Η αρχική είδηση που έκανε τον γύρο του διαδικτύου έλεγε ότι Σουηδοί αρχαιολόγοι έκαναν μία ανακάλυψη που μπορεί να άλλαζε τον δρόμος της θρησκευτικής ιστορίας, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Σε ευρήματα τους, όπως μετέδιδαν τα ξένα πρακτορεία, εντόπισαν ότι σε νεκρικές ενδυμασίες των Βίκινγκς εντοπίστηκαν γράμματα του αραβικού αλφάβητου και η λέξη «Αλλάχ»...
Τα ρούχα βρέθηκαν σε ταφικά μνημεία των Βίκινγκς στα χωριά Birka και Gamla Uppsala της Σουηδίας, ενώ αρχικά οι ερευνητές έκαναν λόγο για αδιάσειστα στοιχεία που αποδείκνυαν τις σχέσεις του κατακτητικού φύλου με τον ισλαμικό κόσμο. Τα αραβικά γράμματα στα ρούχα ήταν τα λεγόμενα Kufic, δηλαδή η αρχαιότερη μορφή της γλώσσας, ενώ συμπληρώνονταν από γεωμετρικά σχέδια και από τη λέξη «Αλλάχ», που επαναλαμβανόταν συνεχώς ως μοτίβο στα υφάσματα. Όσο για τους τάφους, αυτοί είχαν ανακαλυφθεί διαδοχικά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, ωστόσο κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε αντιληφθεί τα αραβικά διακριτικά στα ρούχα.
Πιο παρατηρητική αποδείχθηκε η αρχαιολόγος Ανίκα Λάρσον, από το Πανεπιστήμιο της Uppsala, η οποία θυμήθηκε ότι παρόμοια μοτίβα είχε αντικρίσει σε αντικείμενα ισλαμικής τέχνης στην Ισπανία, οπότε με σχετική ευκολία προχώρησε στο συμπέρασμα ότι πρόκειτο περί απτής απόδειξης της σχέσης Ισλάμ - Βίκινγκς.
Είναι πιο πιθανό τα ευρήματα να αποδεικνύουν ότι την εποχή των Βίκινγκς τα ταφικά έθιμα είχαν ισλαμικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα τη μετά θάνατον ζωή.
«Η πιθανότητα οι τάφοι να είναι μουσουλμανικοί δεν μπορεί να αποκλειστεί. Γνωρίζουμε από άλλα ταφικά μνημεία και αναλύσεις DNA ότι υπήρχε σχέση της φυλής με ανθρώπους από την Περσία όπου κυριαρχούσε το Ισλάμ. Όμως, είναι πιο πιθανό τα ευρήματα να αποδεικνύουν ότι την εποχή των Βίκινγκς τα ταφικά έθιμα είχαν ισλαμικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα τη μετά θάνατον ζωή», δήλωσε η αρχαιολόγος στο BBC.
Μέχρι εδώ, όλα καλά. Ή μήπως όχι; Σύμφωνα με την Stephennie Mulder, καθηγήτρια Ιστορίας συνεργαζόμενη με το Πανεπιστήμιο του Τέξας κάτι δεν πάει καλά σε όλο αυτό. Η ίδια μάλιστα δεν δίστασε να κατηγορήσει τη Λάρσον ότι εν γνώσει της λέει ψέματα, προκειμένου να τραβήξει πάνω στην εργασία της ομάδας της τα φώτα της δημοσιότητας.
«Υπάρχει μία εξαιρετικά προβληματική σχέση ανάμεσα στα ΜΜΕ και τους ειδικούς, που θα έπρεπε να ζητήσουν περαιτέρω συμβουλές αναφορικά με την αξιοπιστία των συμπερασμάτων τους», έγραψε σε μια ανάρτηση της η Mulder, κάνοντας λόγο για ατεκμηρίωτο ενθουσιασμό.
«Η χρήση της λέξης Ali δεν μαρτυρά σύνδεση με την Περσία», συνέχισε τον συλλογισμό της ο Amir De Martino, υπεύθυνος Ισλαμικών Σπουδών στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Όπως λέει, «χωρίς τη φράση 'waly' που σημαίνει "φίλος του Αλλάχ" δεν αποδεικνύεται ο συσχετισμός, ότι δηλαδή προέρχεται από την κυρίαρχη κουλτούρα των Σιιτών. Θα μπορούσε απλώς να ήταν ένα μοτίβο που αντιγράφηκε και μάλιστα λάθος».
«Ως ιστορικός τέχνης και αρχαιολόγος, ήμουν καχύποπτη από την πρώτη στιγμή αναφορικά με το στιλ της αραβικής επιγραφής. Είναι πραγματικά τόσο προφανής η διαφορά που έχω περάσει πέντε μέρες να σκέφτομαι ότι δεν θα μπορούσε η η Larsson να κάνει ένα τόσο δομικό και τόσο προφανές λάθος», καταλήγει η Mulder. Φυσικά και η Larsson ανταπάντησε ότι πολλές φορές τα αναπάντεχα στοιχεία μιας έρευνας δεν... "χωνεύονται" εύκολα από την επιστημονική κοινότητα, ωστόσο, η μόνη αλήθεια εδώ αναμένεται να δοθεί από τις εργαστηριακές έρευνες που θα πιστοποιήσουν (ή όχι) οριστικά τη σύνδεση του πολιτισμού των Βίκινγκς με την ισλαμική κουλτούρα και θρησκεία.
Με στοιχεία από Guardian, BBC, New York Times, Gizmodo
