«Νενικήκαμεν» καταρχήν μεν, έχουμε μπόλικο δρόμο να διανύσουμε ακόμα για την τελική επικράτηση δε! Εγκρίθηκαν χτες βράδυ στο κοινοβούλιο επί της αρχής οι «Διατάξεις για την Παραγωγή Τελικών Προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης» (Σύριζα, ΑΝΕΛ, Ποτάμι, ΔΗΣΥ τάχθηκαν υπέρ, ΝΔ, ΧΑ, ΚΚΕ κατά), με την Ελλάδα να εισέρχεται έτσι επίσημα, έστω «κουτσά» και με καθυστέρηση, σε έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα διεθνώς.
Κάτι που στην Ελλάδα είχε ήδη δρομολογηθεί επί ΓΑΠ, το Καστελλόριζο όμως έθεσε άλλες προτεραιότητες και ο ίδιος καταποντίστηκε πολιτικά. Έλαχε, οπότε, στην κυβέρνηση Τσίπρα να σπάσει και αυτό το «ταμπού» σε ένα πεδίο που, θεωρητικά, de facto «το'χει», το δικαιωματικό.
Μετά άλλωστε από τη θεαματική αλλαγή πολιτικής απέναντί της σε πολλές χώρες, η κάνναβη προβάλλει ως ένα πολλά υποσχόμενο αναπτυξιακό «όχημα», τα δε συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας είναι πολλά.
Το ενδιαφέρον από πλευράς υπαρχόντων ή υποψήφιων παραγωγών και επιχειρηματιών αυξάνει διαρκώς: κάποιες καλλιέργειες ξεκίνησαν ήδη, Έλληνες και ξένοι επενδυτές δείχνουν ενδιαφέρον, ολοένα περισσότερα σχετικά καταστήματα ξεφυτρώνουν, μια μεγάλη εμπορική έκθεση έγινε τον Ιανουάριο στην Αθήνα, μια ακόμα μεγαλύτερη αναμένεται τον Ιούνιο (Balkannabis Expo).
Η κάνναβη πρέπει να μεταφερθεί στην Κατηγορία Δ' ουσιών από την κατηγορία Β' που βρίσκεται τώρα, καθώς βλάπτει αποδεδειγμένα λιγότερο από τον καπνό και το αλκοόλ.
Δυστυχώς, όμως, η επιδειχθείσα «τόλμη» αποδείχτηκε ξανά λειψή. Η παλιακή νοοτροπία των «ισορροπιών», της σωστής πίτας και του χορτάτου, ταυτόχρονα, σκύλου δηλαδή, παρήγαν ένα νομοσχέδιο μάλλον άνευρο, άτολμο –δεν αγγίζει καν το ουσιώδες κομμάτι της αποποινικοποίησης της ευφορικής και άρα επίσης θεραπευτικής, υπό προϋποθέσεις, χρήσης, του «στίγματος» και του όλου παρασιτικού κυκλώματος που θρέφουν αυταρχισμός και απαγόρευση–, με αρκετές ασάφειες επίσης, που οι ενδιαφερόμενοι ελπίζουν πως σύντομα θα ρυθμιστούν, έχουν μάλιστα καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά.
Ένας από αυτούς είναι και ο συνομιλητής μου. Ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος είναι παλιός ακτιβιστής, σύμβουλος περιβάλλοντος κι εφαρμογών κάνναβης και μέλος της ΚΟΙΝΣΕΠ KannaBio. Παρότι θεωρεί το νομοσχέδιο αυτό μια αναμφίβολα θετική εξέλιξη, η όλη δομή και φιλοσοφία του αποθαρρύνουν, λέει, τον μέσο παραγωγό και επιχειρηματία λειτουργώντας μάλλον προς όφελος των μεγάλων εταιριών, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις επιλογές των ασθενών.
«Η κάνναβη είναι το μέλλον!», διακηρύττει, εκτιμώντας –όχι άδικα– ότι η «τελική λύση» είναι η καθολική απελευθέρωση του πολυδύναμου αυτού φυτού ως πρώτης ύλης και «γιατρικού», κόντρα σε προκαταλήψεις, ηθικούς πανικούς και τιμωρητικές πολιτικές.
— Λες ότι το νομοσχέδιο αποτελεί μεν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, είναι όμως ταυτόχρονα αμήχανο και ελλιπές.
Ναι, διότι υπάρχουν πολλές ελλείψεις, ασάφειες και κενά. Βήμα είναι σίγουρα, όχι όμως και άλμα όπως θα μπορούσε και θα όφειλε!
Απουσιάζει καταρχήν από αυτό μια συνολική προσέγγιση αναφορικά με την ιατρική χρήση της κάνναβης, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες όπου η χρήση της αυτή έχει νομιμοποιηθεί (Καναδάς, Δανία, Ισραήλ κ.λπ.). Η μεταρρύθμιση που προτείνει αφορά μόνο στην παραγωγή των τελικών προϊόντων του φυτού, χωρίς καμία πρόβλεψη για τη συνταγογράφηση φαρμακευτικών σκευασμάτων κάνναβης αλλά και την προσβασιμότητα των ασθενών σε αυτό.
Μολονότι δε η κάνναβη εισήλθε πρόσφατα και στη χώρα μας στην κατηγορία των ελεγχόμενων ουσιών με αποδεδειγμένη ιατρική εφαρμογή (η λεγόμενη κατηγορία Β'), με τον ίδιο τον τωρινό υπουργό Υγείας να δηλώνει τότε ότι οι ασθενείς θα δύνανται στο εξής να εισάγουν απρόσκοπτα εγκεκριμένα φάρμακα με κανναβινοειδή, καμία σχετική ρύθμιση δεν έγινε μέχρι τώρα.
— Τι ακριβώς προβλέπει ο νέος νόμος;
Δεν πρόκειται καταρχήν για νέο νόμο αλλά για τροποποίηση του υπάρχοντος 4139/13 «περί εξαρτησιογόνων ουσιών». Συνοπτικά μιλώντας, εγκρίνει μια ενιαία άδεια για την παραγωγή, κατοχή, μεταφορά, αποθήκευση και προμήθεια πρώτων υλών και ουσιών από κάνναβη, την εισαγωγή σπόρων και την παραγωγή τελικών φαρμακευτικών προϊόντων με σκοπό την προμήθεια του κρατικού μονοπωλίου ή την εξαγωγή.
Δεν ρυθμίζει, όμως, την εισαγωγή και διάθεση τελικών προϊόντων, ούτε την εισαγωγή, διάθεση και εξαγωγή πρώτων υλών, ουσιών και σπόρων προς σπορά. Η σύγχυση που δημιουργείται έτσι ούτε στην οριστική αποδαιμονοποίηση του φυτού βοηθά, ούτε εκμεταλλεύεται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας (κλίμα, έδαφος) σε μια διεθνή αγορά, ραγδαία αναπτυσσόμενη.
Δεν υπάρχει, εξάλλου, καμία πρόβλεψη για το τι θα γίνει με τους ασθενείς σε περίπτωση κάποιας «κακής» εγχώριας σοδειάς εφόσον απαγορεύεται η εισαγωγή πρώτων υλών!
— Το τοπίο οπότε παραμένει σε αρκετά σημεία του «θολό»...
Δυστυχώς ναι. Η όλη δομή και φιλοσοφία του νομοσχεδίου αποθαρρύνουν τον μέσο παραγωγό και επιχειρηματία λειτουργώντας μάλλον προς όφελος των μεγάλων εταιριών, ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν τις επιλογές των ασθενών.
Η κοινότητα των τελευταίων, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που έχουν ευαισθητοποιηθεί χρόνια τώρα στο ζήτημα, οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται ήδη στον χώρο έχουν καταθέσει σειρά ολοκληρωμένων προτάσεων στην Πολιτεία με βάση τις διεθνείς πρακτικές και επιστημονικές εξελίξεις, που όμως λήφθηκαν υπόψη από ελάχιστα έως καθόλου.
— Τι θα πρότεινες εσύ σχετικά;
Καταρχήν, πλήρη αποποινικοποίηση της κατοχής συγκεκριμένων ποσοτήτων κάνναβης όταν αυτή αφορά ιατρική-φαρμακευτική χρήση! Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να υποστούμε ξανά τον παραλογισμό ασθενείς να οδηγούνται στον εισαγγελέα για καλλιέργεια ή/και κατοχή και χρήση του γιατρικού τους...
Η κάνναβη πρέπει να μεταφερθεί στην Κατηγορία Δ' ουσιών από την κατηγορία Β' που βρίσκεται τώρα, καθώς βλάπτει αποδεδειγμένα λιγότερο από τον καπνό και το αλκοόλ. Υπόψη ότι η οικιακή καλλιέργεια για τέτοιου είδους χρήση είναι ήδη νόμιμη σε χώρες όπως οι Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Καναδάς, Ουρουγουάη και 17 αμερικανικές Πολιτείες, ενώ σε πολλές άλλες έχει μετατραπεί σε απλό πταίσμα.
Θα πρέπει, ακολούθως, να ρυθμιστεί η ποσότητα κάνναβης που δύναται να κατέχει νόμιμα ο ασθενής (στη Γερμανία π.χ. ορίζεται στα 40 g μηνιαίως), το ποιες ειδικότητες γιατρών θα μπορούν να συνταγογραφούν τα σχετικά παρασκευάσματα και για ποιες παθήσεις αλλά και η προσβασιμότητα σε αυτά από κάθε ασθενή, όπου κι αν κατοικεί.
Επικρατεί εξάλλου ασάφεια στο αν ο ξηρός ανθός του φυτού θα θεωρείται ή όχι «τελικό προϊόν», ποιες ποικιλίες θα επιτραπούν, πώς ακριβώς ορίζεται η «κλειστή περιοχή καλλιέργειας», ενώ επιτρέπεται η εξαγωγή μόνο προϊόντων και όχι πρώτων υλών, κάτι αρνητικό τόσο από πλευράς εσόδων όσο και δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Έχουμε επίσης προτείνει τη θέσπιση μιας ανεξάρτητης αρχής, ενός Εθνικού Οργανισμού Κάνναβης, που θα αναλάβει όλα τα σχετιζόμενα θέματα.
— Πόσο αλήθεια μπορεί να τιμάται μια άδεια για τέτοιου είδους καλλιέργεια;
Το κόστος της αρχικής επένδυσης δεν είναι ευκαταφρόνητο, οι δε καλλιέργειες κάνναβης με φαρμακευτικά πρότυπα απαιτούν κλειστές εγκαταστάσεις με ελεγχόμενες συνθήκες, πράγμα απαγορευτικό για τον μέσο αγρότη και επιχειρηματία.
Το κόστος του παραβόλου της άδειας δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα, αλλά μιλάμε ουσιαστικά για πρότυπα παραγωγής φαρμάκων και καθετοποιημένες μονάδες τα οποία ανεβάζουν το κόστος αρχικής επένδυσης σε μερικά εκατομμύρια.
— Είναι εντέλει η κάνναβη το μέλλον;
Αμφιβάλλεις; Αρκεί να της δώσουμε χώρο να «αναπνεύσει»!
