«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση

«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση Facebook Twitter
1969: Πρες Κόνφερανς για τον δίσκο "ΝΑ 'ΤΑΝΕ ΤΟ '21" . Aπό αριστερά Δημήτρης Νικολαΐδης, Γιώργος Νταλάρας, Σταύρος Κουγιουμτζής και η Σώτια Τσώτου. Φωτ. αρχείο Μάκης Μάτσας
0

Το «Νάτανε το 21» είναι ένα ιστορικό, πλέον, ελληνικό τραγούδι. Τη μουσική του είχε γράψει ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ενώ τους στίχους του η Σώτια Τσώτου. Ως γνωστόν το τραγούδι το ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση ο Γιώργος Νταλάρας, ενώ λίγο αργότερα (αν και κάποιοι λένε λίγο πιο πριν) το είχε είπε και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (με τη Βούλα Γκίκα). Λέμε για «ηχογράφηση», όχι για το ποια εκτέλεση κυκλοφόρησε πρώτη σε δίσκο, γιατί, σ' αυτή την περίπτωση πρώτο κυκλοφόρησε το δισκάκι με τον Νταλάρα [MINOS 5067] προς τα τέλη του 1969 και μετά εκείνο με τον Μπιθικώτση [His Master's Voice 7PG 3897].

Το 1970 το τραγούδι, που είχε δώσει τίτλο και στο σχετικό LP, ακουγόταν πλέον παντού, κυρίως από τον Νταλάρα, βεβαίως από τον Μπιθικώτση, αλλά στην πορεία και από διάφορους άλλους τραγουδιστές και εταιρείες, που ήθελαν έτσι να επωφεληθούν οικονομικά από την τεράστια επιτυχία (Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Ζωγράφος, Σταύρος Μιχαλόπουλος, Χρ. Πατρωνίδης, Αδελφοί Κατσάμπα κ.λπ.).

Υπάρχουν διάφορα που λέγονται για το συγκεκριμένο άσμα.


Κάποιοι λένε πως εξέφραζε «αντίσταση» προς το χουντικό καθεστώς, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως το τραγούδι προωθήθηκε από τη χούντα, για τους δικούς της λόγους.

 


Στην πραγματικότητα το «Νάτανε το 21» ήταν ένα έξυπνο τραγούδι. Ήταν έξυπνοι, δηλαδή, οι στίχοι της αείμνηστης Σώτιας Τσώτου, γιατί από τη μια μεριά έπιαναν τον παλμό της 150ετηρίδας από την Επανάσταση του '21 (που θα συμπληρωνόταν το 1971) και από την άλλη άφηναν τους χουντικούς να νομίζουν πως εκείνο το «'21» θα μπορούσε και να τους αφορά (παραπέμποντας στην 21η Απριλίου). Αυτή η... δημιουργική ασάφεια, να το πούμε έτσι, έδωσε πολλούς πόντους στο άσμα, το οποίο δεν εμποδίστηκε από πουθενά, ώστε να φτάσει μέχρι και στο τελευταίο χωριό της χώρας (κατ' αναλογία με την κοκακόλα), στήνοντας κατ' ουσίαν την καριέρα του Νταλάρα. Πότε άρχισε να κάνει εξώφυλλα, το ένα μετά το άλλο, ο Νταλάρας στα περιοδικά; Μετά το «Νάτανε το 21».

Ένα δεύτερο θέμα, που σχετίζεται με το τραγούδι, είχε να κάνει με την αλλαγή μιας λέξης στη δεύτερη πια εκτέλεσή του (τόσο από τον Νταλάρα, όσο και από τον Μπιθικώτση). Στην αρχή, μια στροφή τής Σώτιας Τσώτου έλεγε:

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα
μια Τουρκοπούλα αγκαλιά.

Φαίνεται λοιπόν πως η «τουρκοπούλα» έφτασε στ' αυτιά των Τούρκων της Αθήνας (πρεσβεία), με αποτέλεσμα να ζητηθεί η αλλαγή της λέξης, ενώ το δισκάκι (τόσο με τον Νταλάρα, όσο και με τον Μπιθικώτση) είχε ήδη κυκλοφορήσει. Το διπλωματικό επεισόδιο τελικώς αποφεύχθηκε. Τόσο ο Μάτσας (MINOS), όσο και ο Λαμπρόπουλος (His Master's Voice) έδωσαν εντολή να ξαναηχογραφηθεί το τραγούδι, με τη λέξη «ομορφούλα» να αντικαθιστά πλέον, αυτή τη φορά, την «τουρκοπούλα». Έτσι, με την «ομορφούλα» το έμαθε και το αγάπησε ο κόσμος.

Κάτι που απασχολούσε στην εποχή ήταν το ποιανού η εκτέλεση ήταν η καλύτερη. Του Νταλάρα ή του Μπιθικώτση; Σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό 'οικογενειακός ΘΗΣΑΥΡΟΣ' (Δ. Αγγελόπουλος), στο τεύχος 131 (3 Φεβ. 1970) διαβάζουμε τα σχετικά. Ξεκινάει ο Νταλάρας:

– Εκτιμώ απεριόριστα τον Μπιθικώτση, όπως άλλωστε κι όλους, όσους μόχθησαν για να στηθεί το λαϊκό μας τραγούδι. Εγώ είμαι ένας πολύ καινούργιος ακόμη, που βρίσκεται στο πρώτο στάδιο των προσπαθειών του. Αυτά...

– Γιώργο, αυτό δεν είναι απάντηση. Το να εκτιμάς τον Γρηγόρη δεν σημαίνει ότι δέχεσαι πως ερμηνεύει εκείνος καλύτερα το «21»...

– Λοιπόν, συμφωνώ πως έγινε θόρυβος γύρω από την ερμηνεία του «Εικοσιένα». Δεν τον έκανα όμως εγώ τον θόρυβο αυτό. Κι ούτε ευθύνομαι καθόλου... Άλλοι μίλησαν, εγώ δεν είπα τίποτα.

– Να πεις τώρα!

– Σύμφωνοι! Αλλά τι να πω;

– Εμείς θα σου πούμε τι να πεις;

– Ακούστε. Για μένα δεν τρέχει τίποτα. Ο θόρυβος που έγινε, ασχέτως αν βγαίνει νικητής ο Μπιθικώτσης ή εγώ, με ωφέλησε. Ανέβηκε το τραγούδι, ανέβηκα κι εγώ. Αυτό είναι!

– Δεν είναι καθόλου «αυτό». Να απαντήσεις καθαρά: εσύ ή ο Μπιθικώτσης ερμηνεύει καλύτερα το τραγούδι;

– Θα ήταν βλακεία να κρίνω εγώ. Το κοινό κρίνει. Και η πώληση των δίσκων.

– Και τι λέει η πώληση των δίσκων;

– Πουλάω περισσότερους δίσκους εγώ. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα από μία επίσκεψή μου σε διάφορα πρατήρια. Ζήτησα δίσκους δικούς μου του «21» και μου απάντησαν: «Πουλήθηκαν. Θέλετε να σας δώσουμε με ερμηνεία Μπιθικώτση;».

Το τραγούδι σύντομα πέρασε και στην από 'κει μεριά του Αιγαίου. Το μαθαίνουν οι Τούρκοι, το μεταφράζουν στη γλώσσα τους ως "Aşkolsun sevgilim sana" (στίχοι Bülent Pozam) και το δίνουν να το πει ένα «αστέρι» της εποχής, η Semiramis Pekkan. Τo τραγούδι τοποθετείται μάλιστα από τους Τούρκους παραγωγούς ως lead track στο LP "Semiramis" [Odeon, 1972], προεξοφλώντας μιαν επιτυχία. Έγινε (μια κάποια επιτυχία), παρότι αμφιβάλλω αν ο Έλληνας συνθέτης του... S. Kuyumcu, θα πήρε ποτέ τα «δικαιώματά» του (με τέτοιο επώνυμο, που του κοτσάρανε οι Τούρκοι).

Δεν γνωρίζω αν έμαθαν ποτέ οι παραγωγοί στην γείτονα τι ακριβώς έλεγε το τραγούδι στα ελληνικά. Σε τι αναφερόταν κ.λπ. Το λέω, γιατί οι στίχοι τού "Aşkolsun sevgilim sana" δεν φαίνεται να έχουν κάποια σχέση με την Επανάσταση του '21 (για ερωτικό τραγούδι πρόκειται). Πάντως, αν ήξεραν και παρ' όλα αυτά αδιαφόρησαν, μένοντας μόνο στη μουσική... μπράβο τους.

Να πω επίσης πως το «Νάτανε το 21» ακούστηκε και σε άλλες χώρες της Βαλκανικής (όπως στην τότε Γιουγκοσλαβία από την Violeta Tomovska) και βεβαίως παντού στον κόσμο, όπου υπήρχαν Έλληνες. Στην Κύπρο π.χ. δεν έγινε επιτυχία μόνον από Ελλαδίτες, αλλά και από Ελληνοκύπριους (Σπύρος Βλάχος), στο Ισραήλ το είπε ο Trifonas, στην Ολλανδία οι Polis & Les Helleniques, στην Αγγλία οι Manos Tacticos & His Bouzoukis, στην Αμερική ο Andreas Triplis κ.ο.κ. Γενικά, όπου υπήρχαν Έλληνες, σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, εκείνη την εποχή το «Νάτανε το 21» βρισκόταν μόνιμα στην πρώτη γραμμή, ενώ έμπαινε, συνεχώς, σε ελληνικές τουριστικές συλλογές και σε άλλα διάφορα compilations (όπως και το «Ντιρλαντά»).

Κι ένα τελευταίο. Το «Νάτανε το 21» δεν είναι ένα πεθαμένο τραγούδι, που το θυμηθήκαμε έτσι στο ξεκάρφωτο. Πέραν από το γεγονός πως τραγουδιέται και σήμερα από αναγνωρισμένους νεότερους ερμηνευτές (Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κώστας Μακεδόνας, Ζαχαρίας Καρούνης κ.ά.) ήταν είναι και παραμένει ένα από τα διαχρονικά σχολικά χιτ!

Κάθε παραμονή τής 25ης Μαρτίου όλα τα σχολικά θέατρα (Δημοτικών, Γυμνασίων, Λυκείων) στενάζουν από τις μαθητικές χορωδίες και τα ανάλογα φάλτσα...

 H τουρκική έκδοση του «Να 'τανε το 21»

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χρήστο Μάστορα, την έχεις ψωνίσει;

Ρώτα με ό,τι θες / Χρήστο Μάστορα, την έχεις ψωνίσει;

Στο trailer της ταινίας τελικά τραγουδάει ο ίδιος ή είναι ΑΙ; Ποιο είναι το red flag του; Αν δεν ήταν εμφανίσιμος θα είχε την ίδια καριέρα; Ισχύει ότι ήταν μεταλλάς; Ο Χρήστος Μάστορας απαντά στις ερωτήσεις του κοινού.
ΒΑΝΑ KΡΑΒΑΡΗ & ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΓΚΟΖΗΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Η Ματούλα Κουστένη βουτά στα άδυτα μιας βαθιάς φιλίας, αυτής των Γιόζεφ Γιόακιμ και Γιοχάνες Μπραμς, που στηρίχτηκε στην καλλιτεχνική ιδιοφυΐα και τη χημεία αυτών των δύο μουσικών, αφήνοντας ένα μοναδικό ενθύμιο, το Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα που υπογράφει -ποιος άλλος;- o Γιοχάνες Μπραμς.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Συναυλία Μαλερ

Μουσική / Ένας έξοχος Μάλερ του Κουρεντζή στο Μέγαρο

Ο Κουρεντζής βημάτισε αργά πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδέει το υπαρκτό και του μαγικό, του εδώ και του επέκεινα, και με αδρές κινήσεις δεν παρουσίασε απλώς το Adagietto αλλά εξήγησε στον ακροατή κάθε του συλλαβή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΜΠΙΔΗΣ
Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμένομενη συνεργασία τους

Πολιτισμός / Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμενόμενη συνεργασία τους

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές θα συναντηθούν επί σκηνής από τις 5 Δεκεμβρίου στο Vox σε μια θεατροποιημένη παράσταση με κείμενα του Οδυσσέα Ιωάννου τα οποία θα παρουσιάζει o ίδιος έχοντας τον ρόλο του αφηγητή
LIFO NEWSROOM