Τον περασμένο Ιούλιο η Google ανακοίνωσε πως το YouΤube Music είναι πια διαθέσιμο στην Ελλάδα. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια πλατφόρμα αναπαραγωγής μουσικής μέσω streaming, της οποίας σκοπός είναι να «χτυπήσει» τις μεγάλες εταιρείες στον χώρο, όπως το Spotify και η Apple Music, που αυτήν τη στιγμή έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Ο κολοσσός, μάλιστα, φαίνεται πως έχει αποφασίσει να μπει πολύ δυνατά το παιχνίδι, καθώς, μόλις πριν από μερικές ημέρες, ανακοίνωσε πως η εφαρμογή θα είναι προεγκατεστημένη στο λογισμικό όλων των νέων κινητών με Android 10.
Η Google, αναλύοντας τα στοιχεία της παγκόσμιας αγοράς, ακολούθησε την τάση των χρηστών. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά της IFPI για το 2018, τα έσοδα σε παγκόσμιο επίπεδο από τις επί πληρωμή streaming υπηρεσίες αναπαραγωγής μουσικής αυξήθηκαν κατά 32,9%, φτάνοντας στο σημείο να καλύπτουν περίπου το 50% των εσόδων της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας συνολικά.
Στην ουσία δεν έχει νόημα να κατεβάζει κανείς μουσική από παράνομα sites, τα οποία μπορεί να εγκυμονούν και τον κίνδυνο των ιών. Το streaming είναι πιο εύκολο από το download. Δεν απαιτεί καν αποθηκευτικό χώρο. Έχουν αλλάξει οι ταχύτητες του Ίντερνετ.
Η έκρηξη της ζήτησης των streaming υπηρεσιών είναι γεγονός πια και στην Ελλάδα, καθώς, όπως αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία της IFPI για τη χώρα μας, ενώ μέχρι το 2015 οι συγκεκριμένες εφαρμογές σημείωναν πολύ χαμηλές αποδόσεις, από το 2016 κι έπειτα τα νούμερα εκτοξεύτηκαν, με το audio streaming να καλύπτει στην Ελλάδα το 54% των συνολικών εσόδων της ελληνικής μουσικής παραγωγής το 2018. Μαζί με την αύξηση των εσόδων και των χρηστών των συγκεκριμένων υπηρεσιών, παρατηρείται και το κατακρήμνισμα των εσόδων από τα downloads, από το 73,3% το 2013 στο 15,1% το 2018.
Όπως επισημαίνει στη LiFO ο οperations manager του ελληνικού τμήματος του IFPI, Νίκος Στεφανάκης, τα παραπάνω στοιχεία αφορούν τις επίσημες υπηρεσίες αναπαραγωγής μουσικής και όχι τις παράνομες, οι οποίες χρησιμοποιούνται ακόμα στην Ελλάδα, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι δισκογραφικές και οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να μπλοκάρουν ιστοσελίδες του τύπου «Youtube to Mp3», χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία όμως, καθώς, αν τις επισκεφτεί κανείς, θα δει πως λειτουργούν κανονικότατα.
«Το παράνομο download, δυστυχώς, διατηρεί τη δυναμική του, όχι όπως παλιότερα, κι αυτό φαίνεται από τη μετακίνηση πολλών χρηστών στις streaming υπηρεσίες. Είναι πολύ χαμηλές οι τιμές πια. Στην ουσία δεν έχει νόημα να κατεβάζει κανείς μουσική από παράνομα sites, τα οποία μπορεί να εγκυμονούν και τον κίνδυνο των ιών. Το streaming είναι πιο εύκολο από το download. Δεν απαιτεί καν αποθηκευτικό χώρο. Έχουν αλλάξει οι ταχύτητες του Ίντερνετ. Η πρόσβαση είναι πιο μεγάλη και πιο φθηνή, ειδικά όσον αφορά τα κινητά» σημειώνει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της IFPI, συνολικά στην Ελλάδα κάθε βδομάδα πραγματοποιούνται 20 εκατομμύρια streams. Στην έρευνα λαμβάνουν μέρος αρκετές εταιρείες, μεταξύ των οποίων το Napster, το Deezer και το Akazoo, ωστόσο το Spotify και η Apple Music ουσιαστικά κυριαρχούν, καταλαμβάνοντας περίπου το 95% των streams στη χώρα. Η εικόνα είναι ίδια και στο εξωτερικό, καθώς μόνο το πρώτο έχει 108 εκατομμύρια συνδρομητές, 232 εκ. ενεργούς μηνιαίους χρήστες και περισσότερα από 13 δισ. ευρώ έσοδα.
Στην καταμέτρηση δεν περιλαμβάνονται, βέβαια, τα στοιχεία από το YouTube, διότι, όπως εξηγεί ο κ. Στεφανάκης, από τη μια η υπηρεσία παράγει οπτικοακουστικό και όχι αποκλειστικά ακουστικό περιεχόμενο, ενώ, από την άλλη, υπάρχει μεγάλη διάχυση, καθώς αρκετοί χρήστες ανεβάζουν τραγούδια των οποίων τα δικαιώματα δεν τους ανήκουν. Και ενώ στην Ελλάδα η χρήση του YouΤube είναι πολύ διαδεδομένη, κάτι τέτοιο δεν αποτυπώνεται στα νούμερα, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της IFPI για την Ελλάδα, τα έσοδα από το audio streaming είναι περισσότερα από του video streaming.
Κατά τον κ. Στεφανάκη, αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή το YouΤube δεν επιστρέφει σημαντικό κομμάτι των εσόδων του στους καλλιτέχνες που παράγουν μουσική. «Υπάρχει ένα διεθνές παράπονο, καθώς δεν μπορείς να έχεις μια υπηρεσία που στηρίζεται στη μουσική και να κρατάς τη μερίδα του λέοντος των εσόδων, την ίδια ώρα που άλλες αναγνωρίζουν πως αυτή είναι η πρώτη ύλη του προϊόντος που πουλάνε και δίνουν στους μουσικούς το αντίστοιχο μερίδιο».
Ο υπολογισμός των εσόδων υπολογίζεται από τους ορκωτούς ελεγκτές της IFPI, η οποία κάθε χρόνο συντάσσει μια επίσημη αναφορά για τα συνολικά έσοδα των εταιρειών και στη συνέχεια ανάγει τα στοιχεία σε κάθε εθνική αγορά, ανάμεσα στις οποίες και αυτή της Ελλάδας.
Η IFPI συντάσσει τρεις διαφορετικούς καταλόγους σε εβδομαδιαία βάση. Ο πρώτος αφορά τους 75 πιο ευπώλητους δίσκους, ο δεύτερος τα 20 τραγούδια που έχουν αναπαραχθεί περισσότερες φορές στο ελληνικό ραδιόφωνο και ο τρίτος τα 100 κομμάτια που πραγματοποιούν τα περισσότερα streams στις ψηφιακές πλατφόρμες.
Οι διαφορές στη σειρά κατάταξης στους τρεις πίνακες δείχνουν ακριβώς την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίον οι χρήστες ακούνε σήμερα μουσική. Ενώ η αγορά των δίσκων έχει καταβαραθρωθεί –από τα 23,3 δισεκατομμύρια δολάρια έσοδα το 2001 έχει πέσει στα 4,7 δισ. το 2018 παγκοσμίως–, οι διαφορές μεταξύ του airplay των ραδιοφώνων και των streaming υπηρεσιών είναι ιδιαίτερα έντονες.
Από το 2013 μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει κατά πολύ οι συνήθειες των χρηστών που ακούνε μουσική στην Ελλάδα. Στοιχεία: AFPI
Στο Digital Singles Chart για τα ελληνικά τραγούδια της 38ης εβδομάδας του 2019, από τα πρώτα 50 τραγούδια με τα περισσότερα streams τα 48 είναι ραπ, κάτι που οδηγεί τον κ. Στεφανάκη στο συμπέρασμα πως το μεγαλύτερο μέρος των χρηστών του είναι νεαρής ηλικίας. Κανένα από αυτά τα τραγούδια δεν περιλαμβάνεται στο Official AirPlay του ραδιοφώνου. Αυτό ανησυχεί ιδιαίτερα τον κ. Στεφανάκη, ο οποίος αναρωτιέται για το μέλλον του ιστορικού μέσου, την ίδια ώρα που η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δίνει τη δυνατότητα σύνδεσης με το Ίντερνετ και τις streaming υπηρεσίες άμεσα ακόμα από το αυτοκίνητο.
Το σημαντικότερο, ωστόσο, για τον ίδιο είναι η καταπολέμηση των παράνομων εφαρμογών download μουσικής στην Ελλάδα, καθώς μπορεί η συζήτηση για την ψηφιακή πειρατεία να έχει ανοίξει εδώ και χρόνια, ωστόσο δεν έχει γίνει τίποτα για να διωχθεί. «Είμαι της άποψης πως μαζί με το μαστίγιο πρέπει να υπάρχει και το καρότο. Το καρότο υπάρχει και είναι οι streaming υπηρεσίες, οι οποίες δεν έχουν υπερβολικό κόστος και είναι προσβάσιμες παντού. Τώρα πια μπορείς να βρεις τα πάντα εκεί. Παλιότερα υπήρχε το παράπονο πως δεν είχαν μεγάλη βάση τραγουδιών. Σήμερα, όμως, όλες οι εταιρείες έχουν αγκαλιάσει τις πλατφόρμες και έχουν ψηφιοποιήσει όλες τις παλιές κυκλοφορίες σε πολύ καλή ποιότητα. Το μόνο που μένει είναι να κατανοήσουν οι χρήστες πως, απορρίπτοντας τις παράνομες υπηρεσίες download και καταφεύγοντας στις νόμιμες, στηρίζουν τους καλλιτέχνες που αγαπάνε και τους βοηθούν να συνεχίσουν να κάνουν τη μουσική που τους αρέσει».
