Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Έλσα Τριολέ: Η πρώτη γυναίκα συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ

0

Ταξιδεύοντας μια ώρα σχεδόν έξω από το Παρίσι, με ένα μικρό λεωφορείο από την Porte d’ Orleans, πήγα να δω το σπίτι του Λουί Αραγκόν και της Έλσα Τριολέ, που ο ποιητής το κληροδότησε μετά τον θάνατο της μούσας του στο γαλλικό έθνος, με στόχο να το καταστήσει τόπο μνήμης, έρευνας και υποστήριξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μέσα σε ένα πάρκο πέντε στρεμμάτων με διάσπαρτα γλυπτά βρίσκονται οι τάφοι της Τριολέ και του Αραγκόν δίπλα δίπλα, ανάμεσα σε δύο οξιές. Το σκηνικό θυμίζει άλλον αιώνα.

Το εσωτερικό του σπιτιού τους είναι απείραχτο. Μια βιβλιοθήκη δεκάδων χιλιάδων τόμων, το μπαστούνι του Αραγκόν σε μια καρέκλα, τα γράμματά τους πάνω στο γραφείο, φωτογραφίες τους και ένα ημερολόγιο στο οποίο η τελευταία καταχώρηση γράφει 16 Ιουνίου 1970, ημερομηνία θανάτου της Έλσας.

Ο Λουί Αραγκόν, μια από τις σπουδαίες φωνές του ντανταϊστικού και σουρεαλιστικού κινήματος, μαζί με τους φίλους και σύγχρονούς του Αντρέ Μπρετόν και Πολ Ελιάρ έζησαν στην καρδιά των πιο επιδραστικών για τις μετέπειτα γενιές κινημάτων του 20ού αιώνα.

Η Έλσα Τριολέ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ, υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η Έλσα Τριολέ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ, υπήρξε πολυγραφότατη συγγραφέας, μεταφράστρια σπουδαίων Ρώσων λογοτεχνών στα γαλλικά, μούσα και σύζυγος του Λουί Αραγκόν, κουνιάδα του Μαγιακόφσκι, φίλη του Γκόρκι, του Παστερνάκ, ενεργό μέλος όλων των κινημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και της αντίστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Από τις εκδόσεις Gutenberg πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα το «Τριαντάφυλλα επί πιστώσει» σε μετάφραση Κατερίνας Γούλα, ένα ρομαντικό μυθιστόρημά της που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1959, στο οποίο περιγράφει και κριτικάρει τη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία με ηρωίδα μια φτωχή κοπέλα που ερωτεύεται έναν καλλιεργητή τριαντάφυλλων.

Η γεννημένη ως Έλα Καγκάν το 1896 συγγραφέας και μεταφράστρια Έλσα Τριολέ ήταν αδερφή της Λίλι Μπρικ. Οι δυο γυναίκες συνέβαλαν στη διανόηση του 20ού αιώνα με τον εκρηκτικό τους χαρακτήρα, τη μοναδική τους προσωπικότητα και το αδάμαστο πνεύμα τους. Μεγάλωσαν σε μια πλούσια εβραϊκή οικογένεια στη Μόσχα των τελευταίων τσάρων. Με πατέρα δικηγόρο και μητέρα δασκάλα μουσικής, από πολύ μικρή ηλικία έζησαν μέσα σε ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον με εξαιρετική ευαισθησία για τις τέχνες. Αγαπούσαν τη λογοτεχνία και τη μουσική, έμαθαν γαλλικά και γερμανικά και ταξίδεψαν από πολύ μικρές στην Ευρώπη.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ (1896-1970) ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το βραβείο Goncourt © Julien Jaulin/Hans Lucas

Η Έλσα αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και συνδέθηκε με τους Ρώσους φουτουριστές μέσω της Λίλι, η οποία το 1912 ήταν παντρεμένη με τον κριτικό τέχνης Όσιπ Μπρικ. Αργότερα η Λίλι έγινε ζευγάρι με τον Μαγιακόφσκι και έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του. Η Έλσα ήταν η πρώτη που μετέφρασε την ποίηση του Μαγιακόφσκι (καθώς και τόμους άλλης ρωσόφωνης ποίησης) στα γαλλικά.

Το 1918, στην αρχή του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου, η Έλα παντρεύτηκε τον Αντρέ Τριολέ, μετανάστευσε στη Γαλλία και άλλαξε το όνομά της από Έλα σε Έλσα. Το ζευγάρι χώρισε λίγο αργότερα ενώ το 1920, μέσω ενός κοινού τους φίλου, ο Μαξίμ Γκόρκι την προέτρεψε να ακολουθήσει λογοτεχνική καριέρα. Τα πρώτα της βιβλία «A Tahiti» και «Fraise des bois» εκδίδονται στη ρωσική γλώσσα το 1925 και 1926.

Το 1928 γνώρισε τον Γάλλο συγγραφέα Λουί Αραγκόν με τον οποίο έμειναν μαζί για 42 χρόνια. Για πολλά χρόνια η Τριολέ ήταν περισσότερο γνωστή για τη σχέση της με τον Αραγκόν παρά για τη λογοτεχνική της συνεισφορά, αν και υπήρξε από τις πιο ενδιαφέρουσες λογοτεχνικές μορφές των αρχών του 20ού αιώνα.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Η Έλσα Τριολέ με τον Λουί Αραγκόν στον κήπο του Moulin de Villeneuve, έξω από το Παρίσι.

Μετά την αυτοκτονία του Μαγιακόφσκι το 1930, Αραγκόν και Τριολέ πήγαν στη Μόσχα. Ο Αραγκόν, που είχε ήδη προσχωρήσει στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, πήρε μέρος στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Επαναστατών Συγγραφέων στο Χάρκοβο, ενώ η σύνδεσή του με τους κομμουνιστές θα σημάνει τη ρήξη του με τους σουρεαλιστές.

Επιστρέφοντας στη Γαλλία, γίνονται πρεσβευτές της ρωσικής λογοτεχνίας και παντρεύονται το 1939, λίγο πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ με την εισβολή των Γερμανών στη χώρα καταφεύγουν στη Νότιο Γαλλία. Η Έλσα, Εβραία και Ρωσίδα, κινδύνευε, καθώς την αναζητούσαν οι αρχές. Στη Νότια Γαλλία ζουν με ψευδώνυμο, εκεί ξεκινά η αντιστασιακή τους δράση και μια περίοδος γεμάτη διώξεις, αντιστασιακές πράξεις και μεγάλη συγγραφική δραστηριότητα.

Είναι η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ το 1944 για τη συλλογή διηγημάτων της «Le premier accroc coûte deux cents francs».

Το πρώτο διήγημα, «Les Amants d'Avignon», κυκλοφόρησε λαθραία από τις Éditions de Minuit το 1943, με το ψευδώνυμο Laurent Daniel ως φόρο τιμής στον Laurent και στην Danielle Casanova, αντιστασιακών με μεγάλη δράση. Η Danielle Casanova, αντιστασιακή και γιατρός, συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Άουσβιτς, όπου πέθανε από τύφο το 1943. Τα δυο επόμενα, «La Vie privée ou Alexis Slavsky» και «Cahiers enterrés sous un pêcher d'avril», γράφτηκαν στο Saint-Donat, ενώ το διήγημα που έδωσε τον τίτλο στη συλλογή στο Παρίσι.

Έλσα Τριολέ Facebook Twitter
Το γραφείο της Έλσας στο Moulin de Villeneuve.

Η βράβευσή της θεωρήθηκε και χειρονομία αναγνώρισης του σύγχρονου φεμινισμού, ενώ μερικά χρόνια αργότερα συμμετέχει σε μια πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος με στόχο τη διάδοση της ανάγνωσης στην εργατική τάξη. Το 1948 γίνεται γενική γραμματέας της Εθνικής Επιτροπής Συγγραφέων της Γαλλίας, της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος.

Στο διάστημα που ο Αραγκόν, από το 1953 έως το 1972, διηύθυνε το λογοτεχνικό περιοδικό «Les Lettres Françaises» η Τριολέ έγραφε θεατρικές κριτικές, ενώ συνέχισε να μεταφράζει από τα ρωσικά στα γαλλικά και από τα γαλλικά στα ρωσικά Ρώσους και Γάλλους συγγραφείς και ποιητές. Συνέχισε να δημοσιεύει και τα δικά της έργα.

Το 1959 εκδίδονται τα δύο μέρη του «L' Âge de nylon»: τα μυθιστορήματα «Roses à crédit» και «Luna-park». Το 1970 εκδίδεται το τελευταίο της έργο, «Le Rossignol se tait à l' aube». Πέθανε την ίδια χρονιά από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 73 ετών στο Moulin de Villeneuve, το σπίτι στο οποίο έζησε με τον Αραγκόν έξω από το Παρίσι. Ο Λουί Αραγκόν πέθανε δώδεκα χρόνια αργότερα στο Παρίσι.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το κρητικό φαγητό είναι πολιτισμικός πλούτος, κληρονομημένη γνώση, καταστάλαγμα εμπειριών, και πηγή έμπνευσης

Βιβλίο / Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μαργκερίτ Ντιράς: Ζωή σαν μυθιστόρημα»

Το Πίσω Ράφι / To βιβλίο για τη Μαργκερίτ Ντιράς που προκάλεσε σάλο στη Γαλλία

Η προσωπικότητα που αναδύθηκε για τη συγγραφέα του «Εραστή» μέσα από το βιβλίο της δημοσιογράφου Λορ Αντλέρ είναι αμφιλεγόμενη, καθώς η πολιτική και προσωπική διαδρομή της εμφανίζουν αρκετά σκοτεινά σημεία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εθισμοί, τραγωδίες και ανατριχιαστικές αποκαλύψεις: Τα απομνημονεύματα της Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Εθισμοί, τραγωδίες και ανατριχιαστικές αποκαλύψεις: Τα απομνημονεύματα της Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ

Ένα βιβλίο που βασίζεται στη θλίψη και στο πένθος: της Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ για τον πατέρα και τον γιο της, αλλά και μιας κόρης –της Ράιλι Κίου που το συνυπογράφει– για τη μητέρα της.
THE LIFO TEAM
Ράτζα Σεχάντε: «Στη Ραμάλα είμαστε περικυκλωμένοι από εξτρεμιστές Ισραηλινούς εποίκους»

Βιβλίο / «Στη Ραμάλα είμαστε περικυκλωμένοι από εξτρεμιστές Ισραηλινούς εποίκους»

Μια κουβέντα με τον έγκριτο Παλαιστίνιο δικηγόρο, συγγραφέα και πολιτικό ακτιβιστή Ράτζα Σεχάντε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Τι φοβάται το Ισραήλ από την Παλαιστίνη;», έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πιο άγριας ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης των τελευταίων δεκαετιών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ