Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
---
Θεώρησα πραγματικά δύσκολο και σχεδόν αυθαίρετο να κρίνω και να σχολιάσω την δουλειά του Φ. Κάραμποττ ξεχωρίζοντας την από τους κοντινούς του συνεργάτες. Για πολλούς από εμάς ο Φρέντυ Κάραμποττ είναι ο ίδιος άνθρωπος με τον Μιχάλη Κατζουράκη και η συνεργασία τους αρχικά με την Αγνή Κατζουράκη και μετέπειτα με διάφορους άλλους συνεργάτες ως Κ&Κ είναι αυτό που γνωρίζουμε και θαυμάζουμε ως σήμερα.
Πίνακες από την προσωπική έκθεση του Φρέντυ Κάραμποττ ‘το μπλε του Αιγαίου το κόκκινο του Λονδίνου’, 2009.
Πηγή: Ένωση Γραφιστών Ελλάδας.
---
Η πρώτη μου επαφή με την δουλειά των Κ&Κ έγινε με αφορμή την έκθεση Design Διαδρομές στο Μουσείο Μπενάκη - την οποία δυστυχώς δεν κατάφερα να επισκεφθώ - και κατά συνέπεια το βιβλίο της έκθεσης το οποίο αγόρασα αρκετούς μήνες μετά.
Την πρώτη φορά που το ξεφύλλισα, το αντιμετώπισα σχεδόν διστακτικά. Μια σειρά από έντονα χρωματισμένες σελίδες γεμάτες από ευφάνταστες αφίσες, λογότυπα και διαφημίσεις. Δύσκολα μπορούσα να πίστεψω ότι αυτό που είχα στα χέρια μου ήταν πράγματι ελληνικό και μάλιστα δημιουργημένο τόσα χρόνια πριν.
Χρώματα, απλές γραμμές, χιούμορ, εκπληκτικές εικονογραφήσεις, καθαρή και δυνατή τυπογραφία, κολάζ, φωτογραφία. Ένα συνεχές παιχνίδι με στόχο την επικοινωνία του προϊόντος είτε αυτό ήταν η διαφημιστική καμπάνια του ΕΟΤ, είτε μια έντυπη καταχώρηση για ηλεκτρικές συσκευές.
Και όλα αυτά με μια αυθεντική ελληνικότητα η οποία έδειχνε σεβασμό στην παράδοση άλλα συγχρόνως κοιτούσε την εποχή της κατάματα χωρίς να φοβηθεί να την προκαλέσει και να της δείξει πολλούς ενδιαφέροντες νέους τρόπους να εκφραστεί.
Αφίσα για τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ). Φ. Κάραμποττ, 1962.
Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
---
Ο Φρέντυ Κάραμποττ γνώρισε τον Μιχάλη Κατζουράκη το 1957. Πέντε χρόνια μετά, σε μια τηλεφωνική τους συνομιλία, ακούγεται για πρώτη φορά το όνομα “Κ&Κ” και πολύ γρήγορα αρχίζουν να έχουν την αναγνώριση που τους αξίζει. Αρκετά σημαντικά βραβεία μα ακόμη περισσότερη συμπάθεια και σεβασμό από συναδέλφους παγκοσμίως. Η ομάδα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη και εξελίσσεται πολύ δυναμικά δημιουργώντας έτσι ένα μεγάλο αρχείο από αφίσες, λογότυπα, εικονογραφήσεις, καταχωρήσεις αλλά και διακόσμηση εσωτερικών χώρων.
Αφίσα για τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ). Φ. Κάραμποττ, 1963.
Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
---
Σε ένα από τα εισαγωγικά κείμενα του βιβλίου Design Διαδρομές, o Δημήτρης Αρβανίτης, ο οποίος επιμελήθηκε τόσο την εκθέση στο Μουσείο Μπενάκη όσο και την έντυπη έκδοση, γράφει:
“Οι αφίσες των Κάραμποττ και Κατζουράκη, οι εικονογραφήσεις της Α. Κατζουράκη, τα λογότυπα όλων τους και οι εξαιρετικές καμπάνιες της ομάδας, αποτελούν την μοναδική πηγή έμπνευσης για τις επόμενες γενιές και θέτουν τα θεμέλια του Ελληνικού στιλ που μέχρι και σήμερα ανακαλύπτεται από τους νεότερους σχεδιαστές”, αμέσως μετά την παρατήρησή του ότι δυστυχώς δεν προτάθηκε ποτέ σε κανέναν από τους Κ&Κ να διδάξει στους νέους σχεδιαστές την τέχνη της αφίσας, τη χάραξη, το χρώμα ή την τυπογραφία. Αξίες σημαντικές και πολύτιμες της οποίες πολλοί νέοι σχεδιαστές μοιάζουν να αγνοούν.
Λογότυπα για το εμφιαλωμένο νερό “Πηγή Καραντάνη”, 1968 και για την εταιρεία “Ηβη”, 1969
Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
Καταχωρήσεις στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο.
Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
---
Η επαναφορά των ιδεών του Mοντερνισμού μετά τα μέσα του 20ου αιώνα βοήθησε τους Κάραμποττ και Κατζουράκη να εκφραστούν με τρόπους ανάλογους των συναδέλφων τους παγκοσμίως σε έναν τομέα που, στην Ελλάδα τουλάχιστον, με δυσκολία μπορούσε να διώξει από πάνω του τον καθαρά τεχνικό ως τότε χαρακτήρα του και να αναδείξει τους δημιουργούς ως καλλιτέχνες και ονειροπόλους για μια δομημένη και ισχυρή οπτική επικοινωνία σε ο,τιδήποτε γύρω μας.
Χρόνια μετά, όταν προσπάθησα να μελετήσω τους δασκάλους της γραφιστικής ανά τον κόσμο, δεν κατάφερα να δω την δουλεία των Κ&Κ, όχι γιατί δεν μπορούσε να σταθεί αντίστοιχα δίπλα σε παραδείγματα μεγάλων σχεδιαστών όπως ο Alan Fletcher, ο Paul Rand και ο Wim Crouwel αλλά περισσότερο εξαιτίας της περιορισμένης προβολής των Ελλήνων δημιουργών παγκοσμίως.
Αναρωτιέμαι γιατί δεν υπάρχει μια ιστοσελίδα με αρχείο των εργασιών του Κάραμποττ και Κατζουράκη, γιατί οι εικονογραφήσεις της Αγνής Κατζουράκη δεν βρίσκονται στους τοίχους των σπιτιών μας και τελικά τι είναι αυτό που σταματά τους Έλληνες από το να προβάλλουν το αυτονόητο, την τόσο ολοκληρωμένη δουλειά των ανθρώπων που έδωσαν τις βάσεις για το σύγχρονο ελληνικό design.
Εξώφυλλο για τον τηλεφωνικό κατάλογο του ΟΤΕ. Φ. Κάραμποττ - Μ. Κατζουράκης
Πηγή: Βιβλίο Design Διαδρομές από την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, 2008
---
Χρόνια μετά, έχουμε στα χέρια μας ένα αρχείο ιστορικό γεμάτο έμπνευση και ενθουσιασμό, έξυπνο χιούμορ και πρωτοπορία το οποίο μοιάζει διαχρονικό και σημείο αφετηρίας για ο,τιδήποτε σύγχρονο. Ας υποσχεθούμε στους εαυτούς μας ότι δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ και ας τιμήσουμε την απίστευτη αυτή προσπάθεια που τρείς άνθρωποι ξεκίνησαν 50 χρόνια πριν χωρίς παρωπίδες και φόβο για το καινούργιο.
Ένα τελευταίο αντίο στον Φρέντυ Κάραμποττ.
Σε ευχαριστούμε.
- Το κείμενο αυτό όπως και σχεδόν αποκλειστικά ο,τιδήποτε προσωπικά γνωρίζω για την ζωή και την εργασία του Φρέντυ Κάραμποττ και τους Κ&Κ τα χρωστώ στο εξαιρετικό βιβλίο που προανέφερα, Design Διαδρομές / Design Routes (ISBN: 978-960-201-190-4). Η εργασία του Δημήτρη Αρβανίτη και της ομάδας του (Espresso Studio) για μια φορά ακόμη μας ανοίγει τα μάτια και μας χαρίζει ένα εκτενές αρχείο δουλειάς καθώς και μια σειρά από κείμενα των Φρέντυ Κάραμποττ, Μιχάλη Κατζουράκη, Δημήτρη Φατούρου, Σπύρου Καραχρήστου, Γιώργου Ζαννιά, Φανής Λαμπαδαρίου και Γιάννη Ευσταθιάδη. Το βιβλίο αυτό είναι πραγματικά πολύτιμο και αξίζει να βρίσκεται σε όλες τις βιβλιοθήκες ανθρώπων που ασχολούνται με τον σχεδιασμό και τη γραφιστική.
σχόλια