Νίκος Παπαδόπουλος, Flora Filopappou: Ένα ταξίδι από την Πόλη των Βράχων στον κήπο

Η έκθεση αποτελεί καρπό έρευνας οκτώ ετών και παρουσιάζει τις αλλαγές του τοπίου στον Λόφο Φιλοπάππου ή την «Πόλη των Βράχων», όπως ονομαζόταν παλαιότερα. Η έρευνα ακολούθησε τις αρχαιολογικές ανασκαφικές μεθόδους, βασισμένες όμως όχι στην αξίνα, αλλά στα ταξίδια των φυτών που «κατοικούν» σήμερα στον λόφο.

Οι καθημερινοί περίπατοι του καλλιτέχνη με τον σκύλο του έδωσαν το έναυσμα για την αναζήτηση αυτή, που μετουσιώθηκε αργότερα σε διεπιστημονικό εικαστικό εγχείρημα, στο οποίο συνέβαλαν με τις γνώσεις τους βοτανικοί, αρχαιολόγοι και θεωρητικοί.

Το όλο εγχείρημα οριοθετείται χρονικά με αφετηρία την ανακάλυψη της Αμερικής και κατάληξη τη σημερινή εικόνα του λόφου —αφενός η ανακάλυψη της Αμερικής επισημαίνεται επειδή, όταν ανακαλύφθηκαν εκεί νέα είδη φυτών και ζώων, άρχισε να επαναπροσδιορίζεται η απεικόνιση του Κήπου της Εδέμ· και αφετέρου η σημερινή εικόνα του λόφου, καθώς παρουσιάζει έντονα τα χαρακτηριστικά ενός κήπου, όπου το αυτονόητο του τοπίου ανατρέπεται, αποκαλύπτοντας ότι ποτέ δεν ήταν ίδιο.

Το αρχειακό υλικό της έρευνας, σχέδια κι εγκαταστάσεις, συνδιαλέγονται μεταξύ τους για να «εμφυτεύσουν» στον θεατή έννοιες και πολιτικές σχετικές με την παγκοσμιοποίηση, η οποία, σε αυτό το πλαίσιο, φωτίζεται με τις μετακινήσεις και μεταφορές των φυτών.

Ο Παπαδόπουλος δημιουργεί αρχικά ένα «βιβλίο καλλιτέχνη» (artist’s book) για να εικονογραφήσει τη βιβλιογραφική εργαλειοθήκη που χρησιμοποίησε, ενώ στη συνέχεια αναπτύσσει επιτοίχιες και τρισδιάστατες ανασυνθέσεις αυτού του υλικού. Oι συνθέσεις αυτές συγκροτούν μια ποιητική αναπαράσταση της διαχρονικής παγκόσμιας πολιτικής του ανθρώπου απέναντι στη χλωρίδα.

Τόσο στο «βιβλίο καλλιτέχνη» όσο και στα επιτοίχια σχέδια ο καλλιτέχνης, με εργαλείο το πενάκι ή το μολύβι, δημιουργεί λεπτομερείς απεικονίσεις τελεία προς τελεία, δίνοντας την αίσθηση ενός σύγχρονου πουαντιγισμού. Η τελεία του Παπαδόπουλου μιμείται τον κόκκο του φωτογραφικού φιλμ, το ψηφιακό πίξελ ή την ακίδα του εκτυπωτή, αντιπαραθέτοντας στις μηχανικές διαδικασίες τη λειτουργία του ίδιου του χεριού του —μια επίμονη χειρωναξία που παραπέμπει στη διαδικασία του διαλογισμού.

Μέσω αυτής της ιδιαίτερης σχεδιαστικής πρακτικής, ο καλλιτέχνης μετασχηματίζει τα φυσικά αντικείμενα σε εικόνες, μεταφέροντας στο χαρτί τα στοιχεία που ο ίδιος επιλέγει και θεωρεί σημαντικά. Η χρήση του κενού χώρου δεν είναι τυχαία, αλλά λειτουργεί σαν φυσική πηγή φωτός που λούζει τα έργα, καθιστώντας τα σχεδόν αυτόφωτα.