Η συναρπαστικη ζωή της Μαρίας Μπέικου, όπως την είχε αφηγηθεί στη LifO

Η συναρπαστικη ζωή της Μαρίας Μπέικου, όπως την είχε αφηγηθεί στη LifO Facebook Twitter
5

#quote#

Γεννήθηκα στην Ιστιαία Ευβοίας το 1925. Ο πατέρας μου είχε παντοπωλείο, «Αντώνιος Φέρλας και ΣΙΑ» έγραφε η ταμπέλα. Αυτό το «και ΣΙΑ» μου είχε μείνει. Ρωτούσα κάθε τόσο τι σημαίνει.

Θυμάμαι τη γιαγιά μου που έτρεχε συνέχεια από πίσω μου για να με γλιτώσει από τις κακοτοπιές. Όταν πέθανε -ήμουν περίπου πέντε ετών- με πήραν από το σπίτι. Το ίδιο βράδυ την είδα στον ύπνο μου. Ήταν σε μια λατέρνα, το πρόσωπό της όμως ήταν ζωντανό, με τη μαντήλα που έβαζε. Σαν να κουνιόταν. Μου λέει «Μαράκι μου να έχεις υπόψη σου ότι θα είμαι πάντα μαζί σου». Αυτή είναι η πιο έντονη εικόνα που έχω από την παιδική μου ηλικία. Δεν την ξανάδα ποτέ στον ύπνο μου και γενικά δεν έβλεπα όνειρα στη ζωή μου.

Ήμουν φιλάσθενη και με υπερπροστάτευαν στο σπίτι. Δεν πήγαινα πουθενά χωρίς τον αδελφό μου, τον Γιάννη. Είναι χαρακτηριστικό ότι αποφάσιζαν πάντα η μητέρα μου και ο Γιάννης για μένα, ακόμη και για τα ρούχα που θα φορούσα.

Όταν μας επιτέθηκαν οι Ιταλοί, ήμουν στο Γυμνάσιο. Αποφάσισε η τάξη μου να στεφανώσουμε το ηρώον στην πλατεία. Μας κυνήγησαν όμως οι Ιταλοί και από τότε αρχίσαμε να αντιδρούμε. Ξαφνικά, σήκωσα κεφάλι και δεν έλεγα πού πάω. Αρχίσαμε να οργανωνόμαστε στην Αλληλεγγύη, ενώ ήδη απέναντι, στη Ρούμελη, είχε αρχίσει το αντάρτικο. Πήγαινα σχολείο και παράλληλα δούλευα στην ΕΠΟΝ, μάζευα υλικό και έστελνα στους αντάρτες, μιλούσα στα χωριά, εξηγούσα στον κόσμο τι συμβαίνει και τον καλούσα να βοηθήσει. Δεν ήμουν καν 17 ετών ακόμα.

Εφηβικοί έρωτες; Α πα πα πα, ήταν απαγορευμενός καρπός. Πρώτον, ήμουν συνέχεια με τον αδελφό μου και ούτε που το σκέφτηκα. Δεύτερον, υπήρχε χώρος μόνο για την οργάνωση.

Όταν τέλειωσα το Γυμνάσιο, ήρθα στην Αθήνα. Είχαν αποφασίσει να σπουδάσω Ιατρική. Ο αδελφός μου ήταν ήδη εδώ. Τη μέρα που έφτασα στο σταθμό ήταν άφαντος. Κατάφερα να φτάσω στο σπίτι και έμαθα πως τον είχαν συλλάβει, ήταν στις Φυλακές Χατζηκώστα. Ευτυχώς, ήξερα πού να πάω για να «συνδεθώ» με την ΕΠΟΝ. Πήγα στο Χημείο και εκεί βρήκα τον Λεωνίδα Κύρκο που με φρόντισε.

Όταν έμαθε ο πατέρας για τον αδελφό μου ήρθε στην Αθήνα. Έφερε λάδι, λίρες, χρησιμοποίησε κάτι γνωριμίες και γλίτωσε τον αδελφό μου. Τη μέρα που άφησαν ελεύθερο τον αδελφό μου ήμουν τόσο καταβεβλημένη που κατέρρευσα. Νοσηλεύτηκα μια εβδομάδα μέχρι που ήρθε ο πατέρας, μας πήρε, και γυρίσαμε στην Ιστιαία.

Γύρισα στο χωριό, όμως δεν μπορούσα να ηρεμήσω. Είχα μάθει για την ομάδα ανταρτισσών στη 13η Μεραρχία του ΕΛΑΣ στο Καρπενήσι και ήθελα να πάω. Πλαστογράφησα την υπογραφή του πατέρα μου και έφυγα για το αντάρτικο. Δεν ήμουν 19 χρονών ακόμα. Μαζί μου ήταν η Θύελλα, η Κούλα Ντάνου και άλλα κορίτσια που πολεμούσαν ισότιμα με τους άντρες. Πήραμε όρκο πως δεν θα υπάρξει καμία ερωτική επαφή με τα αγόρια μέχρι να ελευθερωθούμε.

Υπήρχε στρατιωτική πειθαρχία, γυρίζαμε με τα όπλα. Ποιο είναι το στόλισμα κάθε κοπέλας; Τα μαλλιά της. Στο αντάρτικο όμως τα μαλλιά ήταν πρόβλημα, δεν είχαμε τα μέσα για να τα περιποιηθούμε. Γι' αυτό, είχα την ιδέα να τα κάνουμε κοτσίδες. Τα πλέξαμε και είπαμε πως θα τα κόψουμε τη μέρα που θα απελευθερωθούμε.

Δεν προλάβαμε να θριαμβολογήσουμε για τη νίκη μας. Ξέσπασαν τα Δεκεμβριανά. Ζούσαμε κυνηγημένοι από τους Εγγλέζους, που δεν χρησιμοποιούσαν βόμβες αλλά οπλοπολυβόλα. Μέχρι που έγινε η Βάρκιζα και παραδώσαμε τα όπλα. Έκλαιγα πολύ. Ήταν διαταγή, έπρεπε να παραδώσω τα όπλα μου, όμως μου φαινόταν ακατανόητο. Τότε ήταν που μου έκανε πρόταση γάμου ο Γεωργούλας Μπέικος. Ήταν υπεύθυνος διαφώτισης της μεραρχίας, υπήρχε πάντα ένα σκίρτημα μεταξύ μας, εκδηλώθηκε όμως μονάχα τότε.

Έπρεπε να τον πάω στο χωριό, να τον δουν οι δικοί μου. Φτάνοντας, είδα τους γονείς μου να κάθονται στο τζάκι. Έτρεξα επάνω τους, δεν τους είχα δει από τότε που πέρασα στο Καρπενήσι. Άλλα δάκρυα εκεί. Εγώ μεγάλωσα, ψήλωσα στον ΕΛΑΣ, έγινα κοπέλα, ενώ όταν έφυγα από το σπίτι ήμουν καχεκτική. Στο βουνό όμως όλα μου πέρασαν, γιατρεύτηκα. Το ίδιο βράδυ, όταν έφυγα από το σπίτι, πήγαν και με ζήτησαν για να με συλλάβουν.

Η συζυγική μου ζωή ήταν έξι μήνες. Παντρεύτηκα το Νοέμβριο του 1945 και τον Απρίλιο συνέλαβαν τον Γεωργούλα. Τον έφεραν στην Αθήνα και τον πέρασαν από δίκη. Κατέβηκα και εγώ και άρχισα την παράνομη ζωή. Δεν είχα πού να μείνω, αρρώστησα με φυματίωση, πέρασα τα πάνδεινα. Ο Γεωργούλας έλεγε ότι κινδυνεύω, έπρεπε να φύγω. Και έτσι πήγα στο Δημοκρατικό Στρατό, ήταν η μόνη διέξοδος. Η απόφαση να πάω στον ΕΛΑΣ ήταν επίθεση, στο Δημοκρατικό Στρατό άμυνα.

Όταν υποστήκαμε την ήττα, φύγαμε μέσω Αλβανίας για τη Ρωσία. Εξακόσια άτομα μοιρασμένα σε δυο αμπάρια και εγώ να προσπαθώ να ησυχάσω τις γυναίκες που έκλαιγαν και ήθελαν να γυρίσουν πίσω. Φτάσαμε στην Τασκένδη και ήμουν ένα ηθικό κουρέλι.

Με έβαλαν να σπουδάσω στο Ινστιτούτο Υδροηλεκτρικών Σταθμών - και μόνο που το άκουγα ανατρίχιαζα. Ξαφνικά, με φώναξαν να διαβάσω ένα κείμενο και λίγες μέρες μετά μου είπαν ότι τους άρεσε η φωνή μου και έφυγα για τη Μόσχα. Ήταν το 1952.

Εργάστηκα στο ραδιοσταθμό της Μόσχας. Μαζί με ένα σύντροφο εκφωνητή είχαμε εκπομπή διάρκειας 3,5 ωρών. Εδώ Μόσχα... Εκεί πήρα ένα γράμμα από τον Γεωργούλα και έμαθα ότι τον έχουν καταδικάσει σε θάνατο - ήδη είχε μεταβληθεί η ποινή του σε ισόβια, αλλά δεν το γνώριζα.

Το 1953 άρχισα να σπουδάζω στο Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Ήμασταν 15 μαθητές στην τάξη, ανάμεσά του και ο Αντρέι Ταρκόφσκι. Την πρώτη φορά έπρεπε να πούμε δυο κουβέντες για τον εαυτό μας. Όταν μίλησα, έμειναν όλοι με το στόμα ανοιχτό και ‘πέσαν όλοι πάνω μου. Όμως κόλλησα αμέσως με τον Αντρέι. Στο τρίτο έτος που έπρεπε να κάνουμε 100 μέτρα φιλμ για εργασία, μου πρότεινε ο Ταρκόφσκι να γυρίσουμε μαζί με ένα συμφοιτητή ένα διήγημα του Χέμινγουεϊ. Έτσι γυρίστηκαν οι Φονιάδες.

Η συναρπαστικη ζωή της Μαρίας Μπέικου, όπως την είχε αφηγηθεί στη LifO Facebook Twitter
Η Μαρίνα Μπέικου με τον Αντρέι Ταρκόφσκι.

Ήταν μεγαλοφυΐα ο Αντρέι, κρεμόσουν από τα χείλη του. Εγώ του έκανα πάντα κριτική και με άκουγε. Είχα μια σχέση σχεδόν καρμική με τη γυναίκα του, την Ίρμα, βάφτισα το γιο τους. Τη λάτρευε την Ίρμα, γι' αυτό ποτέ δεν δέχτηκα το δεύτερο γάμο του. Μιλούσαμε συχνά στο τηλέφωνο και μου είχε υποσχεθεί πως μόλις τελειώσει τη Θυσία θα έρθει στην Αθήνα. Δεν τα κατάφερε όμως.

Τον Δεκέμβριο του 1959 ο Γεωργούλας βγήκε από τη φυλακή και το 1961 ήρθε με διαπίστευση της «Αυγής» στη Μόσχα. Βρεθήκαμε μετά από 16 χρόνια. Το 1975, επί Καραμανλή, ήρθα στην Αθήνα για να πάρω ιθαγένεια αλλά με ταλαιπώρησαν επί έξι μήνες, δεν μου την έδινα. Τότε έχασα τον Γεωργούλα.

Ήταν η πιο δραματική στιγμή στη ζωή μου. Ήταν ασύλληπτο να μεταφέρω την τέφρα στα χέρια μου. Δεν ήθελα να ζήσω.

Πίσω στην Αθήνα, δούλεψα 25 ώρες το 24ωρο, με συγκροτήματα, στη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, στο Μέγαρο Μουσικής, στην Εθνική Πινακοθήκη. Τώρα παίζω στο Μαζάουερ του Χάινερ Μύλλερ. Είμαι σχεδόν ο κατήγορος.

Έχω άγχος για την παράσταση. Απορείτε; Ε, πως, δεν είναι εύκολο.

Έχω οργή. Οργή εναντίον του συστήματος που υπήρχε και δεν θέλω σε καμιά περίπτωση να επαναληφθούν αυτά που έγιναν. Αγαπώ απέραντα αυτήν τη χώρα και τώρα, αν χρειαστεί, θα δώσω το αίμα μου. Θέλω οι νέοι μας να μάθουν την ιστορία μας, να μαθαίνουν και τη νεότερη ιστορία. 

Οι Αθηναίοι
5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Οι Αθηναίοι / Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Η συνιδρύτρια και διευθύντρια της Black Light και συνδημιουργός της σειράς podcast της LiFO «Ζούμε ρε» δραστηριοποιείται ώστε οι ΑμεΑ να διαθέτουν ίσες ευκαιρίες και απεριόριστη πρόσβαση, δίχως στιγματισμούς και διακρίσεις. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Lorenzo

Οι Αθηναίοι / Lorenzo: «Η techno σκηνή έχει γίνει χρηματιστήριο»

Γνώρισε την techno στη Φρανκφούρτη των αρχών των ‘90s. Ερχόμενος στην Αθήνα, όσο έβλεπε ότι ο κόσμος σοκαριζόταν με τις εμφανίσεις του, τόσο περισσότερο του άρεσε να προκαλεί. Ο θρυλικός χορευτής του Factory και ιδρυτής της ομάδας Blend είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Ελισάβετ Κοτζιά

Οι Αθηναίοι / «Τα πρώτα χρόνια λέγανε ότι τις κριτικές μου τις έγραφε ο πατέρας μου»

Η Αθηναία της εβδομάδας Ελισάβετ Κοτζιά γεννήθηκε μέσα στα βιβλία· κάποια στιγμή, τα έβαλε στην άκρη, για να ξανασυναντήσει τη λογοτεχνία μέσα από μια αναπάντεχη εμπειρία. Άφησε το οικονομικό ρεπορτάζ για την κριτική βιβλίου. Τη ρωτήσαμε γιατί το ελληνικό μυθιστόρημα δεν έχει ιδιαίτερη απήχηση στο εξωτερικό, και δεν πιστεύει πως για το ζήτημα αυτό υπάρχουν απλές απαντήσεις.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Πέθανε Σαν Σήμερα / Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Σε μια από τις ελάχιστες συνεντεύξεις της, η κορυφαία θεατρική συγγραφέας της Ελλάδας, που πέθανε σαν σήμερα, μίλησε με πρωτοφανή ειλικρίνεια και απλότητα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Αρετή Γεωργιλή

Οι Αθηναίοι / «Δεν θα σταματήσω να υπερασπίζομαι το δικαίωμα της γυναίκας να νιώθει ελεύθερη να εκφράζεται»

Η Αρετή Γεωργιλή γεννήθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια και τα δώδεκα τελευταία χρόνια, αφότου άνοιξε το Free Thinking Zone, ζει εκεί και στην Αθήνα. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατιάνα Μπαλανίκα

Οι Αθηναίοι / Κατιάνα Μπαλανίκα: «Μέσα μου είμαι κουτάβι, γι’ αυτό και με πάταγαν όλοι»

Η ηθοποιός που αγαπήθηκε για τους κωμικούς της ρόλους έκανε μόνο δράμα στη σχολή. Θα ήθελε να ξαναπαίξει στην τηλεόραση αλλά βλέπει πως δεν θυμούνται τη γενιά της πια. Είναι ευγνώμων για τη ζωή της και την αφηγείται στη LiFO - γιατί είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μάριο Μπανούσι

Οι Αθηναίοι / Μάριο Μπανούσι: «Αν δεν εκτεθείς στη ζωή, δεν έχει νόημα»

Ο νεαρός σκηνοθέτης, που έχει ήδη μετρήσει διαδοχικά sold out, άρχισε να βλέπει θέατρο όταν μπήκε στη δραματική σχολή. Του αρέσει η ανθρώπινη αμηχανία, η σιωπή και η ησυχία τον γοήτευαν πάντα. Αν και δεν τα πάει καλά με τα λόγια, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
M. HULOT
Γιώργος Τσιαντούλας, ηθοποιός, σκηνοθέτης

Οι Αθηναίοι / «Γελάτε γιατί χανόμαστε, κάντε σεξ, ταξιδέψτε, διαβάστε και φάτε, φάτε, φάτε»

Ο πολυσυζητημένος πρωταγωνιστής της ταινίας «Το καλοκαίρι της Κάρμεν», Γιώργος Τσιαντούλας, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, ζει στο Παγκράτι, διατηρεί θεατρική ομάδα στα Τρίκαλα, έχει παίξει σε παραστάσεις του Ρομέο Καστελούτσι και του Δημήτρη Παπαϊωάννου και τα πιο ριψοκίνδυνα πράγματα που έχει κάνει είναι «γαστρονομικοί συνδυασμοί σε λάθος στιγμή και λάθος ώρα».
M. HULOT
Η Μαρινέλλα ειλικρινέστερη παρά ποτέ αφηγείται τη ζωή της όλη στη LIFO

Οι Αθηναίοι / Η Μαρινέλλα ειλικρινέστερη παρά ποτέ αφηγείται τη ζωή της όλη στη LiFO

Η μεγάλη κυρία του ελληνικού τραγουδιού μιλά για τις ανεξίτηλες συναντήσεις της πορείας της, για το πώς πήγε κόντρα στο ρεύμα της εποχής της, για μια ζωή χορτάτη. Δουλεύοντας επί 67 συναπτά έτη δεν ανέχεται να της πει κανείς «τι ανάγκη έχεις;».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αγνή Πικιώνη: «Η Αθήνα έχει εξελιχθεί σ’ ένα μαζικό λούνα παρκ»

Οι Αθηναίοι / «Δυσκολεύονταν να με πλησιάσουν επειδή ήμουν η κόρη του Πικιώνη»

Η Αγνή Πικιώνη, κόρη του οραματιστή αρχιτέκτονα που είχε αφοσιωθεί στη λαϊκή αρχιτεκτονική, μιλά για τη ζωή της δίπλα σε εκείνον, που της έμαθε ότι «ένας απλός άνθρωπος μπορεί να φτιάξει κάτι σημαντικό». Αρχιτέκτονας και η ίδια, φρόντισε να διασώσει και να ταξινομήσει το έργο του. Τη θυμώνει η μεταμοντέρνα αρχιτεκτονική και πιστεύει ότι η Αθήνα έχει χάσει το στοίχημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιώργος Αρβανίτης: «Έλεγα "είμαι καλύτερος" και δεν με πήρε η φτώχεια από κάτω»

Οι Αθηναίοι / Γιώργος Αρβανίτης: «Πείσμωνα για να γίνω ο καλύτερος και δεν με πήρε η φτώχεια από κάτω»

Από μια νιότη γεμάτη αντιξοότητες, ο τροχός για εκείνον γύρισε, η ζωή του στράφηκε στο φως και έγινε βιβλίο. Η Ευρώπη τον ανακάλυψε από τις ταινίες του Αγγελόπουλου, στις ιστορίες του πρωταγωνιστούν ο Φίνος, ο Μαστρογιάνι και ο Κουροσάβα. Ο πολυβραβευμένος διευθυντής φωτογραφίας που ήταν «πάντα την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο μέρος» είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

σχόλια

3 σχόλια
Διάβασα τη συνέντευξη σχεδόν σε δευτερόλεπτα. Ανέκαθεν πίστευα στο μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Απίστευτο θάρρος και πραγματική αγάπη για την ελευθερία. Μακριά από χυδαιότητες και μεγαλοστομίες κάποιοι άνθρωποι μας έκαναν δώρο όσα εμείς θεωρούμε δεδομένα. Μακάρι, οι ζωές τέτοιων ανθρώπων να ήταν εκπαιδευτικό υλικό στα σχολεία. Αγαπημένη μου και πανέμορφη Μαρία Μπέικου που σήμερα σε γνώρισα μα δεν είσαι κοντά μας θα ήθελα να κάνω τη ζωή σου εικόνες...
Συμφωνώ Ellevoros. Η δογματική εμμονή στη γραμμή του Κόμματος έχει απόλυτα υφή θρησκοληψίας, κυρίως για τις δικές μας τις γενιές, με τις ιστορικές γνώσεις που δεν είχαν εκείνοι. Δεν πιστεύω όμως ότι οι συγκυρίες τους άφηναν πολλές επιλογές, τουλάχιστον διάλεξαν εκείνη που τους όριζε η συνείδηση τους.