Στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας το πραγματικό κέντρο μιας γειτονιάς είναι το σχολείο της. Όταν ανακαλύπτεις ότι μένεις στην ίδια περιοχή με κάποιον, δεν ρωτάς αν μένει κοντά σε μια πλατεία –έτσι κι αλλιώς σπανίζουν στις γειτονιές του κέντρου– ή κάποιο άλλο τοπόσημο, αλλά σε ποιο σχολείο πήγαινε. Με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνεις πολλά για εκείνον, πού περίπου ζει, πού σύχναζε, μοιράζεστε κοινούς κώδικες που προέρχονται από συλλογικές εμπειρίες και κοινά βιώματα, ακόμα και αν σας χωρίζουν αρκετά χρόνια.
Το σχολείο, όμως, σπανίως αντιμετωπίζεται με αυτό τον τρόπο, ως το κέντρο της γειτονιάς δηλαδή. Οι μικροί βιάζονται να φύγουν, να περάσουν οι ώρες και να σχολάσουν, να περάσουν τα χρόνια και να το εγκαταλείψουν, ενώ οι μεγάλοι υποχρεώνονται να έρθουν μερικές φορές τον χρόνο στον χώρο του, αν τυχαίνει τα παιδιά τους να είναι μαθητές. Από τη στιγμή που τα παιδιά αποφοιτήσουν και μέχρι να αποκτήσουν τα δικά τους, χάνεται η οποιαδήποτε επαφή.
Μέσω της Αντιδημαρχίας για το Παιδί, ο δήμος απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα (ελεύθερους επαγγελματίες, υπηρεσίες, φορείς, οργανώσεις, ιδρύματα, μουσεία κ.λπ.) που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στους χώρους των σχολείων, προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους για οποιαδήποτε δράση στο πλαίσιο του προγράμματος.
Την ίδια στιγμή, σχεδόν όλοι στην Αθήνα παραπονούμαστε ότι δεν υπάρχει αυτή η αίσθηση της κοινότητας που χαρακτηρίζει άλλες, μικρότερες κοινωνίες που έχουν την τύχη να μπορούν να συναθροίζονται, να επικοινωνούν, να συγχρωτίζονται στην πλατεία του χωριού ή της πόλης. Ποιος, αλήθεια, ξέρει τι συμβαίνει στη γειτονιά του από δράσεις, εκδηλώσεις κ.λπ. και ας έχει όλη την καλή διάθεση να συμμετάσχει και να βοηθήσει;
Την ίδια ώρα, τα σχολικά κτίρια μένουν ανεκμετάλλευτα, ενώ μπορούν να λειτουργήσουν ως το πολιτιστικό, εκπαιδευτικό και αθλητικό κέντρο της γειτονιάς. Ακόμα και το πιο απλό, δηλαδή να παίξουν οι μαθητές στις σχολικές αυλές (πολύτιμες, γιατί πολύ συχνά είναι ο μοναδικός ανοιχτός και ασφαλής δημόσιος χώρος σε κοντινή απόσταση) τα Σαββατοκύριακα, ήταν δύσκολο. Θυμάμαι να σκαρφαλώνουμε κλειδαμπαρωμένες πόρτες και κάγκελα για να παίξουμε ποδόσφαιρο, ακόμα και μετά την εισαγωγή του θεσμού του σχολικού φύλακα, που υποτίθεται ότι εκμηδένιζε τον φόβο για βανδαλισμούς και καταστροφές. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί πρέπει να επιβαρύνεται ο οικογενειακός προϋπολογισμός με αμοιβές γηπέδων 5x5, την ώρα που με ελάχιστα έξοδα μια σχολική αυλή μπορεί να φιλοξενήσει πολλές και διαφορετικές αθλητικές δραστηριότητες, δωρεάν.
Την κατάσταση αυτή προσπαθεί να αλλάξει το πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων «Σχολεία ανοιχτά στη γειτονιά, ανοιχτά στην κοινωνία». Μέσω της Αντιδημαρχίας για το Παιδί, ο δήμος απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα (ελεύθερους επαγγελματίες, υπηρεσίες, φορείς, οργανώσεις, ιδρύματα, μουσεία κ.λπ.) που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στους χώρους των σχολείων, προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους για οποιαδήποτε δράση στο πλαίσιο του προγράμματος. Οι δράσεις αυτές μπορεί να είναι από ενημερωτικά-επιμορφωτικά προγράμματα και εργαστήρια, ψυχαγωγικές ή αθλητικές δραστηριότητες, εκθέσεις, μέχρι φεστιβάλ φορέων, κινηματογραφικές προβολές, θεατρικές παραστάσεις κ.ά. Και οι ενήλικες (γονείς, εκπαιδευτικοί, κάτοικοι της τοπικής κοινότητας) μπορούν να έχουν δυνατότητες και ευκαιρίες συνάντησης, ψυχαγωγίας, οργάνωσης δράσεων για τους ίδιους, π.χ. εκμάθηση γλωσσών, σεμινάρια, συναντήσεις με ειδικούς. Στις μέρες μας η Κοινωνία των Πολιτών δείχνει να έχει δυναμώσει. Υπάρχουν πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις, σύλλογοι αλλά και απλές ομάδες πολιτών που χρειάζονται και μπορούν να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τις κλιματιζόμενες αίθουσες ενός σχολείου προς όφελος όλης της κοινότητας.
Οι προτάσεις μπορούν να κατατίθενται είτε σε φυσικό αντίγραφο είτε ηλεκτρονικά στις παρακάτω διευθύνσεις: Πρόγραμμα «Ανοιχτά Σχολεία», υπ' όψιν Αντιδημάρχου για το Παιδί Μ. Ηλιοπούλου, οδός Λιοσίων 22, 5ος όροφος, [email protected]. Στη συνέχεια, θα αξιολογούνται από μια ομάδα εργασίας που έχει συστήσει ο δήμος με κριτήρια την τοπική στόχευση, δηλαδή οι δράσεις να αφορούν παιδιά και γονείς της τοπικής κοινότητας και να παρέχονται δωρεάν. Όλες οι δράσεις που θα λαμβάνουν έγκριση θα τοιχοκολλούνται στο σχολείο για να ενημερώνονται όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι αδιαμεσολάβητα. Να σημειώσουμε ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί 21 δράσεις σε 46 σχολεία, με τη συμμετοχή 1.500 μαθητών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.
