ΝΩΡΙΤΕΡΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ, η κυρία Μιράντα Ντίκσον, κάτοικος Εδιμβούργου, αναγκάστηκε να ξαναβάψει την εξώπορτά της μετά από ανώνυμη καταγγελία εις βάρος της που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης. Ο λόγος; Κάποιος είχε αντιδράσει στο γεγονός ότι η πόρτα ήταν βαμμένη ροζ, και συνεπώς δεν ταίριαζε με τον «ιστορικό χαρακτήρα» της γειτονιάς.
Είναι άλλη μια απόδειξη ότι έχουμε πρόβλημα με το ροζ, παρότι τέτοιες διαμάχες μοιάζουν περίεργες δεδομένου ότι το ροζ είναι ένα χρώμα διόλου απειλητικό ενώ συγχρόνως αποτελεί διαχρονικό σύμβολο της παιδικής αθωότητας.
Ωστόσο, είναι γεγονός ότι το ροζ έχει μια μακρά και αντιφατική ιστορία – μια ιστορία με άρωμα κιτς, κακογουστιάς και μερικές φορές παραβατικότητας, κάτι που εξηγεί γιατί το συγκεκριμένο χρώμα παραμένει τόσο διχαστικό.
Φταίνε οι διαφημιστές: η μεταπολεμική άνοδος του ροζ ως κάτι χαριτωμένο και κιτς απεδείχθη εξαιρετικά ανθεκτική.
Το ροζ υιοθετήθηκε από τους πρώιμους ζωγράφους που το χρησιμοποιούσαν για τους τόνους του δέρματος, αλλά η Αναγέννηση, με τη θόλωση των διαφορών μεταξύ Ουρανού και Γης, τα άλλαξε όλα αυτά – η σάρκα και το Άγιο Πνεύμα έγιναν ένα και το αυτό. Καλλιτέχνες όπως ο Φρα Αντζέλικο το οικειοποιήθηκαν ως χρώμα θρησκευτικής ενδυμασίας, εξ ου και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι ντυμένος με ροζ χιτώνες.
Ίσως οι σπόροι της αμφισημίας να φυτεύτηκαν μερικούς αιώνες αργότερα, όταν το ροζ έγινε σύμβολο πολυτέλειας αλλά και σκανδάλου. Το γεγονός ότι οι ροζ βαφές υφασμάτων ήταν δύσκολο να παραχθούν σήμαινε ότι κάθε αριστοκράτης ήθελε να είναι ντυμένος με αυτό το χρώμα.
Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ το λάτρευε τόσο πολύ, που το 1757 η Sèvres, η εταιρεία πορσελάνης, δημιούργησε ένα απαλό ροζ ειδικά για εκείνη, ονομάζοντάς το Rose Pompadour. Διάσημες προσωπικότητες όπως η Έμα Χάμιλτον, η ερωμένη του Ναυάρχου Νέλσον, ζωγραφίζονταν συχνά με ροζ αποχρώσεις, καθιστώντας το έτσι το χρώμα του πόθου.
Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι το ροζ συχνά συνδεόταν με τα μικρά αγόρια, καθώς οι κόκκινες αποχρώσεις του θεωρούνταν η επιτομή του αναδυόμενου ανδρισμού, γι' αυτό και βλέπουμε πολλά πορτρέτα νεαρών κυρίων ντυμένων με αυτό το χρώμα (πριν από την περίοδο του μεσοπολέμου, όταν προτιμήθηκε το μπλε).
Στην πραγματικότητα, η υποτιθέμενη «θηλυπρέπεια» του ροζ χρώματος έχει μεγάλη σχέση με την αμφισβήτησή του. Οι Ναζί χρησιμοποίησαν ένα ροζ τρίγωνο για να ταυτοποιούν τους ομοφυλόφιλους άνδρες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, και παρόλο που το σύμβολο διεκδικήθηκε αργότερα με πείσμα από την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να νιώσουν άνετα οι στρέιτ άνδρες με το χρώμα.
Φταίνε οι διαφημιστές: η μεταπολεμική άνοδος του ροζ ως κάτι χαριτωμένο και κιτς απεδείχθη εξαιρετικά ανθεκτική, με την Barbie σε όλη της τη συνθετική ομορφιά να αποδεικνύεται η πιο διαχρονική αντιπρόσωπος του χρώματος, όπως αποδεικνύει και η ταινία που θα δούμε προσεχώς στις οθόνες του πλανήτη.
Σχεδόν ταυτόχρονη με την εισαγωγή της Barbie στην ποπ κουλτούρα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ήταν η ροζ εμφάνιση της Μέριλιν Μονρό στην ταινία «Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθιές» (1953). Βλέποντας σήμερα την ταινία του Χάουαρντ Χοκς, είναι δύσκολο να μη σκεφτεί κανείς το ροζ χρώμα ως ένα μεταφορικό σωφρονιστήριο για τη Μέριλιν, ως έναν ευτελισμό μιας τραγικής φιγούρας που μας έχει γίνει εμμονή, αλλά σπάνια μας έχει επιτραπεί να την πάρουμε σοβαρά.
Παρεμπιπτόντως, όταν η Μαντόνα οικειοποιήθηκε το ίδιο λουκ στο βίντεο για την επιτυχία της «Material Girl» το 1985, αυτό απλώς επιβεβαίωσε ότι το ροζ χρώμα μπορεί να εκπροσωπεί επίσης κάτι θρασύ και αρπακτικό – το αντίθετο της ευπάθειας που αντιπροσώπευε η Μέριλιν.
Παρά τα ζητήματά του, το ροζ είχε σαφώς πιο θετικό αντίκτυπο στον 21ο αιώνα. Τα ελαφρώς απαξιωτικά σχόλια για τις γυναίκες που φορούσαν ροζ έχουν ανατραπεί προς χάρη θετικών πρωτοβουλιών, όπως ο αγώνας κατά του καρκίνου του μαστού.
Παραμένει ισχυρό επίσης το μοτίβο της ανυπακοής που έχει συνδεθεί με το χρώμα, και φυσικά, ανάγεται στον γκέι ακτιβισμό της δεκαετίας του ‘80. Υπάρχει κάτι φεμινιστικό στην άνοδο του λεγόμενου «millennial pink» (παρότι είναι λίγο δύσκολος ο ακριβής καθορισμός του: είναι πιο κοντά στο σομόν ή στο χρώμα του ροζέ κρασιού;), ενώ η Generation Z προτιμά μια πιο επιθετική απόχρωση την οποία επίσης φαίνεται να υιοθετούν και πολλοί (άνδρες) ράπερ.
Πηγή: The Telegraph