ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΑΡΙ ΕΛΙΟΤ/ GUARDIAN
Εν μέρει τραγωδία. Εν μέρει φάρσα. Σίγουρα χωρίς καλό τέλος. Τα τελευταία κεφάλαια του ελληνικού δράματος μόλις έχουν ξεκινήσει.
Το τραγικό είναι πως δεν υπάρχει τέλος στις δυσκολίες του ελληνικού λαού. Έχουν δει την οικονομία της χώρας τους να συρρικνώνεται κατά 25% σε πέντε χρόνια, ενώ είχε ήδη επιστρέψει στην ύφεση πριν κλείσουν οι τράπεζες πριν από δύο εβδομάδες.
Η ζημιά που έχει προκληθεί από την έλλειψη ρευστότητας είναι τεράστια και μακρόχρονη. Θα χρειαστούν μήνες, αν όχι χρόνια, να διορθωθεί η κατάσταση, ακόμη κι εφαρμοστούν οι σωστές αναπτυξιακές τακτικές.
Ο Τσίπρας ζήτησε λαϊκή εντολή και την πήρε. Αν, όμως, νόμιζε πως αυτό θα ωθούσε τους πιστωτές να αλλάξουν γνώμη, έκανε λάθος. Τίποτα δεν άλλαξε: «παραδώσου ή φύγε από το ευρώ». Ο Τσίπρας επέλεξε τελικά να ανεμίσει τη λευκή σημαία πάνω από τον Παρθενώνα.
Αυτό, φυσικά, δεν θα συμβεί, δυστυχώς. Η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με ένα νέο κύμα μέτρων λιτότητας –αυξήσεις στο ΦΠΑ, μειώσεις μισθών, αλλαγές στο συνταξιοδοτικό–, τα οποία θα βάλουν φρένο στην ανάπτυξη. Αυτή η τακτική έχει δοκιμαστεί κατ’ επανάληψιν τα τελευταία πέντε χρόνια. Απέτυχε τότε, θα αποτύχει και τώρα.
Η Ελλάδα μοιάζει με τον Σίσυφο, τον βασιλιά της Κορίνθου, ο οποίος, σύμφωνα με τον μύθο, καταδικάστηκε από τους θεούς να κουβαλάει στην πλάτη του έναν γιγάντιο βράχο πάνω σε μια ανηφόρα, επειδή θύμωσε τους θεούς. Κάθε φορά που ο Σίσυφος φτάνει στην κορφή της ανηφόρας, ο βράχος γλιστρά από τα χέρια του και κατηφορίζει στον πάτο της ανηφόρας, αναγκάζοντάς τον να ανηφορίσει ξανά.
Ο Aλέξης Τσίπρας θύμωσε κι αυτός τους θεούς. Σε αυτή την περίπτωση οι θεοί είναι η ΕΚΤ, η Κομισιόν, το ΔΝΤ και οι περισσότερες από τις 18 χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Για τους πέντε μήνες ανυπακοής που επέδειξε, η τιμωρία θα είναι ένα ακόμα μεγαλύτερο βάρος από το προηγούμενο στους ώμους της Ελλάδας.
Και κάπου εδώ η τραγωδία μετατρέπεται σε φάρσα. Οι όροι της συμφωνίας που ετοιμάζεται να αποδεχτεί ο Τσίπρας είναι ακόμα πιο επαχθείς από αυτούς που απέρριπτε δύο βδομάδες πριν, όταν αποφάσιζε να ανακοινώσει το δημοψήφισμα.
Mια τολμηρή και ριψοκίνδυνη κίνηση. Η ΕΚΤ διακόπτει την έκτακτη παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες. Το καθημερινό όριο ανάληψης μετρητών στις τράπεζες περιορίζεται στα 60 ευρώ ημερησίως. Καθώς η ελληνική οικονομία έμενε στάσιμη, όλοι οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών προειδοποιούσαν πως μια αρνητική απάντηση στο δημοψήφισμα θα σήμαινε έξοδο από την ευρωζώνη.
Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες ψήφισαν ένα εκκωφαντικό «όχι». Ο Τσίπρας ζήτησε λαϊκή εντολή και την πήρε. Αν, όμως, νόμιζε πως αυτό θα ωθούσε τους πιστωτές να αλλάξουν γνώμη, έκανε λάθος. Τίποτα δεν άλλαξε: «παραδώσου ή φύγε από το ευρώ». Ο Τσίπρας επέλεξε τελικά να ανεμίσει τη λευκή σημαία πάνω από τον Παρθενώνα.
Θα αναρωτιούνται οι Έλληνες σήμερα ποιο ήταν το νόημα του διπλωματικού θεάτρου που παρακολούθησαν τον προηγούμενο μήνα: οι ατέλειωτες συνεδριάσεις, η επιθετική ρητορική, οι αποχωρήσεις και το δημοψήφισμα. Η απάντηση είναι «κανένα απολύτως». Η ελληνική οικονομία υπέστη ανείπωτη ζημιά για το τίποτα. Ο Τσίπρας, με μειωμένη πλέον ισχύ, πρέπει να πληρώσει το πολιτικό τίμημα των επιλογών του.
Τώρα τι γίνεται; Θεωρητικά, υπάρχει πιθανότητα το Eurogroup –το κονκλάβιο των υπουργών Οικονομικών των χωρών της ευρωζώνης– να ζητήσει περισσότερα μέτρα πριν εγκρίνει τις απαιτήσεις της Ελλάδας και της επιτρέψει να επιστρέψει στο club.
Θα αναρωτιούνται οι Έλληνες σήμερα ποιο ήταν το νόημα του διπλωματικού θεάτρου που παρακολούθησαν τον προηγούμενο μήνα: οι ατέλειωτες συνεδριάσεις, η επιθετική ρητορική, οι αποχωρήσεις και το δημοψήφισμα. Η απάντηση είναι «κανένα απολύτως». Η ελληνική οικονομία υπέστη ανείπωτη ζημιά για το τίποτα. Ο Τσίπρας, με μειωμένη πλέον ισχύ, πρέπει να πληρώσει το πολιτικό τίμημα των επιλογών του.
Aυτό, βέβαια, δεν θα συμβεί. Υπάρχει μεγάλη πολιτική πίεση τόσο από την Ευρώπη όσο και από τον υπόλοιπο κόσμο για να λυθεί το ζήτημα της Ελλάδας. Μπορεί η χώρα να αποτελεί ένα μικρό κομμάτι της ευρωπαϊκής οικονομίας, η αποχώρησή της όμως από το κοινό νόμισμα θα συμβόλιζε την αποτυχία του πειράματος και θα δημιουργούσε προηγούμενο. Η Αμερική πίεσε αρκετά τόσο τη Μέρκελ όσο και τον Ολάντ για την αποφυγή ενός Grexit.
Το ελληνικό χρέος θα «κουρευτεί» επίσης. Αυτό δεν θα γίνει επειδή οι πιστωτές οφείλουν κάτι στον Τσίπρα. Αντιθέτως, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει εξαφανίσει κάθε ίχνος εμπιστοσύνης που είχε η Ευρώπη προς την Ελλάδα. Απλώς, όσο περνά ο καιρός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πεποίθηση πως το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο. Ήδη βρίσκεται στο 175% του ΑΕΠ, με μια οικονομία που πάει προς τα πίσω. Το κλείσιμο των τραπεζών τα έκανε όλα χειρότερα. Ακόμα και οι σκληροπυρηνικοί Γερμανοί αντιλαμβάνονται πως κάτι πρέπει να γίνει γι’ αυτό.
Είναι δύσκολο, βέβαια, το συγκεκριμένο «κούρεμα» να είναι αρκετά μεγάλο για να βοηθήσει την κατάσταση της Ελλάδας. Η χώρα θα παραμείνει στο ευρώ, όμως οι αυξήσεις στους φόρους και οι μειώσεις στους μισθούς δεν πρόκειται να αποφέρουν το ποθητό αποτέλεσμα και η χώρα δεν θα ανακάμψει. Το τρίτο πακέτο διάσωσης δεν πρόκειται να είναι πιο χρήσιμο από τα προηγούμενα δύο. Όταν η επόμενη κρίση έρθει, γιατί θα έρθει, οι Έλληνες θα αναρωτηθούν αν τελικά έκαναν τη σωστή επιλογή.
σχόλια