«Δεν νομίζω ότι κινδυνεύουμε ως Έλληνες, αλλά ως ελληνολάτρεις. Δεν μ” αρέσει να παριστάνω τον πολύ Έλληνα. Θέλω να είμαι όσο είμαι. Καιρός είναι η έννοια Έλληνας να δώσει τη θέση της στην έννοια άνθρωπος. Νιώθω Έλληνας, αν αυτό σημαίνει Ευρωπαίος. Κι Ευρωπαίος, αν αυτό συμπεριλαμβάνει την ελληνικότητά μου», είχε πει πριν λίγα χρόνια, ο Μάνος Χατζιδάκις.
Σήμερα για άλλη μια φορά θα θαυμάσουμε τις ένοπλες δυνάμεις, την περήφανη νεολαία μας και θα ακούσουμε τα αθάνατα εμβατήρια. Έτσι θα καλύψουμε την εθνική μας ανάγκη και θα επιστρέψουμε στις φωλιές του συμβιβασμού και της αδιαφορίας, εκτελώντας το καθήκον που επιβάλλει το εθνικό ιδεώδες. Αναμφισβήτητα, η ιστορία λειτουργεί ως ο συνεκτικός ιστός της ταυτότητας των εθνικών κρατών και δεν είμαστε ο μόνος λαός του οποίου η ιστορία βασίζεται σε εθνικούς μύθους.
Για πόσα χρόνια ακόμα, όμως, θα πορευόμαστε με εθνικούς μύθους και ξεπερασμένους ηρωισμούς του χθες; Πότε θα αποβάλλουμε από τα ελληνικά σχολεία την στείρα εκμάθηση και θα μεταπηδήσουμε στην ελευθερία της κρίσης και της σκέψης; Για αυτούς τους λόγους και εξ αφορμής της σημερινής εθνικής επετείου, συνομίλησα με τον Ομότιμο Καθηγητή Πολιτικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θάνο Βερέμη. Συζητήσαμε για την εθνική ταυτότητα, την ιστορία και τους μύθους με τους οποίους μεγαλώσαμε, την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης, τους ήρωες του σήμερα, καθώς και για αυτά που ακόμα μας ενώνουν ή μας διχάζουν.
Έχετε πει ότι «η εθνική ιστορία όπως διαμορφώνεται στο σχολείο, εγγράφεται στο πεδίο του «πίστευε και μη ερεύνα».
Δεν θα έπρεπε, αλλά δυστυχώς συμβαίνει. Ο περισσότερος κόσμος δεν επισκέπτεται ξανά τα βιβλία του σχολείου, δηλαδή τα μαθαίνει ή όχι, άπαξ, και τα ξεχνάει ή τα θυμάται όπως τα έμαθε. Όταν μάθαμε ιστορία στο σχολείο ήμασταν παιδιά, τώρα είμαστε ώριμοι άνθρωποι, άρα δεν μπορούμε να μείνουμε με την παιδική μας εκπαίδευση. Είναι μια εκπαίδευση που δεν έχει σχέση με την ιστορία, είναι κυρίως μια εισαγωγή στην κοινωνία. Η ιστορία δεν περιλαμβάνει προκαταλήψεις και εμείς μαθαίνουμε ότι ήμασταν οι πρώτοι, οι καλύτεροι, το ‘ηρωικό 1821’, ότι δεν σκοτώναμε αμάχους, ότι ήμασταν ανθρωπιστές και άλλες ‘ιστορίες για αγρίους’ που δεν ισχύουν.
σχόλια