Το κρασί κερδίζει τις προτιμήσεις μας ολοένα και περισσότερο έναντι των «σκληρών» ποτών. Χρήσιμο είναι να μάθουμε, λοιπόν, ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες και οι θερμιδικές αξίες του, συζητώντας με τη Διατροφολόγο PhD Αναστασία Κανέλλου, καθηγήτρια Διατροφής στο Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων & Διατροφής στο ΤΕΙ Αθήνας.
— Πολλές είναι οι επιστημονικές μελέτες που εξαίρουν τις ευεργετικές ιδιότητες του κρασιού. Ισχύει κάτι τέτοιο, και γιατί;
Πράγματι, έχουν αποδειχθεί διαφορετικές ευεργετικές επιδράσεις της ήπιας κατανάλωσης κρασιού στην υγεία μας. Παρατηρήθηκε ότι προκαλεί τη σημαντική αίσθηση ότι είμαστε υγιείς, η οποία βελτιώνει τη διάθεση και τελικά την ποιότητα της ζωής μας. Μακροπρόθεσμα, μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος (κατά 30%) και εμφάνισης καρκίνου στομάχου και πνεύμονα, ενώ μειώνει τις πιθανότητες κατάγματος της λεκάνης. Τα παραπάνω οφέλη καρπούνται όσοι πίνουν καθημερινά 1-2 ποτηράκια κρασιού, σε σχέση με όσους δεν πίνουν καθόλου κρασί ή προτιμούν την μπίρα και άλλα οινοπνευματώδη ποτά. Αντίθετα, η συστηματική υπερκατανάλωση οινοπνεύματος αυξάνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα και επιβαρύνει την υγεία του οργανισμού.
— Υπάρχει διαφορά μεταξύ λευκού και ερυθρού, όσον αφορά τα ευεργετικά συστατικά που λαμβάνουμε;
Ναι, κυρίως ως προς την αντιοξειδωτική τους δράση. Ενώ η περιεκτικότητα του οινοπνεύματος είναι ίδια στο λευκό και στο κόκκινο κρασί (~12%), συνεπώς και η ευεργετική δράση τους παρόμοια, ξεχωρίζει το κόκκινο κρασί για την περιεκτικότητά του σε πολυφενόλη, ρεσβερατόλη και μελατονίνη. Αυτές οι ουσίες αυξάνουν την αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση του κόκκινου κρασιού σε σχέση με το λευκό. Επιπλέον, συμβάλλουν στην αύξηση της καλής χοληστερίνης, καθώς και στην ευκολία προσαρμογής στους βιορυθμούς της ημέρας. Πιο συγκεκριμένα, οι θερμίδες που περιέχει ένα ποτήρι κόκκινο κρασί σε σχέση με το λευκό είναι παρόμοιες (125 kcal/121 kcal), η περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες ακριβώς η ίδια (3,8 γρ.), τα φυσικά σάκχαρα είναι 9 γρ. λιγότερα στο κόκκινο, ενώ 1,4 γρ. στο λευκό. Τα ωφέλιμα για τα οστά μας ασβέστιο (1% και στα δύο είδη) και φώσφορος (3,5% στο κόκκινο και στο 2,6% στο λευκό) περιέχονται σε πολύ μικρές ποσότητες και στα δύο είδη. Ελάχιστα περισσότερο μαγνήσιο έχει το κόκκινο 5%, ενώ το λευκό 4%. Διπλάσια ποσότητα σιδήρου περιέχει το κόκκινο κρασί (4%) σε σχέση με το λευκό(2%). Δεν θεωρείται όμως το κρασί σημαντική διατροφική πηγή για βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, μια και ένα ποτήρι (140 ml) προσφέρει λιγότερο από το 10% των ημερήσιων αναγκών σε αυτά, με οριακή εξαίρεση το μαγνήσιο, που φτάνει στο 11%.
Τις θερμίδες από 2 κρασοπότηρα μας δίνει ένα νεροπότηρο μπίρα και μόνο ένα σφηνάκι από τα βαριά ποτά. Αναλογιστείτε ότι μια βραδιά κυλάει αβίαστα με παρέα και 2 κρασάκια, ενώ αν προτιμήσουμε 2 μπίρες ή 2 σκληρά ποτά, έχουμε «φάει» αντίστοιχα 2 ή 4 μπριζόλες!
— Ποια είναι η προτεινόμενη ημερήσια ποσότητα για τον μέσο ενήλικα;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ-WHO) συστήνει καθημερινά 2 ποτήρια κρασί στις γυναίκες και 3 στους άντρες. Παρατηρούμε ότι η μεσογειακή διατροφή συστήνει 1 κρασάκι στις γυναίκες και 2 στους άντρες. Δίνεται, μάλιστα, έμφαση στον τρόπο κατανάλωσης και προτείνεται να απολαμβάνουμε το κρασί με παρέα και φαγητό. Καλό θα ήταν να αρκούμαστε στα 20 γρ. και να μην ξεπερνάμε τα 30 γρ. αλκοόλ/ημέρα. Κάθε ποτήρι κρασί (~140 ml) περιέχει 10 γρ. αλκοόλ. Τόσο οινόπνευμα περιέχουν 25 ml ουίσκι ή κάποιο άλλο «σκληρό ποτό» (ένα σφηνάκι) ή 250 ml μπίρας (ένα νεροπότηρο).
— Και η θερμιδική τους αξία δεν μας επιβαρύνει;
Με 7 kcal/γρ. θεωρούμε τις θερμίδες του οινοπνεύματος «μπόλικες», γιατί είναι σχεδόν διπλάσιες από τις 4 kcal/γρ. που δίνουν οι υδατάνθρακες (π.χ. μακαρόνια) και οι πρωτεΐνες (π.χ. ψαχνό κρέας). Το αλκοόλ πλησιάζει δηλαδή τις 9 kcal/γρ. του λίπους. Αν είναι γλυκό το κρασί, προστίθενται και οι θερμίδες της ζάχαρης (4 kcal/γρ.), συνεπώς μπορεί να παχύνουμε αν παραπίνουμε αλκοολούχα ποτά. Με 2 ποτηράκια κρασί προσλαμβάνουμε περίπου 150 kcal, είναι δηλαδή σαν να έχουμε φάει (σε θερμίδες) μια μικρή μπριζόλα − μικρή όμως! Τις θερμίδες από 2 κρασοπότηρα μας δίνει ένα νεροπότηρο μπίρα και μόνο ένα σφηνάκι από τα βαριά ποτά. Αναλογιστείτε ότι μια βραδιά κυλάει αβίαστα με παρέα και 2 κρασάκια, ενώ αν προτιμήσουμε 2 μπίρες ή 2 σκληρά ποτά, έχουμε «φάει» αντίστοιχα 2 ή 4 μπριζόλες!
— Όπως σε όλα τα προϊόντα διατροφής, έτσι και στο κρασί τις εντυπώσεις κερδίζουν τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας. Τα πιστεύεις;
Τα βιολογικά προϊόντα, εκτός από πιο φιλικά στο περιβάλλον, θεωρούνται πιο υγιεινά γιατί κατά τη διάρκεια της καλλιέργειάς τους δεν έχουν χρησιμοποιηθεί τεχνητά παρασιτοκτόνα, φυτοφάρμακα και παρόμοιες επιβαρυντικές ουσίες. Υπάρχουν 4 κατηγορίες βιολογικού κρασιού (βλ. ετικέτα), με ουσιαστική διαφορά την απαγόρευση προσθήκης σουλφιδίων, τα οποία χρησιμοποιούνται ως συντηρητικό γιατί έχουν αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή δράση. Δηλαδή, το βιολογικό κρασί επιτρέπεται να περιέχει μόνο τα φυσικά σουλφίδια που παράγονται κατά την αλκοολική ζύμωση. Στις ουσίες αυτές μια μικρή μερίδα των καταναλωτών παρουσιάζει ένα είδος δυσανεξίας (π.χ. πονοκέφαλος ή δυσάρεστο αίσθημα αδιαθεσίας). Η αντίληψη της γεύσης είναι πάντα υποκειμενικός παράγοντας, έτσι οι απόψεις των καταναλωτών διαφέρουν μεταξύ οργανικού ή συμβατικού κρασιού.
— Τι σχέση έχει με τη μεσογειακή διατροφή η Ελλάδα του 2015;
Δυστυχώς, οι Έλληνες έχουμε απομακρυνθεί από τη μεσογειακή διατροφή, κυρίως λόγω του τρόπου ζωής μας, που δυσκολεύει την προμήθεια φρέσκων τροφίμων και παρασκευής τους στο σπίτι. Την ανάγκη αυτή του καταναλωτή για υγιεινή διατροφή θα μπορούσαν να καλύψουν τα εστιατόρια, τα μαγειρεία ακόμα και τα ταχυφαγεία/delivery, προσαρμόζοντας την κουζίνα τους στους κανόνες της μεσογειακής δίαιτας, παρασκευάζοντας συνταγές με όσπρια και λαχανικά σε μορφή λαδερών, σαλάτες, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, ψάρι/θαλασσινά... και ένα ποτηράκι κρασί.
— Και για το τέλος, το «θεμελιώδες» ερώτημα: ενώ η γαλλική κουζίνα έχει λιπαρά, οι Γάλλοι είναι καλλίγραμμοι. DNA, διατροφή, μύθος, τι ισχύει τελικά;
Το γαλλικό παράδοξο συζητιέται χρόνια. Φαίνεται ότι οι συνήθειές τους ως προς το κρασί είναι εντός των συστάσεων (2 κρασοπότηρα/ημέρα), συνεπώς απολαμβάνουν τα οφέλη του. Επίσης, καταναλώνουν συστηματικά μεν, αλλά σε μικρές ποσότητες τα λιπαρά από γαλακτοκομικά προϊόντα (π.χ. κρέμα γάλακτος, τυρί), τα οποία γνωρίζουμε πλέον ότι δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Τέλος, παρατηρείται ότι καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία έχουν προστατευτικές ιδιότητες. Στον παραπάνω διατροφικό συνδυασμό φαίνεται να οφείλονται τα μειωμένα καρδιαγγειακά επεισόδια και η γενικά καλή υγεία των Γάλλων. Aς μην ξεχνάμε πως θεωρήθηκε θαύμα στον γάμο της Κανά το ότι το νερό μετατράπηκε σε κρασί!
σχόλια