Από τη Μαρία Παπαπαναγιώτου
Πολύ μεγαλύτερη ενόχληση από το να ήμασταν παρόντες σε ολόκληρες τις συζητήσεις αυτών που μιλούν στα τηλέφωνά τους, μας προκαλεί το να τις ακούμε μονόπλευρα. Το να το υφιστάμεθα,μάλιστα μπορεί να φέρει έκρηξη του στρες, ειδικά όταν δεν μπορούμε να φύγουμε τουλάχιστον εμείς από το χώρο που οι άλλοι συνεχίζουν να μιλούν. Κι ας είναι και το σπίτι μας …..
Η τελευταία έρευνα, πρώτη στο είδος της για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο του παθητικού ωτακουστή, δείχνει ότι παραμένει αβοήθητος κανείς όταν, και από στοιχειώδη ευγένεια, υφίσταται το … δικαίωμα - κατά τα άλλα- όλων στην κινητή τηλεφωνία.
Το πείραμα
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο μελέτησαν τις αντιδράσεις 164 φοιτητών για τις ανάγκες της έρευνας, κατά την διάρκεια εξετάσεων στις οποίες υποβάλλονταν οι φοιτητές για αναγραμματισμούς. Κατά τις ώρες των συγκεκριμένων εξετάσεων, οι επιστήμονες εξέθεσαν τα διάφορα γκρουπ των σπουδαστών σε τηλεφωνικές συνομιλίες άλλων συμμετεχόντων στην έρευνα, με θέμα τα ψώνια τους, κάποιο πάρτι γενεθλίων, ραντεβού και συναντήσεις για δουλειές κ.α. Οι μισοί φοιτητές άκουγαν τους συνομιλούντες μονομερώς, γιατί ή οι μεν ή οι δε μιλούσαν στα κινητά στο χώρο που οι σπουδαστές έδιναν εξετάσεις, και οι άλλοι μισοί βρίσκονταν σε χώρους που ακουγόταν ολόκληρες τετ α τετ, ή openvoice τηλε-συνομιλίες απ το διπλανό δωμάτιο.
Και οι δύο ομάδες είχαν παρόμοια αποτελέσματα στα σκορ των τεστ αναγραμματισμών.
Οι φοιτητές της ομάδας όμως που άκουγε τους διαφόρους να μιλούν στα κινητά τους στο χώρο που εξετάζονταν, ήταν σε θέση να θυμηθούν εντυπωσιακά καλύτερα το περιεχόμενο των συνομιλιών, --προσοχή, ενώ αυτοί έδιναν εξετάσεις!- και για την ακρίβεια θυμόταν πολλές ατόφιες λέξεις και εκφράσεις που οι χρήστες των κινητών χρησιμοποίησαν.
Οι ίδιοι χαρακτήρισαν τις κουβέντες που άκουσαν αξιοπρόσεχτες, από-συντονιστικές, και είπαν επίσης ότι πολλά από αυτά που άκουσαν τους εξέπληξαν. Τίποτε από όλα αυτά δεν δήλωσαν οι σπουδαστές που άκουγαν άθελά τους ολόκληρες –διμερείς τις συζητήσεις
Γιατί κρυφακούμε, θέλουμε δεν θέλουμε
Όταν ακούμε την μία πλευρά μιας συζήτησης, εξηγούν οι επιστήμονες της Νευρολογίας, μας εγείρει στην αντίληψή μας τον παράγοντα του αβέβαιου και απρόβλεπτου. Έτσι ο εγκέφαλός ενεργοποιεί τον μηχανισμό της κατανόησης για να καλύψει κενά, να συμπληρώσει τα τμήματα της συζήτησης που λείπουν, ακόμα και αν δεν προσπαθεί κανείς να παρακολουθήσει τι λέγεται, συνειδητά.
«Είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει σε κατάσταση αληθινών καθημερινών συνθηκών ότι το “overhearing”, όπως λέγεται η κατάσταση του αναγκαστικά- παθητικού- ωτακουστή είναι ένα μοναδικά διεισδυτικό γεγονός για τον εγκέφαλο, που απομνημονεύεται» λέει η επικεφαλής της μελέτης Veronica Galván, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο San Diego.
Το μη privacy (των άλλων), κι όμως μας ενοχλεί
Το ότι εκτιθέμεθα σε πληροφορίες που ακούμε, προσωπικές συνήθως των άλλων, ενώ αυτό συμβαίνει δημόσια, άθελά μας συνήθως, αυτό κατ αρχήν στον εγκέφαλο βάζει μπρος τον εκνευρισμό, γιατί νιώθουμε ασαφές το τι εστί private και τι όχι, τι είναι δημόσια πληροφορία ή συνομιλία και τι ιδιωτική. Οι παρόντες υφίστανται την ροή προσωπικών συζητήσεων και νιώθουν ότι δεν το ελέγχουν. Τα επίπεδα της ενόχλησης αυξάνουν όσο μακραίνει η διάρκεια των τηλεφωνικών συνομιλιών, αλλά και η συχνότητα των τηλεφωνημάτων τριγύρω. Μαζί με την ενόχληση ο εγκέφαλος αρχίζει να πανικοβάλλεται από την συνέχιση της ασάφειας private- non private.
Όταν επιπλέον αυτό συμβαίνει σε χώρους από όπου κανείς δεν μπορεί να φύγει, το non privacy των άλλων γίνεται καταναγκασμός. (Ας πούμε όταν βρίσκεται σε τραίνο ή άλλο μέσο μαζικής μεταφοράς.) Τα άτομα δηλώνουν πιο έντονη ενόχληση όπως έχει αποδειχθεί.
Μόλις αυτή η έλλειψη ελέγχου γίνει από τον εγκέφαλό μας αντιληπτή, με τη σειρά της οδηγεί σε αύξηση των του στρες, ή και έκρηξη, σύμφωνα με τα αποτελέσματα άλλων ερευνών.
Η προσοχή του ομιλούντα
Μέχρι σήμερα οι έρευνες για τις επιπτώσεις της κινητής τηλεφωνίας στον εγκέφαλο αφορούσαν αποκλειστικά τους χρήστες.
- Είναι γνωστό για παράδειγμα ότι περισσότερες πιθανότητες για ατύχημα έχουν οι οδηγοί που μιλούν σε κινητά, και με hands-free, από ότι έχει ένας μεθυσμένος οδηγός.
Κι αυτό, γιατί όπως έχει αποδειχθεί,επιβραδύνονται τα αντανακλαστικά του οδηγού που μιλάει,π.χ. σε ένα stop ή κόκκινο φανάρι
- Ακόμα και οι πεζοί που περπατούν και μιλούν σε κινητά, μάλιστα, έχουν αυξημένες πιθανότητες να χάσουν τη σήμανση των φαναριών γιατί είναι απορροφημένοι από τη συνομιλία τους στο τηλέφωνο, όπως αποδείχθηκε.
Multitask, και όχι
Για κείνους που πιστεύουν ότι παρόλα αυτά μπορούν να τα καταφέρουν όλα μαζί (στην προκειμένη, και να κάνουν τη δουλειά τους και να παρακολουθούν– καταγράφουν- απομηνμονέυουν θέλοντας και μη, τις προσωπικές τηλεφωνικές συνομιλίες των τριγύρω) η καθ. Galván θυμίζει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν χειρότερες επιδόσεις σε κάθε έργο ξεχωριστά όταν κάνουν περισσότερα του ενός πράγματα μαζί.
Όσοι επιμένουν να θεωρούν ότι μπορούν παρόλα αυτά, και αυτό-περιγράφονται μάλιστα ως multitaskers, έχουν αποδεδειγμένα χειρότερες επιδόσεις σύμφωνα με τις έρευνες από εκείνους που δηλώνουν κακοί multitaskers, και λένε ξεκάθαρα όχι στα πολλά μαζί!
σχόλια