Από τη Ζωή Γιαννακάκη
Με πληροφορίες και στοιχεία από το βιβλίο:
Γνωρίστε τα ελληνικά super foods
Άραγε πρόκειται για μια τάση της εποχής που πηγάζει απ’ την ανάγκη μας να ανάγουμε κάποιες τροφές σε μαγικά μαντζούνια που θεραπεύουν χρόνιες παθήσεις ή πράγματι κάθε τόπος είναι προικισμένος με υπέρτατα αγαθά που αποδεδειγμένα έχουν όφελος για την υγεία μας.
Στη πραγματικότητα πολύ δύσκολα θα βρούμε φυσικές τροφές που δεν έχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Είναι όμως γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιες που κατόπιν κλινικών μελετών σε ανθρώπους, αποδεικνύεται ότι περιέχουν σε συμπυκνωμένη μορφή πολύτιμα αντιοξειδωτικά, φυτοχημικά, βιταμίνες, μέταλλα, ωμέγα 3, λιπαρά οξέα και φυτικές ίνες. Τέτοιες τροφές λοιπόν χαρακτηρίζονται υπερτροφές και υπάρχουν στα χωριά μας, στα ελληνικά νησιά ή και κυριολεκτικά έξω απ’ τη πόρτα μας. Παρ' όλα αυτά Επιστήμονες Διατροφής τονίζουν ότι τα super foods μπορούν να έχουν διατροφικό όφελος όταν εντάσσονται στα πλαίσια μιας λιτής και ποιοτικής διατροφής. Μερικά από αυτά είναι το ελαιόλαδο, τα αμύγδαλα, τα κράνα, το ρόδι, ο κρόκος Κοζάνης, η κάπαρη και η μαστίχα Χίου.
Πιο αναλυτικά…
Όσον αφορά στο ελαιόλαδο είναι γεγονός ότι έχουμε κυριολεκτικά έξω απ τη πόρτα μας την υπερτροφή που θα ζήλευε κάθε λαός. 3000 περίπου επιστημονικές μελέτες συνδέουν τη μεσογειακή διατροφή που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο, με την υγεία και τη μακροβιότητα. Έχει πλέον διαπιστωθεί η άμεση σχέση της κατανάλωσης ελαιόλαδου με την μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Πολλές επιδημιολογικές μελέτες ενισχύουν σημαντικά την υπόθεση ότι το ελαιόλαδο συμβάλει στη μείωση του ενδεχόμενου εμφάνισης καρκίνου του μαστού, όπως και στη μείωση του καρκίνου του παχέος εντέρου , επιδρά θετικά στη νόσο Alzheimer, στο έλκος και τη σεξουαλική ανικανότητα. Όλα τα παραπάνω οφείλονται στη ποικιλία των συστατικών του που είναι κυρίως πολύτιμα λιπαρά και ισχυρά αντιοξειδωτικά.
Άλλη μια τροφή που ευδοκιμεί στη χώρα μας και επιβεβαιώνεται από μελέτες ότι έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία μας είναι τα αμύγδαλα. Πρόκειται για ένα καρπό με συμπυκνωμένη ενέργεια, πλούσιο σε καλά λιπαρά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Πρόσφατες κλινικές μελέτες αποδεικνύουν τις ευεργετικές επιδράσεις των αμυγδάλων που ευδοκιμούν στη χώρα μας. Έχουν θετική επίδραση στο κορεσμό, την ικανοποίηση της πείνας, τη μείωση των λιπιδίων σε άτομα με υπερλιπιδαιμία, τη μείωση του λιπώδη αδένα, του σακχάρου και της ινσουλίνης νηστείας σε άτομα με διαβήτη τύπου II.
Τρίτη στη λίστα η κάππαρη. Ένας τόσο μικρός καρπός, που χαρακτηρίζεται όμως για την υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ουσίες δηλαδή με έντονη αντιοξειδωτική δράση. Πιο αναλυτικά έχουν μελετηθεί εκτενώς τα φλαβονοειδή κερκετίνη και καμφερόλη που αποτελούν μέρος των φυσικών χρωστικών της. Η κερκετίνη συγκεκριμένα χαρακτηρίζεται για τα οφέλη της στην υγεία μας καθώς έχει πανίσχυρη αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Είναι πολύ καλό φυσικό αντιφλεγμονώδες και μεταξύ άλλων βοηθάει σε περιπτώσεις αρθρίτιδας. Παρουσιάζει αντιισταμινική/αντιαλλεργική δράση. Ενδείκνυται για πρόληψη αλλεργικών καταστάσεων, και άσθματος. Επιπλέον υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι προλαμβάνει τον καρκίνο του προστάτη.
Η καμφερόλη βρίσκεται και αυτή σε μεγάλη περιεκτικότητα στην κάπαρη και έχει συνδεθεί με μειωμένες πιθανότητες καρδιοπάθειας , την αντικαρκινική της δράση και την θεραπεία του λιπώδους ήπατος.
Ένας ακόμη διατροφικός θησαυρός, αποκλειστικά ελληνικός, είναι η κορινθιακή σταφίδα. Μελέτες σε ανθρώπους επιβεβαιώνουν τις ευεργετικές ιδιότητες της μαύρης, κορινθιακής σταφίδας, η οποία έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και είναι πιο πλούσια σε αντιοξειδωτικά αλλά και φθηνότερη από τα διάφορα είδη μούρων που έχουν γίνει τόσο μεγάλη μόδα το τελευταίο διάστημα σε ό,τι αφορά τις αντιοξειδωτικές ιδιότητές τους.Επιπλέον διαθέτει αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή δράση καθώς και αγγειοδιασταλτική δράση μέσω της παραγωγής ενδοκυτταρικού οξειδίου του αζώτου. Περιέχει σε μεγάλες ποσότητες ιχνοστοιχεία και συγκεκριμένα μαγνήσιο, ψευδάργυρο και κάλιο. Δεδομένου ότι η σταφίδα καταναλώνεται με τη φλούδα της, περιέχει πολύ υψηλό ποσοστό διαιτητικών ινών - υψηλότερο μάλιστα από τα υπόλοιπα είδη σταφίδας ενώ είναι και υψηλότερο από εκείνο των περισσότερων φρούτων. Τα σάκχαρα της σταφίδας δεν είναι σε μορφή κρυστάλλων, επομένως μπορούν να «εγκλωβίσουν» άλλα συστατικά, αντιοξειδωτικά, αρωματικές ουσίες, και να τα προστατεύσουν. Παράλληλα τα κουκούτσια, όταν υπάρχουν, συνεισφέρουν και αυτά στο αντιοξειδωτικό περιεχόμενο.
Απ τα πιο σημαντικά superfoods και όχι άδικα είναι τα κράνα. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε, αποδείχθηκε ότι τα κράνα υπερτερούν σε ολική αντιοξειδωτική ικανότητα από διαφόρους διαδεδομένους για τα αντιοξειδωτικά τους, καρπούς , όπως το ρόδι ή το βατόμουρο. Έτσι λοιπόν όταν κάποιος καταναλώνει αυτούσιους καρπούς κρανιάς αποκομίζει μια σειρά από σημαντικά διατροφικά οφέλη όπως βιταμίνη C, ανθοκυάνες, μεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία.
Και περνάμε στον κρόκο Κοζάνης που με τη σειρά του έχει να επιδείξει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Tα είδη αντιοξειδωτικών που περιέχει, αποδεικνύεται από μελέτες, ότι έχουν ευεργετικά οφέλη για το καρδιαγγειακό μας σύστημα. Άλλες πάλι μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα του, μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε περιπτώσεις κατάθλιψης ,ενώ βρέθηκε να έχει θετική επίδραση και σε ασθενείς με ήπιας έως μέτριας σοβαρότητας Αlzheimer.
Άλλο ένα αποκλειστικά ελληνικό προϊόν όπου η σύγχρονη επιστημονική έρευνα πιστοποιεί πολλά απ τα οφέλη του είναι η μαστίχα Χίου. Μερικά από αυτά είναι οι αντιοξειδωτικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες της. Άλλες πάλι μελέτες αποδεικνύουν ότι η μοναδική της σύνθεση τη καθιστά προληπτικό μέσο και πιθανόν θεραπευτικό κατά της τερηδόνας. Κάποια επίσης καινούρια επιστημονικά δεδομένα έρχονται να συμπληρώσουν, όσα ήδη γνωρίζαμε για τις θετικές επιδράσεις της, σε ασθενείς με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, και να αναδείξουν τη δράση της, ως θεραπεία για το έλκος και τη νόσο του crohn.Τέλος άλλες μελέτες αποδεικνύουν ότι η κατανάλωση της μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της χοληστερίνης.
Τελευταίο και φυσικά μη εξαιρετέο στη λίστα με τις υπερτροφές το ρόδι! Το φρούτο που βρέθηκε κατόπιν μελετών ότι θεραπεύει την αθηροσκλήρωση, έχει ευεργετική επίδραση στην καρδιά ,στα αγγεία μας, στο διαβήτη τύπου II, στην στυτική δυσλειτουργία, σε βακτηριακές λοιμώξεις, στην υπέρταση, στην ανδρική υπογονιμότητα αλλά και την παχυσαρκία. Όλα αυτά γιατί εκτός από από αρκετή βιταμίνη C,βιταμίνη Κ και φυλλικό οξύ περιέχει φαινολικές ουσίες με ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση που δε συναντάται μέχρι στιγμής πουθενά αλλού στη φύση.
Κάτι που αξίζει να επισημάνουμε είναι ότι τα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά των υπερτροφών οφείλουν τη δράση τους, στη «συνεργεία» τους και όχι σε ένα μεμονωμένο συστατικό. Είναι λοιπόν μεγάλη αδικία να εξισώνει κανείς, την αξία μιας υπερτροφής με ένα συμπλήρωμα, που απλώς εμπεριέχει κάποιο απ’ τα συστατικά της.
________
* Η Ζωή Γιαννακάκη είναι διαιτολόγος - διατροφολόγος με ειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές και τη Ψυχογενή Παχυσαρκία ([email protected])
σχόλια