Παρασκευή βράδυ, εν μέσω μιας κατακλυσμιαίας βροχής η θρυλική Τουρκάλα ηθοποιός Χούλια Κότσιγιτ έψαχνε ταξί για να φτάσει στο Γκάζι όπου βρίσκεται η Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Ο ταξιτζής που τελικά βρέθηκε την αναγνώρισε και της έκανε μεγάλες χαρές. Κάτι καθόλα φυσικό. Στις αρχές της δεκαετίας του '70 οι ταινίες της στους συνοικιακούς κινηματογράφους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αλλά και στις υπόλοιπες αίθουσες ανά την ελληνική επικράτεια συναγωνίζονταν σε εισιτήρια εκείνες της Αλίκης. Τα ερωτικά της δράματα συγκινούσαν και χιλιάδες χαρτομάντιλα καταναλώνονταν καθώς τα παρακολουθούσαν ολόκληρες οικογένειες. Οι Έλληνες την αποκαλούσαν «Η Αλίκη της Τουρκίας» και τα εξώφυλλα στα λαϊκά περιοδικά της εποχής έπαιρναν και έδιναν ενώ συμπληρωνόντουσαν από φωτορομάντζα βγαλμένα από τα έργα της. Ένα από τα ρομάντζα της είχε να κάνει με την αληθινή ζωή με τον ποδοσφαιριστή της Φενέρ Μπαχτσέ Σελίμ Σοϊντάν με τον οποίο και παντρεύτηκε. Στην επιστράτευση του '74 οι Έλληνες φαντάροι πάνω στον ενθουσιασμό τους για τον επικείμενο πόλεμο με τη γείτονα χώρα έγραφαν επάνω στα παρμπρίζ «Χούλια σου ερχόμαστε». Ευτυχώς δεν χρειάστηκε να μπούμε σε τέτοια περιπέτεια και τόσο η Χούλια όσο κι εμείς συνεχίσαμε να ζούμε το γλυκό παραμύθι του σινεμά.
Η Χούλια Κότσιγιτ, πολυβραβευμένη ηθοποιός και σούπερ σταρ της χρυσής εποχής του τουρκικού κινηματογράφου των δεκαετιών του '60 και του '70 ξεκίνησε στην εφηβεία της στο θέατρο μέχρι που τη διάλεξαν για να πρωταγωνιστήσει στο «Άνυδρο καλοκαίρι» του Μερτίν Ερκσάν, ένα ασπρόμαυρο διαμάντι, που κέρδισε το 1964 τη Χρυσή Άρκτο στο 14ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Έκτοτε δεν σταμάτησε να παίζει σε ταινίες του εμπορικού κυρίως κινηματογράφου με τεράστια επιτυχία μέσα και έξω από την Τουρκία, που σήμερα αριθμούνται στις 180. Αν και πλησιάζει τα εβδομήντα πια και ελάχιστα θυμίζει το δροσερό κορίτσι των ταινιών της παραμένει πανέμορφη και λαμπερή όπως και τότε. Βρέθηκε στην Αθήνα για να εγκαινιάσει στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας την Εβδομάδα Τουρκικού Κινηματογράφου. Στη συζήτηση που ακολούθησε κάθισε ανάμεσα σε νεότερες συναδέλφισες της, διάσημες από την τηλεόραση, αλλά και δίπλα σε διανοούμενους σεναριογράφους και σκηνοθέτες. Άκουσε με συγκίνηση κυρίες να της εκφράζουν το θαυμασμό τους και να της διηγούνται πώς στην εφηβεία τους μεγάλωσαν με τις ταινίες της. Εκείνη όχι μόνο τις ευχαρίστησε αλλά σχολίασε και τη συμβολή του Γιλμάζ Γκιουνέι στον πολιτικό κινηματογράφο της πατρίδας της, καθώς όλες οι μεσήλικες θαυμάστριες της ομολόγησαν ότι ως πολιτικοποιημένες φοιτήτριες στράφηκαν περισσότερο στις δικές του ταινίες αφήνοντας πίσω τα ρομάντζα εκείνης. Στη σύντομη συνέντευξη που μου παραχώρησε, χρέη διερμηνέα έκανε ο ανταποκριτής της Χουριέτ στην Αθήνα. Η ίδια ήταν γλυκιά και τρομερά ευγενική. Άλλωστε ξέρει την αγάπη που της τρέφουν οι Έλληνες - όχι μόνο από την επιτυχία των ταινιών της αλλά από τις παιδικές της φιλίες μεγαλώνοντας σε μια γειτονιά του Βόσπορου όπου οι Ρωμιοί κυριαρχούσαν. Μάλιστα ζήτησε συγνώμη που δεν ξέρει καθόλου ελληνικά αν και όφειλε έχοντας μεγαλώσει κοντά σε τόσους Ρωμιούς. Κατάφερε πάντως να πει σε σπασμένα ελληνικά: «Είμαι ηθοποιός του κινηματογράφου».
Πώς εισπράττατε τα χρόνια των μεγάλων σας επιτυχιών την αγάπη του ελληνικού κοινού;
Έπαιρνα πολλά γράμματα από την Ελλάδα, και οι ταινίες μου όχι μόνο ήταν τρομερά επικερδείς στην Ελλάδα αλλά με το που ξεκινούσε να παίζεται μία, οι Έλληνες διανομείς ζητούσαν αμέσως την επόμενη. Μέχρι που μου ζήτησαν να έρθω και να κάνω την επίσημη πρεμιέρα μιας ταινίας μου εδώ. Ήρθα, και δεν θα το ξεχάσω ποτέ! Ήταν καλοκαίρι σε θερινό κινηματογράφο και το πλήθος του κόσμου ήταν τόσο μεγάλο που τέτοια υποδοχή δεν έχω ζήσει ούτε στην Τουρκία ούτε πουθενά αλλού. Ήταν τόσοι πολλοί μέσα κι έξω του κινηματογράφου που αναγκάστηκαν να φέρουν έφιππη αστυνομία να βάλει τάξη. Αυτό πρέπει να έγινε πριν 42 χρόνια, και σίγουρα πριν τα γεγονότα της Κύπρου.
Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε αλλά με τα γεγονότα της Κύπρου τα επιταγμένα αυτοκίνητα που ετοιμαζόντουσαν για πόλεμο έγραφαν στα τζάμια τους «Χούλια ερχόμαστε». Σήμερα μοιάζει αστείο.
Ναι, το γνωρίζω! Κι εγώ το βρίσκω αστείο αλλά επίσης μου δείχνει πόσο πολύ με αγαπούσαν οι απλοί άνθρωποι.
Γνωρίζατε Ρωμιούς στην Κωνσταντινούπολη;
Μεγάλωσα στο Βόσπορο, στην περιοχή Κουζγκουντζούκ όπου υπήρχαν πολλοί Ρωμιοί. Παίζαμε μαζί στη γειτονιά και τα καλοκαίρια τα περνούσαμε στα Πριγκιποννήσια πάλι μαζί.
Στην Ελλάδα την ίδια περίπου εποχή μεσουρανούσε η Αλίκη Βουγιουκλάκη και τα περιοδικά συγκρίνανε τις δύο σταρ. Γνωριστήκατε ποτέ μαζί της;
Ήξερα βέβαια το όνομα της πολύ καλά αλλά όχι, δεν έτυχε να την γνωρίσω από κοντά.
Η Αλίκη γύρισε στην Τουρκία την τουρκική εκδοχή μιας ταινίας της. Εσάς σας πρότειναν ποτέ Έλληνες παραγωγοί να κάνετε κάτι αντίστοιχο;
Όχι, δεν μου προτάθηκε ποτέ κάτι τέτοιο.
Στην επιστράτευση του '74 οι Έλληνες φαντάροι πάνω στον ενθουσιασμό τους για τον επικείμενο πόλεμο με τη γείτονα χώρα έγραφαν επάνω στα παρμπρίζ «Χούλια σου ερχόμαστε»
Στις περισσότερες ταινίες που πρωταγωνιστήσατε υπάρχει ένας κεκαλυμμένος και υποδόριος ερωτισμός. Πώς βλέπετε τη μεγάλη εξέλιξη στον σύγχρονο κινηματογράφο αλλά και στα τηλεοπτικά σήριαλ όπου έχουν πια καταρριφθεί τα ταμπού ;
Τότε υπήρχε αλληλοσεβασμός και αλληλοεκτίμηση ανάμεσα στους ανθρώπους κι αυτό έβγαινε και στα σενάρια. Υπήρχε πάντα ένα μέτρο στον ερωτισμό. Με τον καιρό μπήκε το γυμνό και τώρα θεωρείται απολύτως φυσιολογικό. Παράλληλα χάλασε και η τουρκική γλώσσα στις ταινίες. Άλλαξε η κοινωνία, άλλαξε και η γλώσσα, είναι πια πολύ φυσικό να υπάρχουν ερωτικές σκηνές στις ταινίες. Είναι και θέμα προσφοράς – ζήτησης.
Σας ανησυχεί η συντηρητικοποίηση της τουρκικής κοινωνίας των τελευταίων χρόνων;
Ίσως εσείς να το ερμηνεύετε έτσι από έξω. Εμείς πιστεύουμε ότι προχωράμε σαν κοινωνία όπως ότι υπάρχει το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία και περισσότερες ελευθερίες. Ο κόσμος έχει αρχίσει και υψώνει τη φωνή του όλο και περισσότερο, σε σχέση με παλιότερα. Όμως πρέπει να έχετε υπ' όψιν σας ότι τα τελευταία 30 χρόνια η Τουρκία έχει εμπλακεί σε πολλούς πολέμους. Πρέπει πρώτα να ηρεμήσει η κοινωνία και μετά να κάνουμε βήματα εκδημοκρατισμού. Ειδικά στο Κουρδικό είναι ανάγκη να ξεκινήσει μια διαδικασία, κάτι πολύ σημαντικό για εμάς. Αν το καταφέρουμε αυτό, τα βήματα θα γίνουν γρηγορότερα.
Η φήμη και αναγνωρισιμότητα σας της είχε ποτέ πολιτική επιρροή;
Το 1986 ήμουν υποψήφια βουλευτής. Τότε είχαν γράψει ότι όπως η Μελίνα Μερκούρη έτσι κι εγώ, μια «μεγάλη» και πολυβραβευμένη ηθοποιός, κατέβαινε στην πολιτική για να υπηρετήσει την πατρίδα της.
Βγήκατε βουλευτής;
Δόξα τω θεώ, όχι ! (γέλια)
Σας απασχολούν τα θέματα γυναικείας χειραφέτησης ;
Δύο πράγματα με απασχολούν σήμερα. Κατά πρώτο λόγο τα δικαιώματα της γυναίκας και η δουλειά μου, ο κινηματογράφος.
Η θέση της γυναίκας παρόλ' αυτά στην Τουρκία παραμένει ιδιαίτερα προβληματική.
Υπάρχουν νόμοι που προστατεύουν τη γυναίκα αλλά δυστυχώς η νοοτροπία των ανθρώπων είναι που μένει ακόμα πίσω.
Πήρατε θέση στο θέμα του πάρκου Γκεζί;
Στην αρχή ναι. Είμαι οικολόγος και με ενδιαφέρει η προστασία του πράσινου και της φύσης. Χρειαζόταν να ακουστεί μια φωνή για να σταματήσουν να μας πνίγουν τα κτήρια. Αλλά μετά πήρε άλλη τροπή η κατάσταση. Παρεισφρήσανε στις διαδηλώσεις προβοκάτορες, εμφανίστηκε βία. Τη βία βέβαια την ξεκίνησε η αστυνομία αλλά την συνέχισαν οι προβοκάτορες.
Η Κωνσταντινούπολη τα τελευταία είκοσι χρόνια αλλάζει εντελώς πρόσωπο και χάνονται παραδοσιακά κτίρια ή εξαφανίζονται ολόκληρες γειτονίες. Σας λυπεί αυτό;
Είναι απαράδεκτο! Πρέπει οι γειτονιές να ζήσουν. Μια πόλη είναι πολύτιμη για τους κατοίκους της. Πόσο μάλλον μια πόλη με ιστορικά κτήρια.
Υπάρχει μια γενιά νέων Τούρκων σκηνοθετών οι οποίοι έχουν καλλιτεχνικά οράματα διαφορετικά από το παλιό εμπορικό σινεμά. Σας αφορά;
Βεβαίως και τους θαυμάζω, είναι εξαιρετικοί σκηνοθέτες. Τους παρακολουθώ και όποτε μου ζήτησαν τη βοήθεια μου, τους την πρόσφερα. Αλλά δεν με θέλουν στις ταινίες τους. Λένε ότι δεν έχουν ανάγκη μιας σταρ, κι ότι αν με πάρουν δεν θα είναι πια δικιά τους ταινία αλλά η ταινία της Χούλια. (γέλια)
Έχετε κάνει τηλεόραση;
Λίγο. Είναι πολύ κουραστική δουλειά η τηλεόραση.
Τι σας λείπει από τη χρυσή εποχή του κινηματογράφου;
Έχει λιγοστέψει η αγάπη, ο σεβασμός για το μόχθο των ανθρώπων. Σήμερα είναι όλοι επαγγελματίες, υπάρχουν πάρα πολλά τεχνικά μέσα, όλες οι πολυτέλειες, αλλά η αγάπη και το σέβας νομίζω ότι λείπουν.
Ποια ταινία σας ξεχωρίζετε;
Τη Νύφη. Το τέλος αυτής της ταινίας άλλαξε την αντίληψη μου για τη χώρα μου και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία μας.
*Η ταινία Η Νύφη (Gelin) του Ομέρ Λουτφί Ακάντ προβάλλεται απόψε Σάββατο 25/10 παρουσία της κυρίας Κότσιγιτ στις 20:30 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας και επαναλαμβάνεται την Τρίτη 28/10 στις 22:00.
σχόλια