Ο Γούντι Άλεν, του οποίου η Θλιμμένη Τζάσμιν σκίζει και αρέσει στην Ελλάδα, έχει δηλώσει πόσο λυπάται που δε μπορεί να υποδυθεί πλέον τον εραστή στο σινεμά, λόγω ηλικίας. Υπάρχουν όμως ρόλοι ακόμη και στο Fading Gigolo έκανε μια σπάνια εξαίρεση. Όχι, δεν παίζει τον ζιγκολό! Η εξαίρεση έγκειται στο ότι παίζει σε ταινία άλλου σκηνοθέτη. Πριν από 13 χρόνια, είχε παίξει έναν δολοφόνο χασάπη στο ξεχασμένο Pick Up the Pieces του Αλφόνσο Αράου. Ακόμη και να ήθελε να ξανακάνει τη χάρη σε συνάδελφο, δεν προλαβαίνει, αφού γράφει και σκηνοθετεί ετησίως.
Για τον Τζον Τουρτούρο, επίσης σκηνοθέτη και ηθοποιό, βρήκε το χρόνο για να κάνει και λίγο πλάκα. Παίζει έναν Εβραίο της Νέας Υόρκης που έχει 4 μαύρα παιδιά από την Αφροαμερικανίδα σύζυγο του (!) κι επειδή δεν τα φέρνει βόλτα με τις υποχρεώσεις του, προτείνει στον Τουρτούρο να κάνει το ζιγκολό. Ο Άλεν προαγωγός είναι το κωμικό στοιχείο που ζωντανεύει ένα χαριτωμένο εφεύρημα που εξελίσσεται σε αισθηματικό δραματάκι ανάμεσα στον πολύφερνο ερωτύλο (που δεν του φαίνεται, γι' αυτό και έχει σουξέ) και τη χήρα ενός Ραβίνου, την οποία υποδύεται η Βανέσα Παραντί- αυτό κι αν είναι παράτολμο κάστινγκ.
Ο Τουρτούρο πάει την ταινία του σε καθαρό ρομάντσο, με την ανάλογη μουσική και ένα απαλό, ανθρώπινο άγγιγμα. Αλλά ο Γούντι Άλεν έχει διαφορετική άποψη. Η ερμηνεία του είναι βασισμένη στην περσόνα του και όπως στα κινούμενα σχέδια, υπάρχει πάντα ένα αστείο ζωάκι που λοξοδρομεί χαριτωμένα την υπόθεση και ονομάζεται "κωμική ανακούφιση", έτσι κι ο Άλεν κάνει παρενθετικά τον πονηρό μπουφόνο.
Ο Άλεν δεν ήρθε στο Τορόντο αλλά ο Τουρτούρο σε συνεντεύξεις του εδώ, αποκάλυψε πως ο κοινός τους κουρέας υπήρξε ο κρίσιμος παράγοντας για να πεισθεί ο Άλεν να παίξει. Ο Τουρτούρο είχε συμμετάσχει σε μικρό ρόλο σε ταινία του Άλεν παλιότερα, αλλά ποτέ δεν υπήρξαν φίλοι "τόσο καλοί ώστε να κάθονται σε διπλανές θέσεις στα παιχνίδια μπάσκετ των Νικς", όπως το θέτει ο Τουρτούρο. Οι συζητήσεις τους στον μπαρμπέρη ζεστάθηκαν και κατέληξαν σε ψηστήρι και, ορίστε ο Ζιγκολό.
Τις ρίζες του εβραϊκού χιούμορ, με τρόπο χαλαρό και όπως εξελίσσεται στο τέλος του φιλμ, οικογενειακό, ερευνά ο Άλαν Σβάϊγκ σε ένα ντοκιμαντέρ που παρουσιάστηκε στο Τορόντο, με τίτλο When Jews Were Funny. Το ερώτημα του κατά πόσον και πόσο συνειδητά, η ευρύτερη κωμική σκηνή της Αμερικής, στο θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, επηρεάστηκε από ένα χιούμορ συγκεκριμένο, το οποίο κατάγεται απότους Εβραίους μετανάστες, ειδικά μετά τη δεκαετία του 40, με έχει απασχολήσει πολλές φορές. Η ταινία του Σβάϊγκ δεν πάει τόσο πίσω. Δεν ασχολείται καν με την περίφημη Borscht Belt σκηνή- δηλαδή τα θέρετρα των μικροαστών Εβραίων στα βόρεια της Νέας Υόρκης, πέριξ των Catskills, τις Εβραϊκές Άλπεις όπως τις αποκαλούν οι ίδιοι χαριτολογώντας, το λίκνο σπουδαίων κωμικών, όπως και ο Γούντι Άλεν στα μικράτα του, που έδιναν εκεί παραστάσεις για χαρτζηλίκι και σταδιακά ξεπετάχτηκαν, για να κατακτήσουν τον κόσμο στη συνέχεια.
Οι περισσότεροι ηθοποιοί που ερωτώνται αρνούνται το μύθο περί διαιώνισης της εβραϊκής φύσης του χιούμορ τους, ανάγοντας το υλικό τους σε προσωπικά βιώματα, σαν ατομική εφεύρεση σε κενό αέρος. Ενδιαφέρουσα είναι και μια σημαντική διαφορά: ο σκηνοθέτης Σβάϊγκ είναι Καναδός και, ενώ η Αμερική ανέκαθεν ενθάρρυνε την απορρόφηση των μειονοτήτων στο γενικό χωνευτήρι, ο Καναδάς περηφανεύεται για το αντίθετο, δηλαδή την γενναία πολυπολιτισμικότητα, με ανάδειξη και απόλυτο σεβασμό των εθνοτήτων. Παρότι λοιπόν οι εν λόγω κωμικοί δεν κρατιούνται και μερικοί από αυτούς εξαπολύουν σαν πολυβόλο παραδοσιακά ανέκδοτα, αποφεύγουν το στίγμα, την ίδια στιγμή που το αγκαλιάζουν.
Η αλήθεια είναι πως τα κοινά χαρακτηριστικά είναι πολλά και προφανή. Όπως και η εκτόξευση των μαύρων κωμικών, μετά τη δεκαετία του 70, έλκει την καταγωγή της στην καταπίεση της φυλής, έτσι και οι Εβραίοι αντίστοιχα, είτε το παραδέχονται είτε όχι, χρωστάνε το αιχμηρό, ανατρεπτικό τους πνεύμα, στο κυνηγητό που υπέστησαν. Οι συγκυρίες, από ένα σημείο κι έπειτα, τους επέτρεψαν να το διακωμωδήσουν μεταξύ τους και να το επικοινωνήσουν στους υπόλοιπους. Η αναζήτηση της ταυτότητας τους θα παραμείνει ένα άλυτο μυστήριο που αγγίζει την υπερβατική εμμονή.
σχόλια