ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΙΡΟ ΕΧΩ ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΕΙ μόνιμα στο Πετρίλο Αργιθέας, σε ένα χωριό περίπου δεκαπέντε μόνιμων κατοίκων, σε υψόμετρο 1.100 μέτρα. Στο κέντρο της ηπειρωτικής Ελλάδας και στο τμήμα εκείνο των θεσσαλικών Αγράφων στην καρδιά της νότιας Πίνδου βρίσκεται η περιοχή του δήμου Αργιθέας.
Από τότε που με θυμάμαι, ασχολούμαι με τα βουνά και συγκεκριμένα με το ορεινό τρέξιμο. Έχω περάσει λίγο πολύ απ' όλα τα βουνά της Ελλάδας και πάντοτε αναζητούσα έναν τόπο κατοικίας που να με εμπνέει, έτσι ώστε να δώσω σώμα και πνεύμα γι' αυτόν. Πολύ μικρός, συγκεκριμένα στην ηλικία των 8 ετών, ανέβηκα πρώτη φορά στην κορφή Βουτσικάκι με τον πατέρα μου. Από τότε τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για την Αργιθέα. Γι' αυτόν τον λόγο όλα αυτά τα χρόνια μέσα μου δούλεψα πολύ ένα μεγάλο όραμα, τη διοργάνωση αγώνων ορεινού τρεξίματος στα θεσσαλικά Άγραφα. Έτσι το Πετρίλο για μένα αποτέλεσε τη «φωλιά» του οράματός μου και, φυσικά, την επίτευξή του.
Επειδή ασχολούμαι καθημερινά με την αναγέννηση παλιών μονοπατιών (χαρτογράφηση, σήμανση, καθαρισμός), οι περίπατοί μου είναι αμέτρητοι, και χρονοβόροι. Όμως, μια αγαπημένη μου διαδρομή είναι Πετρίλο - Τσούτες - Αφορισμένη (1.880) - κορυφή Καραγκούνης (2.050) - κορυφή Ντελιδήμ (2.163). Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι τα πεντακάθαρα νερά που αναβλύζουν μέσα από τα βουνά όλο τον χρόνο.
Λατρεύω το καλοκαίρι σε υψόμετρο. έχει ζέστη την ημέρα, αλλά το βράδυ κοιμόμαστε με κουβέρτες. Μου αρέσει πολύ να κάθομαι απόγευμα προς βράδυ στο βουνό και να ακούω τις πέρδικες να τραγουδούν προτού πάνε για κούρνιασμα. Κάποιες φορές βλέπω όλη αυτή την ιεροτελεστία να συμβαίνει μπροστά μου.
Όλους τους φίλους που με επισκέπτονται για να δουν αυτή την πανέμορφη περιοχή τούς πηγαίνω κατευθείαν λίγο έξω από το χωριό, σε υψόμετρο 1.550, στην τοποθεσία Μορφόσταλος. Εκεί υπάρχουν πελώρια έλατα και νερομάνες, λίγα μέτρα ακριβώς πριν από το αλπικό πεδίο και τις αγέρωχες κορυφές μας.
Τι δεν πρέπει να χάσει κάποιος επισκέπτης
Για αρχή, σίγουρα τον καταρράκτη Σούδα που έχει υποτυπώδη σήμανση και είναι προσβάσιμος από την τοποθεσία Λιβάδια Πετρίλου αλλά και από το χωριό Βλάσι.
Πεζοπορίες μπορούν να γίνουν επίσης σε ιστορικά σημεία όπως τα Λιβάδια Πετρίλου - θέση Παλιοσταυρός, Κρανία Πετρίλου, κορυφή Φλάμπουρο, Βασιλάδες Πετρίλου, κορυφή Τσμί - Ντελιδήμ - Λεοντίτο, Χωριό Πετροχώρι, θέση Πατλιά, κορυφή Χονδροσπάνι, κορυφή Καράβα.
Τον 980 ετών πλάτανο στο Λεοντίτο και το μονοπάτι που οδηγεί στο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας.
Σίγουρα πρέπει να δοκιμάσετε τις παραδοσιακές πίτες και τα μαγειρευτά της κυρίας Ιφιγένειας στο Διάσελο, τα εύγευστα κρέατα στα Λιβάδια Πετρίλου και, φυσικά, τους μεζέδες με τσίπουρο κάτω από τον πλάτανο στο Λεοντίτο. Επίσης, στο χωριό Κνίσοβο υπάρχει ένα πανέμορφο εστιατόριο που λέγεται «Η Αργιθέα». Εκεί ο φίλος Δημήτρης έχει φρέσκα ψάρια και μαγειρευτά. Στην περιοχή του Αχελώου είναι το παραδοσιακό κουτούκι του Γιάννη Παπαϊωάννου για μεζέδες και παραδοσιακό φαγητό. Όλα τα παραπάνω μαγαζιά χρησιμοποιούν λαχανικά και κρέατα παραγωγής τους.
Η περιοχή της Αργιθέας είναι γεμάτη ιστορικά σημεία. Για παράδειγμα, υπάρχουν πετρόκτιστα μονοπάτια 200 ετών σε υψόμετρο περίπου 2.000 μ., όπως και ο τάφος του βασιλιά Αργίθεου. Έντονο είναι εδώ το ιστορικό στοιχείο, καθώς στην αρχαιότητα εδώ κατοικούσαν οι Αθαμάνες. Πολλά και αξιόλογα είναι και τα μνημεία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου.
Στους ιστορικούς χρόνους στην περιοχή κατοικούσαν οι Αθαμάνες, ελληνικό φύλο-απόγονοι του Αθαμάνα, βασιλιά της Βοιωτίας και γαμπρού του Κάδμου. Σε πολλές τοποθεσίες και χωριά υπάρχουν απομεινάρια της κατοίκησης των Αθαμάνων. Στο υπέροχο δελφικό τοπίο του Καταφυλλίου (Σελιπιανά) ορατά είναι τα λείψανα του τείχους, τμημάτων οικιών και τάφων. Αρχαίοι οικισμοί έχουν εντοπιστεί στις περιοχές των χωριών Βραγκιανά, Πετρίλο, Βλάσι, Ελληνικά (Μαρτέτζικο), Καρυά (Τριζόλο) και Πετρωτό (Λιάσκοβο).
Στην περιοχή Θερινού-Αργιθέας, στη θέση Ελληνικά, βρίσκεται ίσως ο πιο αξιόλογος αρχαιολογικός χώρος, ο οποίος ταυτίζεται από αρκετούς ιστορικούς και περιηγητές με την Αργιθέα, πρωτεύουσα των Αθαμάνων. Στον αρχαιολογικό αυτό χώρο, ο οποίος βρίσκεται στον πιο σύντομο δρόμο από την αρχαία Αμβρακία (Άρτα) ως τους Γόμφους (Μουζάκι), έγιναν τα τελευταία χρόνια ανασκαφικές έρευνες με αξιόλογα ευρήματα – όσα γλίτωσαν από τους αρχαιοκάπηλους.
Τα βουνά μας εδώ είναι γεμάτα πρόβατα και αγελάδες. Ένα βράδυ, λοιπόν, βγήκα για προπόνηση περίπου κατά τις 2 μετά τα μεσάνυχτα και όταν αποφάσισα να πάρω τον δρόμο του γυρισμού για το σπίτι, μπαίνοντας στο ελατόδασος, υπήρχε μια μεγάλη τούφα από φτέρες, οι οποίες κουνιόντουσαν, έτσι έβγαλα το συμπέρασμα ότι υπάρχει κάτι μεγάλο εκεί μέσα. Φώναξα, αλλά τίποτα. Θεώρησα ότι ήταν αγρίμι. Έμεινα εκεί ακίνητος για περίπου μισή ώρα. Όταν πια είχα ξεπαγιάσει και αποφάσισα να περάσω και ό,τι γίνει, ξεπρόβαλε μέσα από τις φτέρες το κεφάλι μιας αγελάδας, η οποία με κοιτούσε παράξενα. Γέλασα κι έφυγα.
Οφείλω να πω πως με έχει στιγματίσει το γεγονός ότι έχουν κάνει αιολικά πάρκα στην κορφή που πάτησα πρώτη φορά 9 ετών, τον Τυμπάνο. Έχει στηθεί μια τεράστια εγκατάσταση και το βουνό έχει κατέβει περίπου 150 μέτρα. Θέλουν να κάνουν και πάνω από τα χωριά μας και αυτό μου έχει κοστίσει πολύ ψυχολογικά.
Υπάρχει μια τοποθεσία που λέγεται «Τούρκος». Εκεί λένε πως τα παλιά παλιά χρόνια υπήρχε ένα φυλάκιο όπου είχαν κρατούμενο έναν Τούρκο. Θα μπορούσε να ήταν μυστικό ή και μύθος.
Θα ήθελα να αναφερθώ και σε μερικούς ανθρώπους-διαμάντια της περιοχής. Καταρχάς, στον Στέλιο Καραμπά που με στηρίζει πολύ και πραγματικά αναζητά τρόπους να προωθήσει το συμφέρον του τόπου όσον αφορά την ορειβασία και τα μονοπάτια, πάντα έχει έναν καλό λόγο στο στόμα του. Ο Απόστολος Πούλιος είναι κι αυτός ένας ιδιαίτερος άνθρωπος που έχει βοηθήσει πολύ την Αργιθέα, η συμβολή του είναι τεράστια – ταπεινός και ακούραστος. Ο Βασίλης Κίσσας, 83 ετών, είναι ο παλαιότερος βοσκός της Αργιθέας. Από μικρό παιδί ζει με το κοπάδι του στην Πατλιά Αργιθέας, σε έναν ορεινό οικισμό βοσκών σε υψόμετρο 1.600 μ. Ο μπαρμπα-Βασίλης είναι ο τελευταίος εναπομείνας και δεν εγκαταλείπει ποτέ αυτή την τοποθεσία – ο ορισμός της αγάπης. Η Ιφιγένεια Ματζιούρα εκπροσωπεί την άρτια παραδοσιακή κουζίνα. Κάθε της πιάτο έχει και από μια ιστορία του τόπου να πει και μπόλικο μεράκι. Ακούραστη, βοηθάει τους περαστικούς ορειβάτες και τους συμβουλεύει. Διακρίνεται για τη φιλοξενία της, όπως όλοι οι Αργιθεάτες. Τελευταίος και ξεχωριστός είναι ο Χαράλαμπος Πούλιος, που δεν κουράζεται ποτέ. Ασχολείται με τα κοινά του τόπου, είναι ένας ιδιαίτερος και καλόψυχος άνθρωπος που βοηθάει γνωστούς και αγνώστους.
Εάν με ρωτούσατε δύο χρόνια πριν, θα σας έλεγα ότι το οδικό δίκτυο αποτελεί πρόβλημα. Αλλά εδώ και έναν χρόνο η δημοτική αρχή μας έχει φροντίσει να μας προσφέρει ασφαλείς μεταβάσεις, με καθαρούς και ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Ο πάγος και το χιόνι σε ένα χωριό σε υψόμετρο 1.100 μ. είναι ένα πρόβλημα. Αλλά η φύση έτσι είναι.
Λατρεύω το καλοκαίρι σε υψόμετρο. Έχει ζέστη την ημέρα, αλλά το βράδυ κοιμόμαστε με κουβέρτες. Μου αρέσει πολύ να κάθομαι απόγευμα προς βράδυ στο βουνό και να ακούω τις πέρδικες να τραγουδούν, προτού πάνε για κούρνιασμα. Κάποιες φορές βλέπω όλη αυτή την ιεροτελεστία να συμβαίνει μπροστά μου.
Στο χωριό Πετρίλο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο αείμνηστος Στέργιος Βλαχογιάννης, ο οποίος ανέδειξε την Αργιθέα μέσα από τα τραγούδια του. Ένα αγαπημένο μου είναι το «Πού 'σουν περιστερούλα μου».
Θέλουμε κόσμο και πραγματικά θα ήταν πολύ καλό αν αποφάσιζαν κι άλλοι άνθρωποι να κάνουν το χωριό μόνιμο τόπο κατοικίας τους. Σίγουρα θα ήταν δύσκολο για κάποιον που έχει συνηθίσει σε άλλες ανέσεις να έρθει εδώ και να πρέπει να κάνει άλλα πράγματα. Π.χ. το καλοκαίρι κάνουμε προετοιμασία για τον χειμώνα π.χ. κόψιμο ξύλων, χώρο για τον χειμερινό κήπο, και αποθήκευση τροφίμων. Αυτά είναι τα σημαντικότερα πράγματα, τα οποία δεν νομίζω πως είναι δύσκολα, αρκεί να θέλει πραγματικά να μείνει εδώ αυτός που θα έρθει. Έχει μια μαγεία το να ζεις σε ορεινή περιοχή, δεν είναι κάτι το ακατόρθωτο. Η ηρεμία και η γαλήνη που προσφέρουν τα βουνά και κατ’ επέκταση η φύση δεν συγκρίνεται με τίποτα. Όπως λέει και ένας φίλος μου, «το βουνό μόνο να δώσει έχει».
