Δεκαπέντε χρόνια πριν, στην Αθήνα των millennials πριν από την κρίση, εμφανίστηκε μια νέα μορφή διασκέδασης. Σε μια εποχή όπου τα νυχτερινά κέντρα και οι συναυλιακοί χώροι γνώριζαν μεγάλη άνθιση, ορισμένοι αποφάσισαν να επιλέξουν την απλότητα του δρόμου και συγκεκριμένα τις υπόγειες διαβάσεις του.
Στήθηκαν συναυλίες, αυτο-οργανωμένα πάρτι και DJ sets. Δημιουργήθηκαν party groups και ομάδες συντονισμού από μουσικούς, καλλιτέχνες ή απλώς από φοιτητές, με τα ημιυπαίθρια events να ενσωματώνονται άμεσα στην κουλτούρα της πόλης.
Στα street parties των πεζοδιαβάσεων έπαιζαν τα πάντα και για τους πάντες, με είσοδο ελεύθερη και μπίρα στο ενάμισι ευρώ. Drum & bass, dubstep, hip-hop, techno και trance ήχοι οδηγούσαν τον κόσμο στην «κάτω» πλευρά της Αθήνας μέχρι το ξημέρωμα.
Δημοφιλέστερες ήταν οι δύο διαβάσεις περιμετρικά του Παντείου Πανεπιστημίου (Λ. Συγγρού, οδού Λαγουμιτζή) με αυτές της Λεωφόρου Αθηνών και Κηφισίας να ακολουθούν.
«Επιλέγαμε συνήθως την υπόγεια διάβαση Παντείου, γιατί ήταν ένας ευρύς χώρος με καλή ακουστική. Στη Συγγρού επίσης υπήρχε ήδη πολλή φασαρία, επομένως αυτό βοηθούσε γιατί δεν ενοχλούσαμε. Σιγά σιγά και στόμα με στόμα άρχισε η φάση μας να διαδίδεται».
Δύο πρώην διοργανωτές υπόγειων πάρτι, ο VoxPopuli (Radical Breaks) και ο Insom (Urban Danja), περιγράφουν στη LiFO όσα θυμούνται από την εποχή των «διαβάσεων».
Οι διαβάσεις
Αδιαμφισβήτητα η διάβαση με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα ήταν αυτή του Παντείου Πανεπιστημίου επί της Λεωφόρου Συγγρού. Το σημείο εξυπηρετούσε λόγω της κομβικής του τοποθεσίας, αλλά και λόγω της εύκολης πρόσβασης σε ηλεκτρικό ρεύμα μέσω του ΚΑΦΑΟ.
Την ακμάζουσα δεκαετία (2008-2018) είχε φιλοξενήσει δεκάδες εμβληματικά πάρτι, με τους Radical Breaks, τους Urban Danja και τους Casa Fiesta να ταυτίζουν το όνομά τους με τον χώρο.
VoxPopuli: «Επιλέγαμε συνήθως την υπόγεια διάβαση Παντείου, γιατί ήταν ένας ευρύς χώρος με καλή ακουστική. Στη Συγγρού επίσης υπήρχε ήδη πολλή φασαρία, επομένως αυτό βοηθούσε γιατί δεν ενοχλούσαμε. Σιγά σιγά και στόμα με στόμα άρχισε η φάση μας να διαδίδεται».
Λίγα μέτρα πιο πάνω, βρίσκεται η επίσης πολυσύχναστη υπόγεια διάβαση της οδού Λαγουμιτζή. Στη μεγαλύτερη σε έκταση πεζοδιάβαση της Αθήνας έχει παρευρεθεί πλήθος κόσμου, κυρίως υπό τις μελωδίες rave και psychedelic trance, ενώ ακόμη ο χώρος έχει χρησιμοποιηθεί και για αρκετά γυρίσματα μουσικών βιντεοκλίπ.
Insom: «Ήταν η μεγαλύτερη σε πλάτος πράγματι, αλλά δεν βοηθούσε γιατί ήταν κοντά σε σπίτια και είχαμε παράπονα από τους γείτονες. Δεν είχαν άδικο. Επίσης εκείνη την περίοδο υπήρχε απέναντι η κατάληψη των εστιών Παντείου, η οποία βοηθούσε πολύ. Μας έδινε ρεύμα, βαρέλια, τραπέζια και ό,τι άλλο θες. Είχαμε πολύ καλή σχέση».
VoxPopuli: «Ήταν πιο νταρκίλα εκεί. Αυτό που θέλαμε να κάνουμε δεν το εξυπηρετούσε τόσο. Σίγουρα ήταν πιο φαρδιά, χωρούσε πιο πολύ κόσμο, αλλά για κάποιο λόγο δεν εξυπηρέτησε τον σκοπό μας. Εκεί είχαμε κάνει πάρτι μια φορά».
Σημαντική συμβολή στα πάρτι της εποχής είχε και η διάβαση επί της Λεωφόρου Αθηνών στο Αιγάλεω, στη στάση Πηγαδάκι. Συνήθως εκεί διοργανώνονταν hip hop lives οικονομικής ενίσχυσης τα οποία συνοδεύονταν από after party. Για μεγάλο διάστημα δραστηριοποιήθηκε εκεί η ομάδα Υπόγειος Ήχος.
Insom: «Το πρώτο σίγουρο χαρακτηριστικό στην Αθηνών ήταν το underground στοιχείο. Το δεύτερο ήταν η αλητεία της γειτονιάς. Ήξερες ότι είχες άτομα που είναι της γειτονιάς και δεΝ θα έρθουν ποτέ σε πάρτι του κέντρου. Ερχόντουσαν απλά για να στηρίξουν τη γειτονιά τους. Αντιθέτως, σε αυτά του Παντείου συναντούσες κόσμο από όλη την Αθήνα».
Πότε και γιατί ξεκίνησαν τα «υπόγεια» πάρτι;
Κατά κοινή ομολογία των διοργανωτών, το φαινόμενο πάρτι σε υπόγεια διάβαση παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε οργανωμένη μορφή στις αρχές του 2008.
Δύο χρόνια αργότερα και μέχρι το 2013, τα πάρτι στις διαβάσεις ήταν το απόλυτο talk of the town για κάθε νέα και νέο που ήθελε να διασκεδάσει εναλλακτικά.
Insom: «Το 2008-2014 ως Urban Danja πρέπει να είχαμε κάνει τουλάχιστον 15 πάρτι σε υπόγειες διαβάσεις. Ήταν τα πάρτι που έκαναν γνωστό το dubstep και το drum & bass εκείνη την εποχή. Παράλληλα με τα δικά μας, γίνονταν trance-techno και hip hop πάρτι»
VoxPopuli: «Εμείς το κάναμε και σαν ανάγκη γιατί δεν μπορούσαμε να βρούμε μέρος που να παίζει χορευτικό hip hop πουθενά. Μόνο σε κλαμπ και σε σκυλάδικα έβρισκες. Τώρα η μουσική αυτή παίζει παντού και γι' αυτό έχουν μειωθεί και τα street parties. Ως Radical Breaks πάντως ήμασταν οι πρώτοι που παίξαμε club hip hop σε μεγάλο street event».
Τι σημαίνει πάρτι σε υπόγεια διάβαση;
Τα υπόγεια αυτά πάρτι, τα οποία σήμερα φαντάζουν είδος υπό εξαφάνιση, γίνονταν συνήθως με σκοπό την κάλυψη εξόδων (δικαστικών ή ιατρικών), με πολλούς από τους παρευρισκόμενους να στηρίζουν συνειδητά την όποια πρωτοβουλία.
Η κοσμοσυρροή και η ανταπόκριση στα πάρτι επιβεβαίωνε τη δουλειά των διοργανωτών, όμως, στην πραγματικότητα, οι δυσκολίες ήταν πολλές και καμιά φορά ανυπέρβλητες.
VoxPopuli: «Γενικά το πρότζεκτ υπόγεια διάβαση δεν είναι και πολύ εύκολο. Πρώτον πρέπει να βρεις ρεύμα. Εμείς πηγαίναμε και με γεννήτρια γιατί τα ΚΑΦΑΟ ήταν κλειδωμένα. Δεύτερον υπάρχουν τοξικοεαερτημένοι που συχνάζουν ή κατοικούν εκεί. Ήταν δύσκολο να κάνεις εκεί πάρτι. Επίσης οι διαβάσεις ήταν συνήθως βρόμικες και έπρεπε να τις καθαρίζουμε.
Έπειτα είναι επικίνδυνα. Όσο ωραία ήταν στην αρχή και στη μέση του το πάρτι, άλλο τόσο χάλια ήταν στο μάζεμα. Στο μάζεμα έμεναν οι πιο «μεθυσμένοι» ας πούμε. Γίνονταν παραβιάσεις που δεν μπορούσες πάντα να ελέγξεις. Πολλοί έπαιζαν ξύλο. Είχαμε και την έγνοια των μηχανημάτων, που ήταν ακριβά».
Insom: «Θυμάμαι ότι σε κάθε πάρτι που κάναμε κοιτούσαμε να δούμε στο ΚΑΦΑΟ πώς κλείνουν τα φώτα της διάβασης για να τα κλείσουμε. Αλλιώς, ήταν σαν να παίζαμε σε σούπερ μάρκετ. Καμία διάβαση δεν είχε κατάλληλο φωτισμό για πάρτι, οπότε φέρναμε τον δικό μας.
Με δωρεάν είσοδο και 1,5 ευρώ την μπίρα έμεναν όλοι ευχαριστημένοι. Παρά τα παρατράγουδα, το καλό με αυτά τα πάρτι ήταν ότι ο κόσμος ερχόταν για να περάσει καλά αλλά και για να συνεισφέρει. Ήξερε ότι θα δώσει 10 ευρώ για μπίρες και ότι τα 4 θα πάνε σε ένα καλό σκοπό. Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στα πάρτι στις διαβάσεις και στα πάρτι των μαγαζιών»
Γιατί σταμάτησαν τα πάρτι στις διαβάσεις;
Πλέον τα πάρτι κάτω από την άσφαλτο ανήκουν στο παρελθόν. Το hype του κόσμου εξασθένησε, οι διοργανωτές κουράστηκαν και η τάση ατόνησε οριστικά. Για μικρό χρονικό διάστημα όμως και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα πάρτι στις διαβάσεις επανήλθαν στο προσκήνιο.
Η ανάγκη τήρησης των μέτρων ασφαλείας ωστόσο, οδήγησε πολλές φορές στην άμεση καταστολή τους. Σήμερα, τέτοια πάρτι γίνονται σπάνια και η ανταπόκριση του κόσμου δεν θυμίζει σε τίποτα αυτή της περασμένης δεκαετίας.
Insom: «Δεν πιστεύω ότι ο κόσμος δεν στηρίζει τα πάρτι, πιστεύω ότι αυτοί που τα οργάνωναν απλά κουράστηκαν και οι λόγοι είναι αρκετά συγκεκριμένοι. Ο πιο σοβαρός είναι η καταστολή. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν συλλάβει διοργανωτές σε τουλάχιστον δύο πάρτι. Παραβιαστικές συμπεριφορές, εμπορία ναρκωτικών και βιαιοπραγίες σημειώνονται πολύ συχνά και αυτό δημιουργεί ένα ακόμη πρόβλημα. Η κατάσταση δεν ήταν έτσι πριν 15 χρόνια. Σήμερα έχει αγριέψει. Στα free parties αυξάνονται και οι πιθανότητες να έρθουν άτομα παραβατικά. Παλιότερα αυτό δεν συνέβαινε».
VoxPopuli: «Πιστεύω πως οι διοργανωτές δεν θέλουν να πάρουν το ρίσκο, γιατί μπορεί να βρουν πολύ πιο safe μέρη. Το να κουβαλήσεις, ας πούμε, μηχανήματα σε μια σχολή είναι πολύ πιο ασφαλές από ό,τι σε μια διάβαση. Επίσης, σε κάθε πάρτι κάτι γινόταν. Δεν έχεις τον πλήρη έλεγχο σε μια υπόγεια διάβαση γιατί δεν είναι κλειστός και ελεγχόμενος χώρος».
Insom: «Τα παραβατικά άτομα είχαν τα λεφτά να πάνε σε ένα σκυλάδικο, τώρα δεν τα έχουν. Θα έρθουν στην υπόγεια διάβαση να ακούσουν μουσική που δεν τη γουστάρουν και θα κάνουν βλακείες. Τότε τσακωνόταν μια παρέα στις 5 το πρωί, τώρα τσακώνονται τρεις παρέες από την αρχή του πάρτι. Καταλαβαίνεις τη διαφορά».
