ΣΑΦΑΪΡ: ΜΟΝΑΚΡΙΒΗ (ΣΠΡΩΞΕ)
Η Μονάκριβη της Σάφαϊρ (εκδόσεις Καστανιώτη) είναι η σπαρακτική αφήγηση μιας έφηβης γυναίκας που παλεύει, σε πείσμα των πάντων, να ζήσει.
«Δαγκώνω τα νύχια μέχρι που γίνονται σκατά και τραβάω λουρίδες απ' το δέρμα γύρω τους. Βγάζω απ' το ντουλαπάκι το ξυράφι του μπαμπά. Κόβω, κόβω, κόβω τον καρπό μου. Δεν προσπαθώ να πεθάνω, προσπαθώ να ξαναβρώ τον εαυτό μου. Είμαι μια τηλεόραση χωρίς εικόνα. Δεν έχω τίποτα, ούτε μυαλό. Δεν έχω παρελθόν ή παρόν. Μόνο τις ταινίες που γίνομαι κάποια άλλη. Κάποια που δεν είναι χοντρή, μαύρη, που δεν έχει κοντά μαλλιά, ούτε την έχουνε γαμήσει. Ένα ρόδινο παρθένο κορίτσι. Ένα κορίτσι σαν την Τζάνετ Τζάκσον, ένα σέξι κορίτσι που κανένας δεν έχει πηδήξει. Ένα κορίτσι με αξία. Ένα κορίτσι με μικρά βυζάκια που ο εαυτός του είναι αξιαγάπητος, πολύ αξιαγάπητος!»
Η Κλαρίς Πρέσιους Τζόουνς, ετών 16, κάτοικος Χάρλεμ, βιασμένη κατ' εξακολούθηση από τον πατέρα της, κακοποιημένη -σωματικά και ψυχικά- απ' τη μητέρα της, χοντρή («εγώ τόφαλος», όπως λέει η ίδια), αναλφάβητη, μητέρα ενός παιδιού με σύνδρομο Ντάουν (από τον πατέρα της), έγκυος στο δεύτερο παιδί (από τον πατέρα της), είναι ένας απ' τους εκατομμύρια αόρατους ανθρώπους που αποτελούν τη μάζα του πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών, αυτούς που σε μια άλλη εποχή θα κατηγοριοποιούσαμε ως λούμπεν προλεταριάτο.
Είναι άλλη μια περίπτωση από εκείνες που συνάντησε η συγγραφέας Σαφάιρ, κατά κόσμον Ραμόνα Λόφτον, στα οχτώ χρόνια που δίδασκε ανάγνωση και γραφή σε εφήβους και ενήλικες στο Χάρλεμ. Οι ιστορίες των ανθρώπων που γνώρισε εκείνη την περίοδο ήταν η έμπνευση για να γράψει το 1996 τη Μονάκριβη, το πρώτο της μυθιστόρημα.
Δύσκολα αντέχει ο αναγνώστης την πραγματικότητα που όζει το βιβλίο της Σαφάιρ, όμως το φως δεν αργεί να ξεμυτίσει, όταν η Πρέσιους αρχίζει να παρακολουθεί μαθήματα στο εναλλακτικό σχολείο και μαθαίνει, με τη βοήθεια της καθηγήτριάς της, να εκφράζεται στο χαρτί μέσω της ποίησης. Σταδιακά ο λόγος της αλλάζει, αρχίζει να αμφισβητεί όσα νόμιζε πως ήξερε και κυρίως αρχίζει να ελπίζει ότι μπορεί να καταφέρει να βγει ζωντανή από τη ζωή της. Γιατί παρά τα όσα αδιανόητα της συμβαίνουν, η Πρέσιους δεν θέλει να πεθάνει, πράγμα που θα ήταν απολύτως αναμενόμενο και κατανοητό· θέλει απλώς να ζήσει σαν «φυσιολογικός» άνθρωπος, δηλαδή σαν άνθρωπος που δεν τον βιάζουν σε καθημερινή βάση.
Η Μονάκριβη, αυτό το αδυσώπητο βιβλίο που κόβει την ανάσα με την αλήθεια του, είναι ουσιαστικά μια ιστορία για την ελπίδα που επιμένει μέσα απ' τον υπόνομο να κοιτάει τ' αστέρια.
