ΣΤΑΘΗΣ ΒΑΛΟΥΚΟΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

Παρουσιαστές υπό την απειλή περίστροφου στο στούντιο, η καθιέρωση ενός σταρ-σύστεμ με είδωλα τους δημοσιογράφους, θάνατοι live: μια σύντομη αλλά συναρπαστική ιστορία στο βιβλίο του Στάθη Βαλούκου «Η ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης» (εκδόσεις Αιγόκερως).

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ Ι. ΑΝΕΣΤΗ,1.4.2009

Το 1951 γίνεται για πρώτηφορά αναφορά στη λειτουργία τηλεοπτικώνσταθμών στο Νόμο 1663.

Στις 3 Σεπτεμβρίου του1960, παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή,εξέπεμψε από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκηςο πρώτος πειραματικός τηλεοπτικόςσταθμός.

Οι Αθηναίοι βλέπουνγια πρώτη φορά τηλεόραση στις 18 Σεπτεμβρίου1964: το γάμο του Κωνσταντίνου με την ΆνναΜαρία. Το παλάτι ζητούσε αναμετάδοσητου γάμου και έτσι ένα συνεργείο τηςRAI έστησε έναν εποχούμενοπομπό εμβέλειας οκτώ χιλιομέτρων στονΥμηττό. Η τηλεόραση της Δανίας ήτανυπεύθυνη για τη λήψη των εικόνων από τηΜητρόπολη, οι οποίες στη συνέχειαμεταδίδονταν στον ιταλικό πομπό καιαπό εκεί στη Eurovision.

Στις 11 το πρωί, την Τρίτη21 Σεπτεμβρίου του 1965, εξέπεμψε η πρώτηδοκιμαστική τεχνική εκπομπή από τηνπειραματική τηλεόραση. Είχε διάρκειαμιάμιση ώρα, περιελάμβανε προβολήελληνικών επίκαιρων και αποσπασμάτωνκινηματογραφικών ταινιών με εκφωνητέςτις Ελένη Κυπραίου και Αλέκα Μαβίλη.

Το καλοκαίρι του 1965δημιουργείται στη Θεσσαλονίκη ο πρώτοςιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός, το Κανάλι3, από τους Γιώργο Ρηγόπουλο, ΑντώνηΠαπαζαχαρίου, Στέλιο Πανέτσο και ΝαούμΒοσνιάκο. Μεταξύ άλλων, προέβαλλεαμερικάνικες σειρές (Λάσι, Πέιτον Πλέιςκ.ά.)

Στις 23 Φεβρουαρίου του1966 είναι η επίσημη πρεμιέρα για τοκαθημερινό πρόγραμμα του ΕΙΡ. Διευθυντήςπρογράμματος ήταν ο Γιώργος Κάρτερ. Δενέλειψαν τα απρόοπτα, όταν εξαιτίας τωνθυελλωδών ανέμων διεκόπη η εκπομπή επίδέκα λεπτά.

Τον Φεβρουάριο του 1966οι Ένοπλες Δυνάμεις αποκτούν το δικότους σταθμό, παρά την επιφυλακτικότητατου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου.Εξέπεμψε για πρώτη φορά στις 27 Φεβρουαρίου.

Στις 16 Μαρτίου 1966μεταδίδεται το πρώτο είδος «ειδήσεων».Αφορούσαν την εκτόξευση του διαστημικού«Τζέμινι 8». Η είδηση μεταδόθηκε στις 6το απόγευμα ως έκτακτο δελτίο ειδήσεων,συνοδευόμενη από οπτικό υλικό τωνΑμερικανών, με αποτέλεσμα να δημιουργείτην ψευδαίσθηση ζωντανού ρεπορτάζ.

Στις 27 Μαΐου του 1966μεταδόθηκε η πρώτη αθλητική εκπομπή, ηΑθλητική Ηχώ, με παρουσιαστή τον ΓιάννηΔιακογιάννη.

Τα τηλεοπτικά προγράμματαδιακόπτονται με τη δικτατορία της 21^ηςΑπριλίου. Οι εκπομπές ξαναρχίζουν στις24 Απριλίου και το κιονόκρανο στο σήματης ΕΙΡ έχει ήδη αντικατασταθεί από τοπουλί και το στρατιώτη.

Οι πρώτες διαφημίσειςεμφανίζονται στις 27 Σεπτεμβρίου του1967. Στο στρατιωτικό κανάλι εμφανίζεταιτο σίριαλ Επικίνδυνες Αποστολές, προσφοράτου διαφημιστικού γραφείου ΑΔΕΛ, όπουδιαφημίζονται προϊόντα της εταιρείαςΓΕΝΚΑ: βερμούτ Γκάντσια, τζιν Μέλροουζκαι βότκα Samovar.

Στις 26 Οκτωβρίου του1969 γίνεται η πρώτη ζωντανή αναμετάδοσηαπό τα εξωτερικά συνεργεία της ΕΙΡ(εκτός των αγώνων του ευρωπαϊκούπρωταθλήματος). Είναι η θεία λειτουργίααπό το Ναό του Αγίου Δημητρίου στηΘεσσαλονίκη. Την ίδια εποχή το στρατιωτικόκανάλι μετονομάζεται σε ΥΕΝΕΔ.

Το πρώτο σίριαλ πουγράφτηκε για την τηλεόραση ήταν το Σπίτιμε το φοίνικα. Άρχισε να μεταδίδεταιστις 2 Απριλίου του 1970, έκανε 13 επεισόδια,αλλά απέτυχε. Η πρώτη μεγάλη επιτυχίαήταν ο Κύριος Συνήγορος σε κείμενα τουΚώστα Πρετεντέρη και σκηνοθεσία ΓιάννηΜιχαλόπουλου. Η πρεμιέρα έγινε στις 2Μαΐου του 1970 και έκανε 256 επεισόδια.

ToνΙανουάριο του 1972 μεταδίδεται για πρώτηφορά το Θέατρο της Δευτέρας.

Τη νύχτα του Πολυτεχνείουυπάρχει ένα κείμενο της ΓενικήςΓραμματείας Τύπου που πρέπει να εκφωνηθείγια τα γεγονότα στη Στουρνάρη. Οιδημοσιογράφοι είναι άφαντοι. Οι ΒαγγέληςΜπίστικας, Μέμος Φαράκος, Ιάσων Μοσχοβίτης,Γιώργος Λεονάρδος δηλώνουν ασθένεια,ενώ ο Λυκούργος Κομίνης αναχωρεί εκτάκτωςγια το Λονδίνο. Το εκφωνεί τελικά οΛεονάρδος υπό την απειλή περίστροφου.

Στις 24 Νοεμβρίου του1973 ο Νίκος Μαστοράκης παίρνει τηνπεριβόητη συνέντευξη από τους συλληφθέντεςφοιτητές κατά τη διάρκεια των επεισοδίων.Αργότερα δήλωσε ότι το έκανε πιεζόμενοςαπό την προσωπική φίλη του ΔέσποιναΠαπαδοπούλου αλλά και υποχωρώντας στιςπιέσεις του Σπύρου Ζουρνατζή. Η συνέντευξηέγινε στο χώρο ψυχαγωγίας του στρατοπέδουΚΕΒΟΠ.

Από τις πρώτες μέρεςτης μεταπολίτευσης η διεύθυνση της ΕΙΡΤανατίθεται στον Δημήτρη Χορν με αναπληρωτήτον Παύλο Μπακογιάννη.

Ο Ροβήρος Μανθούληςαναλαμβάνει το 1976 τη διοίκηση και τηνεποπτεία της τηλεόρασης και φέρνεισημαντικές αλλαγές με το σύνθημα «Ητηλεόραση ανήκει στα ταλέντα και όχιστους πολιτικούς». Σύντομα συγκρούεταιμε τον Γιάννη Λάμψα με αποκορύφωμα τηςκόντρας την προβολή του γαλλικού σίριαλΠικρό ψωμί.

Στις 6 Ιανουαρίου 1979εκπέμπει για πρώτη φορά έγχρωμη ητηλεόραση με το γαλλικό σύστημα SECAM.Την ίδια μέρα εκφωνείται το πρώτο έγχρωμοδελτίο ειδήσεων με τη Λιάνα Κανέλλη καιτον Αλέξανδρο Αντωνόπουλο. Η πρώτηέγχρωμη εκπομπή ήταν η Εκάτη.

Με την έλευση του ΠΑΣΟΚαναλαμβάνει διευθυντής της ΕΡΤ ο ΓιώργοςΡωμαίος και της ΥΕΝΕΔ ο Κώστας Τριανταφύλλουκαι με διευθυντή προγράμματος τον ΒασίληΒασιλικό. Η πρώτη απόφαση του τελευταίουείναι να σταματήσει η μετάδοση τουσίριαλ Ντάλας.

Το 1982 με νόμο του ΜένιουΚουτσόγιωργα η ΕΡΤ μετονομάστηκε σεΕΡΤ-1 και η ΥΕΝΕΔ σε ΕΡΤ-2.

Στις 20 Νοεμβρίου του1989 άρχισε να εκπέμπει με πλήρες πρόγραμματο Mega. Το στήσιμο τουπρογράμματος έγινε από τους ΚώσταΓιαννίκο, Τζώνη Καλημέρη, ΑπόστολοΔοξιάδη, ενώ την επιλογή των σίριαλέκαναν οι Δημήτρης Νόλλας και ΛευτέρηςΞανθόπουλος.

Την παραμονή τηςΠρωτοχρονιάς του 1989 εξέπεμψε ο ANT1.Αμέσως μετά την ανακοίνωση του ΜίνωαΚυριακού ακολούθησε το τηλεπαιχνίδι Οτροχός της τύχης με παρουσιαστή τονΤέρενς Κουίκ.

Το φθινόπωρο του 1990μεταδίδεται ζωντανά η δίκη του ΑνδρέαΠαπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, ενώαπό το εδώλιο πέρασαν οι ΜένιοςΚουτσόγιωργας, Δημήτρης Τσοβόλας καιΓιώργος Πέτσος. Ο πρώτος υπέστη εγκεφαλικότην ώρα της δίκης. «Συγγνώμη κύριεπρόεδρε, δεν δύναμαι να συνεχίσω» είπεκαι κατέρρευσε σε ζωντανή μετάδοσημπροστά στο πανελλήνιο.

Το Σεπτέμβριο του 1994 ηπολυεθνική ΝetMed εξήγγειλετη λειτουργία του πρώτου συνδρομητικούκαναλιού της χώρας, του Filmnet.

Myfirst

Tηλεφώνημαακροατή: Ένας μπακάλης της οδούΣπυρίδωνος Μερκούρη είναι ο πρώτοςτηλεθεατής που τηλεφώνησε στο στούντιοτου Ζαππείου για να συγχαρεί τουςσυντελεστές της πρώτης τηλεοπτικήςμετάδοση το 1965.

Αρνητική τηλεκριτική:«Προς Θεού, σταματήστε την τηλεόραση,απαγορεύστε σε αυτούς τους ανθρώπουςνα κάνουν τηλεόραση».

Καθημερινό τηλεοπτικόπρόγραμμα: Μεταδόθηκε στις 23 Φεβρουαρίουτου 1966 και ήταν το εξής: 18.30 - Διεθνήεπίκαιρα, 18.45 - Γεια σας, Κυρία μου, 19.00 -Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ),19.25 - Ο Άγγλος γλύπτης Χένρι Μουρ(ντοκιμαντέρ), 19.55 - Παίζει η ορχήστραΑνρί Λεκά, 20.15 - Ο κλέφτης (βραζιλιάνικηταινία μτγλ.), 20.30 - τέλος προγράμματος.

Δελτίο ειδήσεων:Μεταδόθηκε στις 20 Απριλίου του 1966 καιονομαζόταν Ηχώ των γεγονότων.

Συνέδριο για τηνελληνική τηλεόραση: Έγινε το 1966 -λίγουςμήνες μετά την ίδρυσή της- και συμμετείχαντρεις ξένες εταιρείες και οι ΜάριοςΠλωρίτης, Ευάγγελος Παπανούτσος,Κωνσταντίνους Δοξιάδης, Λεών Καραπαναγιώτηςκ.ά.

Διεθνής ζωντανήσύνδεση: Στις 20 Μαΐου του 1969 μεταδίδεταιαπευθείας η εκτόξευση και η περιστροφήτου διαστημόπλοιου Απόλλων 10 γύρω απότη σελήνη.

Ρεκόρ τηλεθέασης:Το απόγευμα του Σαββάτου 21 Σεπτεμβρίου1969, όταν ο Χρήστος Παπανικολάου αγωνιζότανγια το χρυσό μετάλλιο στο άλμα επί κοντώ.

Πρόσωπα

Η Ελσα Παπαστεργίουήταν η πρώτη εκφωνήτρια της ελληνικήςτηλεόρασης.

Ο Άλκης Στέας παρουσίασετην πρώτη τηλεοπτική εκπομπή, που δενήταν παρά ένα τηλεοπτικό παιχνίδι, στις3 Σεπτεμβρίου του 1960.

Το πρώτο δελτίο ειδήσεωνπαρουσιαζόταν από τον Ιάσονα Μοσχοβίτη(κεντρικός newscaster), τονΦρέντυ Γερμανό και τον ΒασίληΠαπαθανασόπουλο.

Ο πρώτος σταρ τηςτηλεόρασης είναι σίγουρα ο ΦρέντυΓερμανός με την εκπομπή Αλάτι και πιπέρι(1968-1976). Εκεί εμφανίστηκαν, μεταξύ άλλων,οι Τζον Λένον, Γιόκο Όνο, Γιουλ Μπρίνερ,Τζίντζερ Ρότζερς κ.ά.

Ο Νίκος Μαστοράκης ήτανο σημαντικότερος από τους παραγωγούςδιαφημιστές τόσο σε τζίρο όσο και σεαριθμό εκπομπών.

Η Κική Σεγδίτσα ήταν ηπρώτη κατ' εντολήν σεναριογράφος σίριαλστην ελληνική τηλεόραση.

Ο Αλέξανδρος Αντωνόπουλοςανανέωσε την παρουσίαση του δελτίουειδήσεων. Ήταν επιλογή των Χορν-Μπακογιάννη.