[Αργυρώ Μποζώνη]
Τον 19ο αιώνα, ο Ουίλκι Κόλλινς ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας ιστοριών μυστηρίου. Σήμερα θεωρείται ένας σπουδαίος εικονογράφος του ανθρώπινου ασυνείδητου, πρωτοπόρος μυθιστοριογράφος της βικτωριανής περιόδου, ένας μεγάλος παρατηρητής της λεπτομέρειας. Το ογκώδες αυτό μυθιστόρημα μεταφέρει στην σκηνή του Σύχρονου θεάτρου, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ασπιώτη.
Το Αρμαντέιλ του Ουίλκι Κόλινς, γραμμένο το 1866, είναι ένα διαχρονικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο βικτωριανός συγγραφέας, πατέρας του αγγλικού μυθιστορήματος μυστηρίου, σαράντα χρόνια πριν από την εμφάνιση της ψυχανάλυσης και την διατύπωση της θεωρίας του ασυνειδήτου από τον Σ. Φρόιντ, κινεί τους ήρωές του σαν να είχαν δυο πλευρές, μία φανερή και μία κρυφή. Και είναι αυτή η κρυφή πλευρά κυρίως που τους οδηγεί στις πράξεις τους. Είναι αληθινά ηρωικό να επιχειρήσει κάποιος να κάνει περίληψη σε αυτή την μεγάλη ιστορία. Κάναμε μια απόπειρα με τον αιδεσιμότατο Ντέσιμους Μπροκ, τον οποίο υποδύεται ο Χάρης Αττώνης.
____________
ΜΙΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΗΘΟΠΟΙΟ ΧΑΡΗ ΑΤΤΩΝΗ
Μπορείτε να μου πείτε τι συμβαίνει σε αυτό το έργο των 1214 σελίδων;
Η βασική ιστορία του έργου έχει να κάνει με τους τέσσερις Αρμαντέιλ, δυο συνονόματους πατεράδες και δυο συνονόματους γιους. Ο ένας πατέρας αφαίρεσε τη ζωή του άλλου γιατί του "έκλεψε" τη γυναίκα που ήταν να παντρευτεί και έτσι άφησε κληρονομιά ένα γράμμα στο γιο του, προειδοποιώντας τον να προσέχει το γιο αυτού που δολοφόνησε καθώς και μια γυναίκα που ήταν αναμεμειγμένη στο γάμο του δολοφονημένου. Αυτή η γυναίκα, η Λύντια Γκουίλτ, χρόνια μετά, εμφανίζεται στη βασική πλοκή του έργου, ως η πέτρα του σκανδάλου ανάμεσα στους δυο γιους Αρμαντέιλ. Μια γυναίκα αποφασισμένη να δοκιμάσει τα πάντα και να χρησιμοποιήσει τους πάντες προς όφελός της, με φοβερά γοητευτικό και επικίνδυνο τρόπο σκέψης, που θα φτάσει στα άκρα προκειμένου να καταφέρει να γίνει κυρία Αρμαντέιλ και να επωφεληθεί της τεράστιας περιουσίας του ενός εκ των δύο φίλων. Ωστόσο, στην πορεία και με την αρωγή ενός πλήθους άλλων χαρακτήρων, θα περάσει από διάφορα στάδια και θα οδηγηθεί σε ένα πλέον τραγικό και ανατρεπτικό φινάλε.
Ποιό είναι το πιο ενδιαφέρον σημείο αυτής της ιστορίας;
Οι περιγραφές των χαρακτήρων, των τοπίων, των συναισθημάτων, του ψυχισμού των ανθρώπων της εποχής σε μεταφέρουν όλο και πιο βαθιά μέσα στην πλοκή ενώ παράλληλα μαθαίνεις σημαντικά πράγματα για τον τρόπο λειτουργίας της βικτωριανής κοινωνίας: δολοφονικές γυναίκες που δηλητηριάζουν τους άντρες τους, λόγω της αναίσχυντης καταπίεσης, κατασκοπία, ψυχικές διαταραχές, η επαφή με το χρήμα, το θεό, οι σχέσεις των ανθρώπων, ο έρωτας, η θυσία και η αυτοθυσία, η απώλεια, η φιλία, η μοίρα και το πεπρωμένο. Επικεντρώνεται στην ιστορία των δύο νέων Αρμαντέιλ και στο πώς τελικά, ακόμα και αν το πεπρωμένο είναι προδιαγεγραμμένο, όπως λέει ο ένας από τους ήρωες που υποδύομαι, ο αιδεσιμότατος Ντέσιμους Μπροκ, με την απόλυτη πίστη σε μια ανώτερη δύναμη, μπορούμε να καταφέρουμε να νικήσουμε το κακό προς εμάς και προς τους συνανθρώπους μας.
Ποιά είναι η θέση του Κόλλινς μέσα στην καρδιά της βικτωριανής ηθικής;
Ο Κόλλινς μας λέει πως πάντα η αγάπη νικάει. Φέρνει δηλαδή μια "χριστιανική" ηθική στη σκέψη του μα φιλτραρισμένη μέσα από πολλές σκοτεινές δυνάμεις, μέσα από τη δύναμη του πεπρωμένου και το διχασμό ενός διαταραγμένου ψυχισμού. Σε μια εποχή που τα άκρα ήταν το καθιερωμένο, ο Κόλλινς γεφυρώνει με αριστοτεχνικό τρόπο τις αποστάσεις από τον καθωσπρεπισμό, στην εκδίκηση, από τον έρωτα, στο μίσος, από την ανέχεια, στη σπατάλη, από την πίστη, στην απελπισία, από την αγάπη, στην απαξίωση, από τη συντροφικότητα και τη φιλία, στην απόλυτη και καταστροφική μοναξιά.
Ποια είναι τα κοινά στοιχεία συμπεριφοράς με τη σημερινή εποχή;
Πολλά κοινά και πολλά διαφορετικά. Ζούμε στην εποχή που χάθηκε το μέτρο και η ηθική θεωρείται μάλλον βάσανο, παρά αρετή. Πολύ γρήγορα φτάσαμε να θεωρούμε δεδομένο πως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται, το κακό επικρατεί, τα νήματα τα κινούν οι λίγοι και όλα αυτά με τρόπο πλέον προφανή, χωρίς καμία ανάγκη για συγκάλυψη. Δε μας φαίνεται τίποτα περίεργο μια και η ισοπέδωση των αξιών έχει οδηγήσει στο αυτονόητο των μη αξιών. Στη βικτωριανή εποχή, από την άλλη, τα πάντα μπορεί να είχαν αυτήν την επίφαση ευγένειας, καλών τρόπων και ηθικών δομών, όμως κάτω από τα κρινολίνα, τα ψηλά καπέλα και τα σφιγμένα χείλη, κρυβόντουσαν τα πιο ακραία συναισθήματα, πάθη και λάθη και οι πιο επικίνδυνες πράξεις. Αδίστακτοι άνθρωποι, ψυχικές διαταραχές, δολοπλοκίες, ακραίες κοινωνικές δομές, κατάθλιψη, ουσίες, εθισμός, δαρβινισμός, έκπτωτοι άγγελοι, πόλεμοι για ένα στέμμα, στροφή στην επιστήμη, ο θεός δεν κατοικεί πια εδώ, ανεξιθρησκεία, παιδεία για όλους μα παιδεία για τους ισχυρούς, η ιδιότητα κάνει τον άνθρωπο και το όνομα που κληρονομεί κάνει τον υπεράνθρωπο και το ψηλότερο καπέλο πάντα θα ηττάται από το ακόμη πιο ψηλό καπέλο.
Το backstage από την φωτογράφιση της παράστασης στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είναι του Φάνη Παυλόπουλου.
____________________________________________________________
Η παράσταση διαρκεί 3,5 ώρες με δυο διαλείμματα
Μετάφραση: Σάντυ Παπαϊωάννου
Διασκευή: Μαρία Κίτσου - Κωνσταντίνος Ασπιώτης
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ασπιώτης
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Σκηνικά: Ηλένια Δουλαδίρη
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη - Παναγιώτης Λαμπριανίδης
Φωτισμοί - Video: Τάκης Λυκοτραφίτης
Παίζουν:
Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Χάρης Αττώνης, Λάζαρος Βαρτάνης, Ελένη Κάκκαλου, Ζωή Καραβασίλη, Μαρία Κίτσου, Μάριος Μακρόπουλος, Σύνθια Μπατσή, Φάνης Παυλόπουλος
σχόλια