Η περίφημη απομυθοποίηση του κρυφού σχολειού βασίστηκε στη μεταμοντέρνα εθνοαποδομητική θεώρηση της πλουραλιστικής και πολυπολιτισμικής οθωμανικής αυτοκρατορίας ,όπου οι ραγιάδες ζούσαν ειρηνικά και ανθούσαν υπο τη σκέπη των οθωμανών .Μιλάμε για τέτοια ανεκτικότητα και ευημερία που εκπλήσσει!Ανάμεσα στα πιο γνωστά τεχνάσματα των «απομυθοποιητών» ή αλλιώς αναθεωρητών ιστορικών, είναι η παραχάραξη των ισχυρισμών εκείνων που θεωρούν ιδεολογικούς τους αντιπάλους. Για παράδειγμα, κανείς σοβαρός μελετητής δεν λέει ότι οι Τούρκοι απαγόρευσαν σε όλη την Τουρκοκρατία την παιδεία και μάλιστα επίσημα, ή ότι της δημιουργούσαν προβλήματα σε όλη την επικράτεια και σε όλες τις περιόδους.η ιστορική πρόταση των υπερασπιστών της ύπαρξης των «Κρυφών Σχολειών», είναι ότι αυτά χρησιμοποιήθηκαν, «όπου οι συνθήκες δεν ήταν πρόσφορες». Έτσι, λειτουργούσαν «‘’κρυφά σχολειά’’ στις περιοχές που δύστροποι πασάδες και μπέηδες δυσχέραιναν τη λειτουργία φανερών»[Χατζηφώτης Μ.Ι., «Από το Βυζάντιο στο Νέο Ελληνισμό», τόμ. Γ΄, Κάδμος, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 21].Για παράδειγμα, σε μια από τις μαρτυρίες που θα δούμε αναλυτικά παρακάτω, ο λόγιος Χριστόφορος Άγγελος, στα 1600 περίπου, αναφέρει αυτό ακριβώς:«Πάσχει η των Ελλήνων εκκλησία σήμερον […] Η δε αιτία της κακίας ταύτης τοιαύτη εστίν. Ο μέγας Τούρκος (τουτέστιν ο βασιλεύς των Τούρκων τε και χριστιανών) επιθυμεί και θέλει έχειν ειρήνη μετά των υποτασσομένων αυτώ. Αλλά τινες εκ των αρχόντων σφόδρα υπάρχουσι κακοί και υπερήφανοι, και εκ των τοιούτων πάσχει η των Ελλήνων Εκκλησία πολλά κακά. Τούτου ένεκα, ούτε φροντιστήριον δύναται είναι, ούτε διδάσκαλός τις εφιέμενος διδάξαι μαθητάς δύναται μείναι εν ενί τόπω».Για να δούμε τι λένε και οι ίδιοι οι Ρωμιοί: Θεοδόσιος Ζυγομαλάς (1570-1580), αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.Ο Γερμανός καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Τυβίγγης Μαρτίνος Κρούσιος εξέδωσε το 1584 την Turcograecia. Εκεί δημοσίευσε επιστολές που του είχε στείλει ο φίλος του Θεοδόσιος Ζυγομαλάς, ο οποίος ήταν «πρωτονοτάριος», δηλαδή αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ο στενότερος συνεργάτης του πατριάρχη Ιερεμία Β΄. Σ’ αυτές τις επιστολές ο Ζυγομαλάς περιγράφει στον φίλο του σε ποια κατάσταση ήταν η παιδεία στις ελληνικές περιφέρειες και πόλεις παλαιότερα και στην εποχή του.Σύμφωνα με τον Ζυγομαλά, ενώ κάποτε όλες αυτές οι περιοχές και οι πόλεις ήσαν «λόγων πηγαί», στην εποχή του όλα ήταν «ηφανισμένα και λείψανον μολονότι φέροντα των πάλαι καλών και της τότε ευδαιμονίας». «όλα αυτά είναι υποδουλωμένα στην δουλεία των Αγαρηνών και δεν έχουν πλέον τις ελευθέριες επιστήμες, εκτός και αν κάπου τύχει να υπάρξουν. Και ο λόγος; Ότι η καταπίεση και οι απαιτήσεις των τυράννων είναι φοβερές» «Δέχτηκα φιλικά το βιβλιαράκι σου και το έδειξα αμέσως στους δικούς μας μαθητές και σπουδαστές. Και όλοι αυτοί θαυμάζουν συνεχώς την σοφία σας. Και όσο εσάς καλοτυχίζουν, άλλο τόσο τον εαυτό τους ταλανίζουν, που επειδή είναι σε κατάσταση ανάγκης και δουλείας εμποδίζονται να σπουδάσουν, όπως πρέπει, τα μαθήματα [«μαθήματα σπουδάζειν, ως δει, κωλύονται»] που ταιριάζουνε σε ελεύθερους ανθρώπους».(μετάφραση στην νεοελληνική)Χριστόφορος Άγγελος, Έλληνας λόγιος, 1607 «Πάσχει η των Ελλήνων εκκλησία σήμερον, ερημωμένη από πάσης προκοπής και επιστήμης. Η δε αιτία της κακίας ταύτης τοιαύτη εστίν. Ο μέγας Τούρκος (τουτέστιν ο βασιλεύς των Τούρκων τε και χριστιανών) επιθυμεί και θέλει έχειν ειρήνη μετά των υποτασσομένων αυτώ. Αλλά τινες εκ των αρχόντων σφόδρα υπάρχουσι κακοί και υπερήφανοι, και εκ των τοιούτων πάσχει η των Ελλήνων Εκκλησία πολλά κακά. Τούτου ένεκα, ούτε φροντιστήριον δύναται είναι, ούτε διδάσκαλος τις εφιέμενος διδάξαι μαθητάς δύναται μείναι εν ενί τόπω, καθώς εγώ γε έπαθον και είδον, και εγευσάμην των ποικίλων κακών».Νεκτάριος, πατριάρχης Ιεροσολύμων, 1660.«Και μην, τοιαύτη της Ανατολίδος νυν η κατάστασις. Ου γαρ εστι πόλις και τόπος, όπη των ορθοδόξων ημών ου προχέονται υπέρ της ευσεβείας τα αίματα. Και μειράκια εωράκαμεν προ ολίγων ετών τη τομή της μαχαίρας αφόβως υποκλίναντα τον αυχένα. […] Πώς οίεσθε [εσείς οι Λατίνοι] τους υπέρ Χριστού κακοχουμένους και δια την ομολογίαν καθ’ εκάστην ταλαιπωρουμένους, πεινώντάς τε και δειψώντας και γυμνητεύοντας, […] διωκομένους τε και βλασφημουμένους; […] Και ει τι προσκτώνται [οι ορθόδοξοι] ιδρώτι του προσώπου, ουκ εις τρυφήν ουμενούν, ουκ εις δόξαν, ουκ εις θέλημα σαρκός, αλλ’ εις το τελείν βασιλικούς φόρους,υπέρ δύναμιν όντας. […] Ίδε, τοιγαρούν,οποία νυν η Ελλάς και η ορθόδοξος Ανατολίς. […] Ει και εάλω η Κωνσταντινούπολι και εδουλώθει, το έθνος ουδαμώς εξερριζώθει».Ώστε ελληνικό έθνος απο το 1660 και όχι φαντασιακό θέσμισμα? Sir Paul Rycaut, Άγγλος διπλωμάτης, 1678.Ο Sir Paul Rycaut (ή Ricaut) υπήρξε Άγγλος διπλωμάτης και ταξιδιωτικός συγγραφέας. Όταν επέστρεψε στην Αγγλία, κατέγραψε τα όσα είδε και έμαθε στην Ανατολή σε ένα βιβλίο με τον τίτλο The Present State of the Greek and Armenian Churches, Anno Christi 1678, Written at the Command of his Majesty, London 1679.Εκεί, περιγράφει τους ασύλληπτους διωγμούς που υφίσταντο οι χριστιανοί από τους Τούρκους, μόνον και μόνο επειδή επέμεναν να παραμένουν χριστιανοί:«Είναι τραγικό το γκρέμισμα των ιερών της θρησκείας, η αποπομπή του βασιλικού ιερατείου και η μετατροπή των ναών σε τζαμιά. Τα μυστήρια του θυσιαστηρίου τελούνται κρυφά σε μυστικές και σκοτεινές τοποθεσίες. Τέτοιες είδα στις πόλεις και τα χωριά που ταξίδεψα και μοιάζουν μάλλον με κρύπτες ή τάφους, παρά με εκκλησίες. Οι στέγες τους είναι σχεδόν στο ύψος της επιφάνειας του εδάφους, για να μην κατηγορηθεί και η ελάχιστη έξαρση του οικοδομήματος ως θρίαμβος της θρησκείας και ότι θέλουν να ανταγωνιστούν τους ψηλούς μιναρέδες των μωαμεθανικών τζαμιών. Έτσι, η σταθερή εγκαρτέρηση, τώρα στις μέρες μας, της ελληνικής εκκλησίας εκεί πέρα, παρά την καταπίεση και την περιφρόνηση που υφίσταται από τον Τούρκο, είναι μια επιβεβαίωση της αλήθειας της όχι λιγότερο πειστική από τα θαύματα και την δύναμη που την συνόδευαν στις πρώτες απαρχές της. Για είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το να δει και να αντιληφθεί κανείς με πόση σταθερότητα, κουράγιο και απλότητα, αμαθή και φτωχά άτομα κρατούν την πίστη τους». George Sandys, Άγγλος περιηγητής, 1610.Το 1615 εκδόθηκε στο Λονδίνο το περίφημο ταξιδιωτικό έργο του G. Sandys, «A Relation of a Journey begun» για την οθωμανική αυτοκρατορία. Στην προσφώνηση του Προς τον Πρίγκηπα, δηλαδή προς τον διάδοχο του αγγλικού θρόνου Κάρολο, τον μετέπειτα βασιλιά της Αγγλίας Κάρολο Α΄, ο συγγραφέας λέει τα εξής χαρακτηριστικά:«Χώρες οι οποίες ήταν κάποτε τόσο ένδοξες και ξακουστές για την ευτυχισμένη τους κατάσταση, τώρα έγιναν, εξαιτίας της κακίας και της αχαριστίας, το πιο αξιοθρήνητο θέαμα της πιο ακραίας δυστυχίας. Τα άγρια κτήνη της ανθρωπότητας ξέσπασαν πάνω τους και ξερίζωσαν κάθε ίχνος πολιτισμού, και η αυθάδεια ενός ανάλγητου και βάρβαρου τυράννου κατέλαβε τους θρόνου της αρχαίας και δίκαιης κυριαρχίας. Εκείνα τα πλούσια εδάφη τώρα πλέον μένουν ακαλλιέργητα, καλυμμένα από θάμνους, καταφύγιο των άγριων θηρίων, των κλεφτών και των δολοφόνων. Περιοχές ολόκληρες είναι ακατοίκητες ή αραιοκατοικημένες. Όμορφες πόλεις ερημώθηκαν. Πολυτελή κτήρια έγιναν ερείπια, μεγαλόπρεποι ναοί είτε γκρεμίστηκαν, είτε βεβηλώνονται από την ασέβεια. Η αληθινή θρησκεία περιφρονείται και καταπιέζεται, όλη η αριστοκρατία εξαφανίστηκε. Το φως της γνώσης δεν επιτρέπεται, ούτε η αρετή τιμάται. Η βία και η αρπαγή θριαμβεύουν με αυθάδεια παντού».Μητροφάνης Κριτόπουλος, πατριάρχης Αλεξανδρείας, 1627«Επειδή δεν μπόρεσαν να μας εξαφανίσουν εντελώς, όπως νόμιζαν ότι θα κατάφερναν, μιας και μας προστατεύει ο Θεός χωρίς να φαίνεται, μηχανεύτηκαν άλλο δόλιο σχέδιο: Τώρα προσπαθούν να κάνουν ζημιά σε ότι έχει να κάνει με μας, και ειδικά στο να μάθουμε γράμματα [«και μάλιστα τα μαθήματα ημών»]. Γι’ αυτό και κυρίως εξαφάνισαν όλα τα ελληνικά συγγράμματα [«εκ μέσου εποιήσαντο [έβγαλαν από τη μέση] πάσας ελληνικάς αναγνώσεις»]. Τα βιβλία μας άλλα τα κατέστρεψαν εντελώς [«Των βίβλων ημών τας μεν ηφάνισαν όλως»] και άλλα τα καταχώνιασαν σε μέρη μυστικά. Έτσι ούτε αυτοί τα χρησιμοποιούν, ούτε επιτρέπουν σε άλλους να τα χρησιμοποιήσουν. Την ελληνική γλώσσα θέλησαν να την εξαφανίσουν εντελώς [«Την ελληνικήν γλώσσαν ανά κράτος αφανίσαι ηβουλήθησαν»], και εν μέρει το κατάφεραν, όσο μπόρεσαν βέβαια. Αυτό που τελικά κατάφεραν, οι απάνθρωποι, είναι ότι μας αποξένωσαν κάπως από την γλώσσα των πατέρων μας και ότι απαγορεύουν να γίνονται τα μαθήματα των (αρχαίων) ελληνικών στην ελληνική γλώσσα [«κωλύειν τα ελληνικά μαθήματα ελληνιστί παραδίδοσθαι»], ενώ παράλληλα κατέστρεψαν ή απέκρυψαν τα βιβλία μας, όπως ήδη ανέφερα»!Γεώργιος Φατζέας, μητροπολίτης Φιλαδελφείας, 1760.«Εις την Ελλάδα, όπου ήνθει τους παλαιούς καιρούς η σοφία και κατώκουν αι Μούσαι, δεν είναι την σήμερον Ακαδημίαι και Σπουδαστήρια, εις τα οποία να αρμώζη το ακαδημαϊκόν όνομα, επειδή η βάρβαρος τυραννία των Τούρκων δεν συγχωρεί εις τους απογόνους των Ελλήνων να επιμελούνται την γύμνασιν των επιστημών και της σοφίας, καθώς ήτον η συνήθεια των προγεννητόρων τους».
