Η πρώτη σκηνή της θρυλικής όπερας του Βέρντι «Τραβιάτα» εμφάνιζε μόνο τη χορωδία, με τα μέλη της σε απόσταση δύο μέτρων το ένα από το άλλο. Στη συνέχεια, η σκηνή «άνοιγε» αποκαλύπτοντας τους ερμηνευτές σε απόσταση ασφαλείας και χωρισμένους με πλεξιγκλας ασφαλείας από την ορχήστρα.
Το Teatro Real, το Βασιλικό Θέατρο της Ισπανίας, ανοίγει τις πύλες του το κοινό σήμερα Τετάρτη και γίνεται μια από τις πρώτες όπερες παγκοσμίως που, μετά από μήνες lockdown, επιστρέφουν στη σκηνή με μια παραγωγή που περιλαμβάνει ορχήστρα, χορωδία και σολίστες.
«Υπάρχουν άνθρωποι που προτιμούν να κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια και να περιμένουν μέχρι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Κι έπειτα, υπάρχουν και τα θέατρα που προτιμούν να προσπαθήσουν και να κατακτήσουν την κανονικότητα στην οποία πλέον ζούμε» αναφέρει ο Χοάν Ματαμπός, καλλιτεχνικός διευθυντής της ισπανικής όπερας.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο εγχείρημα. Στα μέσα Μαρτίου, όταν επιβλήθηκε lockdown στην Ισπανία που είδε τον αριθμό των νεκρών της να εκτοξεύεται αστραπιαία, οι παραστάσεις της όπερας της Μαδρίτης «πάγωσαν», όπως βέβαια και η καθημερινότητα της χώρας και ολόκληρου του κόσμου. Ωστόσο, καθώς η κατάσταση έτεινε προς σταθεροποίηση, το Teatro Real είδε μια ευκαιρία. Δεδομένης της μικρής ορχήστρας, οι υπεύθυνοι της όπερας θεώρησαν πως μπορούσαν να διασώσουν κάποιες από τις παραστάσεις της Τραβιάτας που είχαν προγραμματιστεί για Μάιο και Ιούλιο, τηρώντας και τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
Το αποτέλεσμα ήταν μια παραγωγή που απόκάθε άποψη, σκηνικά και μη, έχει επιρροές της πανδημίας. «Αυτή δεν είναι μια όπερα ανεβασμένη υπό κανονικές συνθήκες. Είναι μια προσπάθεια του Βασιλικού Θετάτρου να προχωρήσει ενεργά σε μια προοδευτική επιστροφή στην κανονικότητα» εξηγεί ο Ματαμπός που σημειώνει πως η απόφαση ελήφθη επιπλέον από σεβασμό για τους καλλιτέχνες, πολλοί από τους οποίους «πέρασαν πέντε μήνες χωρίς να βγάλουν ούτε ένα ευρώ».
Κάθε τι στην παράσταση είναι υπολογισμένο και ενδελεχώς σχεδιασμένο ώστε να τηρούνται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
Οι μουσικοί της 56μελούς ορχήστρας φορούν μάσκες όταν είναι εφικτό και κάθονται σε απόσταση 1,5 μέτρου ο ένας από τον άλλον, ενώ χωρίσματα από πλέξιγκλας χωρίζουν τον μαέστρο από τα όργανα.
Πάννω από 340.000 ευρώ επενδυθηκαν στη διαμόρφωση του χώρου που θα φιλοξενήσει τους μισούς επισκέπτες της κανονικής χωρητικότητάς του, πάνω από 869 ανθρώπους, οι οποίοι θα θερμομετρηθούν πριν την είσοδό τους και θα φορούν μάσκα καθόλη τη διάρκεια της παράστασης. Στις τουαλέτες έχουν εγκατασταθεί εξαρτήματα που δεν χρειάζονται επαφή, ενώ το διάλειμμα έχει επεκταθεί στα 40 λεπτά προκειμένου να αποφευχθούν οι συνωστισμοί ή οι ουρές.
Άλλη μια πρόκληση, ωστόσο, για την καθ'αυτή παραγωγή, ήταν η απόδοση των κοινωνικών συνάξεων και των παθιασμένων εναγκαλισμών τού έργου, εγχείρημα που έπεσε στους ώμους του σκηνοθέτη, Λεό Καστάλντι.
Παρότι η ιστορία της Τραβιάτα εκτυλίσσεται με βασική πρωταγωνίστρια τη Βιολλέτα Βαλερί που πάσχει από φυματίωση, ίσως να φαινόταν η κατάλληλη όπερα για τη συγκυρία. Όμως, όπως εξηγεί ο σκηνοθέτης «η Τραβιάτα δεν είναι μια ιστορία μιας επιδημίας. Όμως, είναι σαφές πως σήμερα δεν μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει χωρίς να σκεφτεί τα όσα ζούμε».
«Πρόκειται για μια Τραβιάτα που έχει νόημα στους καιρούς μας. Και υπ'αυτήν την έννοια, ανακαλύπτουμε πράγματα. Ανακαλύπτουμε πως, ναι, υπάρχει απόσταση, όμως η μουσική μπορεί να καλύψει αυτήν την απόσταση» καταλήγει ο Καστάλντι.
Με πληροφορίες από Guardian
σχόλια