Οι νέες τεχνολογίες είναι πλέον ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των αρχαιολόγων και προσφέρουν μια διαφορετική προσέγγιση στο πεδίο έρευνας.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες, μια ποικιλία αισθητήρων και ψηφιακών αναλύσεων οι αρχαιολόγοι έχουν τη δυνατότητα να χαρτογραφήσουν αρχαίες πόλεις και να εκτιμήσουν τις ιδανικές τοποθεσίες για τις νέες ανασκαφές. Ο συνδυασμός των πληροφοριών που συλλέγονται μέσω δορυφόρου με τις φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης σε υπέρυθρο φάσμα προσφέρει στους αρχαιολόγους τη δυνατότητα να μπορούν πιο εύκολα και με ασφάλεια να εντοπίζουν τα μυστικά των χαμένων πολιτισμών.
Η ομάδα του James Newhard στο πανεπιστήμιο και τις αποστολές εξαντλεί κάθε σύγχρονο μέσο για τις έρευνες της. Μια από αυτές περιλαμβάνει το σχεδιασμό ενός συστήματος δεδομένων για τη μελέτη των πήλινων πινακίδων που απεικονίζουν την αρχαιότερη γνωστή μορφή της ελληνικής γραμμικής, από το παλάτι του Νέστορα στην Πύλο. Ένα δεύτερο πρότζεκτ αφορά την Τουρκία και εξετάζει την ιστορία του εμπορίου και της σύνδεσης της Ευρώπης με την Άπω Ανατολή.
Η επιπλέον ανάλυση των εικόνων εκτελείται στη συνέχεια στο εργαστήριο -λόγω του απαραίτητου υπολογιστικού εξοπλισμού. Καθώς τα ανεπεξέργαστα αρχεία δεδομένων από τους δορυφόρους μετρούν σε μέγεθος αρκετά gigabyte, τα συστήματα απαιτούν το ίδιο είδος επεξεργαστικής δύναμης που είναι απαραίτητη για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, την τρισδιάστατη απόδοση ή απεικόνιση.
Η γνώση πάνω σε εξειδικευμένες εφαρμογές—όπως η ERMapper για επεξεργασία εικόνας, το σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών ARCGIS και το ENVI, για γεωχωρική και φασματική ανάλυση—είναι απαραίτητη για ανάλυση εικόνας και χαρτογράφησης.
Ο Newhard θεωρεί ότι η δορυφορική απεικόνιση είναι ένα δυναμικό εργαλείο που του επιτρέπει να επιταχύνει την κοινωνική έρευνα, μειώνοντας τον απαιτούμενο χρόνο για να γίνουν έρευνες μέσω ιστοσελίδων, που κανονικά θα διαρκούσαν χρόνια ολόκληρα.
"Οι αρχαιολόγοι είναι επιδέξιοι δανειολήπτες και κλέφτες", αναφέρει ο Newhard. "Αν υπάρχει κάτι εκεί έξω το οποίο να με βοηθήσει να προσκομίσω περισσότερα δεδομένα, θα το χρησιμοποιήσω, αφού ασχολούμαστε με σκουπίδια και θραύσματα του παρελθόντος".
Παρ'όλα αυτά, και ενώ η τεχνολογία είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, το να ερμηνεύσεις τα αποτελέσματα απαιτεί εξειδικευμένη και ακαδημαϊκή γνώση. Το να προσδιορίσεις την προέλευση ενός αρχαίου κεραμικού αντικειμένου, για παράδειγμα, προαπαιτεί συγκεκριμένες γνώσεις της ιστορικής περιόδου και της γλώσσας.
Τεχνικές προκλήσεις και εμπορικές εφαρμογές
Παρ' όλα τα οφέλη που η τεχνολογία προσφέρει στους αρχαιολόγους, το να μοιράζεσαι, να συγκρίνεις και να αναμιγνύεις δεδομένα από διαφορετικές πηγές παραμένει μια πρόκληση.
Ένα από τα εμπόδια στη διαχείριση των δεδομένων είναι ότι ο όγκος που περιλαμβάνεται είναι κάποιες φορές μεγαλύτερος από ότι ένας επιτραπέζιος υπολογιστής μπορεί να χειριστεί με άνεση, λέει ο Richard Tipper, Ph.D. και διευθύνων πρόεδρος της Econometrica, ένας ειδικός στα περιβαλλοντικά δεδομένα και στις λύσεις χαρτογράφησης και διαχείρισης.
"Μερικά terabyte δεδομένων δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Εκεί που το πράγμα περιπλέκεται είναι όταν ένα μεμονωμένο αρχείο υπερβαίνει τα 10 GB."
Ο Nigel Fox, επικεφαλής παρατήρησης του πλανήτη και του κλίματος στο Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής (National Physical Laboratory) δηλώνει, "Μια από τις δοκιμασίες που αντιμετωπίζει η κοινότητα παρατήρησης του πλανήτη είναι το πως θα αποθηκευτούν όλα αυτά τα στοιχεία για μελλοντική χρήση".
Ο ειδικοί πρέπει, επίσης, να επιλέξουν τον καλύτερο δορυφόρο για τα καθήκοντά τους, μιας και υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην ευκρίνεια και την ακρίβεια.
Ο Newhard περιμένει με ανυπομονησία τη μελλοντική τεχνολογική πρόοδο στους τομείς επεξεργασίας δεδομένων και πληροφοριών. "Η ικανότητα να απεικονίζεις ένα ιστορικό τοπίο σε ένα τρισδιάστατο περιβάλλον και να ενσωματώνεις οτιδήποτε έχει βρεθεί, από ιστορικές φορολογικές καταχωρήσεις μέχρι χειροτεχνήματα και έγγραφα, θα επιτρέψει να δημιουργηθεί μια ξεκάθαρη εικόνα για το παρελθόν". αναφέρει και εξακολουθεί αν είναι ένας από τους μεγάλους υποστηρικτές της τεχνολογίας στο αρχαιολογικό πεδίο.
σχόλια