Ο κινηματογραφικός σκηνοθέτης Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο νονός της γαλλικής «νουβέλ βαγκ», πέθανε σήμερα σε ηλικία 91 ετών, όπως γνωστοποίησε η γαλλική εφημερίδα Liberation.
Γνωστός για το εικονοκλαστικό, φαινομενικά αυτοσχεδιαστικό κινηματογραφικό του στιλ, αλλά και τον αλύγιστο ριζοσπαστισμό του, ο Γκοντάρ άφησε το σημάδι του στον γαλλικό κινηματογράφο με μια σειρά έντονα πολιτικοποιημένων ταινιών.
⚫ Jean-Luc Godard est mort https://t.co/gDLynUc7Ta pic.twitter.com/LQ5DXWPgap
— Libération (@libe) September 13, 2022
Η ενασχόλησή του με θέματα που θεωρούνταν ταμπού καθώς και με νέες τεχνικές, τάραξαν το κινηματογραφικό κατεστημένο και ενέπνευσαν εικονοκλάστες σκηνοθέτες δεκαετίες μετά την κορύφωση της καριέρας του στα χρόνια του 1960.
Ένας από τους διασημότερους σκηνοθέτες στον κόσμο, γνωστός για ταινίες κλασικές, όπως οι «Με κομμένη την ανάσα» και «Περιφρόνηση» που τάραξαν τα νερά στο παγκόσμιο κινηματογραφικό κατεστημένο, ο Γκοντάρ ευτύχησε να ζήσει μια αναπάντεχη «αναγέννηση» της καριέρας του τα τελευταία χρόνια με ταινίες όπως το Film Socialisme και Αποχαιρετισμός στη γλώσσα (Adieu au langage), πειραματιζόμενος με την ψηφιακή τεχνολογία.
Γεννημένος στο Παρίσι το 1930, μεγάλωσε και πήγε σχολείο στη Νιόν, μια πόλη στις όχθες της λίμνης Geneva στην Ελβετία. Επιστρέφοντας στην Πόλη του Φωτός, το 1949, ο Γκοντάρ άρχισε να συχνάζει στους κύκλους διανοουμένων των «cine-clubs» που άνθισαν στη γαλλική πρωτεύουσα μεταπολεμικά.
Έχοντας κερδίσει την αποδοχή του κριτικού και θεωρητικού Αντρέ Μπαζέν και των μελλοντικών μεγάλων συναδέλφων του Φρανσουά Τριφό, Ζακ Ριβέτ και Κλοντ Σαμπρόλ, ο Γκοντάρ άρχισε να γράφει για κινηματογραφικά περιοδικά - εκ των οποίων και το κατοπινά εξαιρετικά επιδραστικό Cahiers du Cinema το Μπαζέν.
Στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, την «Με κομμένη την Ανάσα» (À bout de souffle) του 1960, έκανε αίσθηση με πρωταγωνιστή τον Ζαν Πολ Μπελμοντό στο ντεμπούτο του ως ηθοποιού.
Τη δεκαετία του 1960 κινηματογράφησε μια σειρά πρωτοποριακών ταινιών σε καταιγιστικό ρυθμό. Το Le Petit Soldat είχε απαγορευτεί έως το 1963 καθώς απέδιδε στη γαλλική κυβέρνηση βασανισμούς. Η συγκεκριμένη ταινία έγινε αφορμή να γνωρίσει ο Γκοντάρ τη μελλοντική σύζυγό του, Άννα Καρίνα, αλλά και να δημιουργήσει τον διασημότερο αφορισμό του, το «Cinema is truth at 24 frames a second».
Anna Karina and Michel Subor, behind the scenes of Jean-Luc Godard's LE PETIT SOLDAT, 1960. pic.twitter.com/xH3a2a5UcP
— MUBI (@mubi) April 10, 2019
Το 1970 γνώρισε την Αν Μαρί Μιεβίλ, επίσης κινηματογραφίστρια που θα γινόταν συνεργάτιδά του και αργότερα η τρίτη σύζυγός, η «τρίτη Αν» - μετά το διαζύγιο από την ηθοποιό Αν Βιαζέμσκι που είχε πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Η Κινέζα» του 1967, ένα πρώτο δείγμα τής αργότερα μοϊστικής στράτευσης τού σκηνοθέτη.
🎥 'La Chinoise' (Jean-Luc Godard, 1967). pic.twitter.com/ylx3vNbmQH
— Eva Arriaga Durán (@EvaArriagaD) September 12, 2022
Από την Ιζαμπέλ Ιπέρ έως τη Ναταλί Μπαγιέ και από τον Ζαν Ντιτρόν έως τον Αλέν Ντελόν, ο Γκοντάρ αξιοποίησε τα μεγάλα ονόματα του γαλλικού κινηματογράφου στις ταινίες του.
Από τα «Ζούσε τη Ζωή της», «Αλφαβίλ», «Ο Σώζων Εαυτόν Σωθήτω», «Ο Τρελός Πιερό» της δεκαετίας του '60 έως τα κατοπινά «Ελεγεία του Έρωτα» και τη «Μουσική Μας» ο Γκοντάρ φιλοσοφούσε πάνω στην ιστορία, την πολιτική και τη μνήμη.
Με πληροφορίες από Guardian