Μία στις τρεις διαγνώσεις καρκίνου αφορούν στον καρκίνο του δέρματος. Σε όλο τον κόσμο, δύο με τρία εκατομμύρια μη-μελονοκυτταρικών καρκίνων του δέρματος και 132.000 κακοήθη μελανώματα διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Μπορεί τα παραπάνω στοιχεία να ακούγονται πολύ τρομακτικά (και καλό είναι να μην τα πάρουμε αψήφιστα), όμως υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τα χειρότερα.
Ο καρκίνος του δέρματος, όσο νωρίτερα διαγνωσθεί τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να θεραπευτεί. Άλλωστε αυτό που ισχύει σε πολλές περιπτώσεις, ισχύει και εδώ: Η σωστή πρόληψη είναι θεραπεία! Και για του λόγου το αληθές καλό είναι να έχουμε στο νου μας πως το 90% των συγκεκριμένων καρκίνων είναι ιάσιμοι, αρκεί να αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Εκτίμησε το δικό σου επίπεδο κινδύνου
Αρκετοί είναι οι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να προσδιορίσουν τον κίνδυνο να αναπτύξεις καρκίνο του δέρματος:
- Έχεις δέρμα τύπου Ι ή ΙΙ, το δέρμα σου μαυρίζει ελάχιστα ή ακόμα και καθόλου ή παθαίνεις συχνά έγκαυμα από τον ήλιο;
- Έχεις φακίδες ή ελιές των οποίων η εμφάνιση είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες;
- Κατά τη διάρκεια της παιδικής σου ηλικίας, έπαθες σοβαρά ηλιακά εγκαύματα ή ήσουν συχνά εκτεθειμένος/η στο δυνατό ήλιο όταν ήσουν παιδί ή ακόμα και κατά την εφηβική σου ηλικία;
- Υπάρχει ιστορικό καρκίνου του δέρματος στην οικογένεια;
- Έχεις πολλές ελιές, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και κάποιες μεγάλες, με ακανόνιστο σχήμα ή ανομοιογένεια στο χρώμα;
Η αλήθεια είναι πως ο βαθμός κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του δέρματος διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Άρα, το να γνωρίζει ο καθένας μας τον κίνδυνο που διατρέχει προσωπικά είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Αν για σένα ισχύει ένας ή και περισσότεροι από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου, τότε θεωρείσαι άτομο που διατρέχει κίνδυνο. Για παράδειγμα, μπορεί να έχεις ανοιχτόχρωμο δέρμα και πολλές ελιές. Προσοχή όμως: Δυστυχώς, ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε άτομα χωρίς αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου. Γι αυτό το λόγο καλό είναι να παραμένουμε πάντα σε εγρήγορση. Αν κάποιο περίεργο σημάδι κάνει την εμφάνισή του, συμβουλευτείτε αμέσως τον δερματολόγο σας.
Η μέθοδος ABCDE
Η μέθοδος ABCDE έχει αναπτυχθεί, εγκριθεί και εφαρμόζεται από δερματολόγους σε όλο τον κόσμο. Μπορείς να την χρησιμοποιήσεις και εσύ για να ελέγξεις όχι μόνο τις δικές σου ελιές, αλλά και αυτές των αγαπημένων σου προσώπων. Είναι καλό να παρατηρείς προσεκτικά, ενώ είναι ακόμα καλύτερο να έχεις το σωστό εργαλείο.
Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι έχουν 20 ελιές σε όλο το σώμα και το πρόσωπό τους, ωστόσο όσο πιο πολλές έχουν, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 65% των μελανωμάτων δεν έχει σχέση με ελιές που υπήρχαν πριν. Άρα είναι πολύ σημαντικό όχι μόνο να προσέχεις, αλλά και να παρακολουθείς την εμφάνιση νέων ελιών και οποιωνδήποτε αλλαγών τυχόν συμβούν σε αυτές.
Για να είσαι σε θέση να παρακολουθείς οποιεσδήποτε μεταβολές στις ελιές σου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις τη μέθοδο ABCDE. Κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε μία όψη των ελιών στην οποία πρέπει να δώσεις προσοχή:
- Το A για ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ (Asymmetry)
- Το B για ΟΡΙΟ (Border)
- Το C για ΧΡΩΜΑ (Color)
- Το D για ΔΙΑΜΕΤΡΟ (Diameter)
- Το E για ΕΞΕΛΙΞΗ (Evolution)
Βήμα – βήμα αυτοεξέταση
Εξέτασε το πρόσωπό σου, κυρίως τη μύτη, τα χείλη, το στόμα και τα αφτιά. Μπροστά και πίσω. Καλό είναι να χρησιμοποιήσεις καθρέφτες για να έχεις σαφή εικόνα.
Κοίταξε προσεκτικά το τριχωτό της κεφαλής, με τη βοήθεια ενός σεσουάρ και ενός καθρέφτη έτσι ώστε να μπορέσεις να δεις κάθε του σημείο. Ακόμα καλύτερα, ζήτησε τη βοήθεια ενός φίλου ή μέλους της οικογένειάς σου.
Εξέτασε τα χέρια σου: Τις παλάμες και τη ράχη, ανάμεσα στα δάχτυλα και κάτω από τα νύχια.
Στάσου μπροστά σε έναν ολόσωμο καθρέφτη και εξέτασε όλες τις πλευρές των χεριών σου, ξεκινώντας από τους αγκώνες. Εξέτασε το μπροστινό και το πίσω μέρος των βραχίων σου.
Κοίταξε πολύ καλά το λαιμό και το στήθος. Οι γυναίκες πρέπει να ελέγξουν ακόμα και κάτω από τους μαστούς, ανασηκώνοντάς τους.
Με την πλάτη σου σε ένα ολόσωμο καθρέφτη, χρησιμοποίησε έναν καθρέφτη χειρός για να μπορέσεις να ελέγξεις το πίσω μέρος του λαιμού σου, τους ώμους, τη μέση και το πίσω μέρος των χεριών σου. Πάλι με τη βοήθεια των καθρεφτών, εξέτασε και το κάτω μέρος της πλάτης, τους γλουτούς και το πίσω μέρος των ποδιών.
Κάθισε κάτω και ανέβασε κάθε πόδι σε μια καρέκλα. Χρησιμοποίησε έναν καθρέφτη για να εξετάσεις τα γεννητικά σου όργανα. Έλεγξε το μπροστινό μέρος και τα πλαϊνά των ποδιών από το μηρό μέχρι την κνήμη, τους αστραγάλους, τη ράχη του ποδιού, ανάμεσα από τα δάχτυλα και κάτω από τα νύχια. Εξέτασε τα πέλματα και τις φτέρνες.
Να θυμάσαι πάντα πως τίποτα δεν αντικαθιστά τη διάγνωση ενός δερματολόγου. Γι αυτό εάν είσαι άτομο υψηλού κινδύνου, εάν έχεις παρατηρήσει κάποια νέα, ύποπτη βλάβη στο δέρμα σου ή κάποια ελιά, της οποίας η εμφάνιση έχει αλλάξει δραματικά τις τελευταίες εβδομάδες, ακόμα και αν δεν έχεις συμβουλευτεί ποτέ το δερματολόγο για ένα προληπτικό έλεγχο, σου συνιστούμε οπωσδήποτε να επισκεφθείς έναν ειδικό για έναν εκτεταμένο, προληπτικό έλεγχο.
Μην ξεχνάς πως όσο πιο νωρίς διαγνωσθεί ο καρκίνος του δέρματος, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να θεραπευθεί!
