Ο Μαρσέλ Προυστ στη Βενετία
[...] Το βράδυ, έβγαινα μόνος στη μαγευτική πόλη, διατρέχοντας νέες συνοικίες, σαν ήρωας από τις Χίλιες και Μία Νύχτες. Δεν ήταν σπάνιες οι φορές που ανακάλυπτα, στον περιπατό μου, κάποια άγνωστη και ευρύχωρη πλατεία που κανένας οδηγός, κανένας ταξιδιώτης δεν μου είχε αναφέρει.
Προχωρούσα μέσα σε ένα δίκτυο από μικρά σοκάκια, από calli που χωρίζουν με τις νευρώσεις τους, προς κάθε κατεύθυνση, το τμήμα της Βενετίας που τέμνεται ανάμεσα σε ένα κανάλι και τη λιμνοθάλασσα, σαν να είχε κρυσταλλοποιηθεί ακολουθώντας αυτά τα αναρίθμητα, στενά και ακριβή σχήματα. Ξαφνικά, στην άκρη ενός από εκείνα τα στενά, φαινόταν ότι είχε επέλθει στην κρυσταλλοποιημένη ύλη μία διαστολή. Ένα πλατύ και μεγαλοπρεπές campo, τη σημασία του οποίου δεν θα μπορούσα να είχα μαντέψει σε αυτό το δίκτυο των μικρών δρόμων που μου έκρυβαν τις πλατείες, απλωνόταν μπροστά μου ανάμεσα σε γοητευτικά παλάτια κάτω από το χλωμό φως του φεγγαριού. Ήταν ένα από αυτά τα αρχιτεκτονικά σύνολα στα οποία, σε μια άλλη πόλη, οδηγούν οι δρόμοι, σε κατευθύνουν και τα επισημαίνουν. Εδώ, φαινόταν σκόπιμα κρυμμένο μέσα σε ένα πλέγμα από σοκάκια, όπως εκείνα τα παλάτια των ανατολίτικων παραμυθιών όπου οδηγείται κάποιος τη νύχτα πίσω στο σπίτι του πριν ξημερώσει, για να μην μπορεί να ξαναβρεί τη μαγική κατοικία, και να νομίζει στο τέλος ότι την είδε μόνο στο ονειρό του.
Την επομένη, ψάχνοντας για την όμορφη νυχτερινή μου πλατεία, ακολουθούσα τις calli που όλες φαίνονταν ίδιες και μου αρνούνταν την παραμικρή πληροφορία, παρά μόνο με έκαναν να χάνομαι χειρότερα. Κάποιες φορές μία ασαφής ένδειξη που νόμιζα ότι αναγνώριζα με έκανε να υποθέτω ότι επρόκειτο να δω να εμφανίζεται, μέσα στην απομόνωσή της, τη μοναξιά και τη σιωπή της, την όμορφη εξόριστη πλατεία. Εκείνη τη στιγμή, κάποιο κακό πνεύμα που είχε πάρει την όψη μιας νέας calle με έκανε να γυρίζω πίσω παρά τη θέλησή μου, και βρισκόμουν ξαφνικά πίσω στο Μεγάλο Κανάλι. Και καθώς δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην ανάμνηση ενός ονείρου και στην ανάμνηση μιας πραγματικότητας, κατέληγα να αναρωτιέμαι μήπως είχε συμβεί στον ύπνο μου, σε ένα σκοτεινό κομμάτι της βενετσιάνικης κρυστάλλωσης, εκείνη η παράξενη αιωρούμενη αβεβαιότητα που έκανε μία μεγάλη πλατεία, περιβαλλόμενη από ρομαντικά παλάτια, να προσφέρεται στον στοχασμό στο φως του φεγγαριού.
Μαρσελ Προυστ, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο
Η Αλμπερτίν αγνοούμενη - Τόμος 6 - Κεφ. ΙΙΙ - Η διαμονή στη Βενετία
Bibliotheca Augustana
Μτφ. Σ.Σ.
