Πού βρίσκονται οι ατομικές βόμβες;
Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TIAN) τίθεται σε ισχύ στις 22 Ιανουαρίου 2021. Η ανάπτυξη, η δοκιμή, η παραγωγή, η αποθήκευση, η μεταφορά, η χρήση και η απειλή χρήσης της ατομικής βόμβας - μια στρατηγική γνωστή ως πυρηνική αποτροπή - απαγορεύεται λόγω των καταστροφικών ανθρωπιστικών συνεπειών που θα συνεπαγόταν η χρήση τους.
Η υιοθέτηση αυτής της συνθήκης το 2017 από τα Ηνωμένα Έθνη χάρισε την ίδια χρονιά το Νόμπελ Ειρήνης στη Διεθνή Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN). Ωστόσο, κανένα από τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα δεν συμπεριλαμβανόταν μεταξύ των 122 υπογραφόντων χωρών.
Εννέα κράτη διαθέτουν ένα μεγάλο απόθεμα πυρηνικών όπλων σε διάφορες στρατιωτικές βάσεις ή σε αεροπλάνα και υποβρύχια, και είναι έτοιμα να τα στείλουν ανά πάσα στιγμή σε κάθε άκρη του πλανήτη. Πρόκειται για τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, την Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Πακιστάν και την Ινδία, και τέλος το Ισραήλ και τη Βόρεια Κορέα. Τα πρώτα πέντε από αυτά τα κράτη παρίες, είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, και θα σχηματίσουν ένα κοινό μέτωπο για να παραμείνουν στην παρανομία, χωρίς να εξετάσουν την έξοδο από τη στρατιωτική πυρηνική ενέργεια. Το υποδηλώνει το γεγονός ότι το (τεράστιο!) μερίδιο του εθνικού προϋπολογισμού που αφιερώνεται στη συντήρηση και την ανανέωση αυτών των όπλων, καθώς και στο προσωπικό που τα χειρίζεται, δεν μειώνεται, όπως και η υποτονική δημόσια συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα.
Με άλλα λόγια, η συνθήκη κινδυνεύει να μην είναι αρκετή από μόνη της για να αναστρέψει την απειλή εξάλειψης του ανθρώπινου είδους που συμβολίζει από το 1947 το "ρολόι της Αποκάλυψης". Η βελόνα αυτού του ρολογιού - που επινόησε η Federation of American Scientists (FAS), μία οργάνωση που ιδρύθηκε το 1946 μετά τους βομβαρδισμούς της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι - πλησίασε ακόμη περισσότερο, στις αρχές του 2020, στη θέση "μεσάνυχτα", στην ώρα του τέλους του κόσμου.
Οποιαδήποτε ακριβής πληροφορία προσκρούει στο στρατιωτικό απόρρητο, και θα πρέπει να αναζητήσουμε στο Bulletin of the Atomic Scientists, ένα επιστημονικό περιοδικό που εκδίδεται από τη FAS, τα πιο έγκυρα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των πυραύλων (ή "πυρηνικών κεφαλών") έτοιμων να χρησιμοποιηθούν, και την τοποθεσία τους σε διάφορα σημεία στον κόσμο. Τουλάχιστον, όσον αφορά όσους βρίσκονται στο έδαφος στρατιωτικών βάσεων, επειδή είναι εξ ορισμού αδύνατο να γνωρίζουμε πού ακριβώς κρύβονται τα υποβρύχια και τα βομβαρδιστικά αεροπλάνα που διασχίζουν όλους τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τον ουρανό του βόρειου ημισφαιρίου (τουλάχιστον), και που αντιπροσωπεύουν τη σοβαρότερη απειλή. Για παράδειγμα, η Γαλλία θέτει σε μόνιμη περιπολία ένα υποβρύχιο εκτοξευτή πυρηνικών πυραύλων (SNLE), που αντιστοιχούν με χίλιες Χιροσίμα.
Στο Worldwide deployments of nuclear weapons, του οποίου η τελευταία έκδοση κυκλοφόρησε το 2017, οι αμερικανοί ερευνητές Hans M. Kristensen και Robert S. Norris έκαναν τη ακόλουθη εκτίμηση:
"Υπάρχουν σχεδόν 15.000 πυρηνικά όπλα στον κόσμο, κατανεμημένα σε περίπου σε 14 χώρες και 107 τοποθεσίες. Περίπου 9.400 από τα όπλα αυτά βρίσκονται σε στρατιωτικά οπλοστάσια· τα άλλα παροπλίστηκαν και περιμένουν να αποσυναρμολογηθούν. Σχεδόν 4.000 είναι πλήρως λειτουργικά και περίπου 1.800 βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο συναγερμού και είναι έτοιμα για χρήση σε σύντομο χρονικό διάστημα."
Δεκατέσσερις χώρες; Πράγματι, μπορεί εννέα κράτη να διαθέτουν ατομικά όπλα, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες τα αποθηκεύουν και σε άλλες 5 "φιλικές" χώρες (αν μπορεί κανείς να μιλήσει εδώ για φιλία)· το 2020, οι σύμμαχοι αυτοί της αμερικανικής πυρηνικής δύναμης είναι η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες και η Τουρκία. Άλλες χώρες έχουν επωφεληθεί στο παρελθόν από μία τέτοια εκδήλωση φιλίας: για παράδειγμα, η Νότια Κορέα.
Πέρα από αυτές τις 14 χώρες, εξακολουθούν να υπάρχουν αβεβαιότητες σχετικά με τις προθέσεις, τη θέση του Ιράν και το πρόγραμμά του ανάπτυξης πυρηνικών όπλων. Στην άλλη πλευρά του Κόλπου, η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε επίσης να αναπτύξει ή να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Η ιστορία δείχνει ότι είναι εφικτό να εγκαταλειφθεί το "απόλυτο" όπλο: η Νότια Αφρική, η οποία πραγματοποίησε ένα στρατιωτικό πυρηνικό πρόγραμμα την εποχή του απαρτχάιντ, με πολλαπλούς συνενόχους (συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας ), το σταμάτησε το 1991. Όσον αφορά τις πρώην χώρες της Σοβιετικής Ένωσης που είχαν κληρονομήσει πυραύλους (Λευκορωσία, Καζακστάν, Ουκρανία), τους κατέστρεψαν ή τους μετέφεραν στη Ρωσία στο πλαίσιο της συμφωνίας αφοπλισμού START -1.
Η συμφωνία για τη μείωση της ποσότητας των όπλων ("New Start") που είναι σήμερα σε ισχύ μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας λήγει στις αρχές του 2021· οι διαπραγματεύσεις, οι οποίες δεν καρποφόρησαν το 2020, αναμένεται να επαναληφθούν υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν.
Philippe Rivière
Où sont les bombes atomiques ? (Που βρίσκονται οι ατομικές βόμβες;)
Visionscarto, 16 Δεκεμβρίου 2020
Μτφ. Σ.Σ.
