Pražské Quadriennale 2023
Το τετραετές φεστιβάλ σκηνογραφίας της Πράγας
8 - 18 Ιουνίου
Το τετραετές φεστιβάλ σκηνογραφίας και θεατρικού χώρου της Πράγας (Pražské Quadriennale) είναι το μεγαλύτερο φεστιβάλ του είδους του παγκοσμίως. Κάθε τέσσερα χρόνια από το 1967, η PQ εξερευνά τον τομέα της σκηνογραφίας στο σύνολό του - από τη σκηνογραφική τέχνη, μέσω του σχεδιασμού κοστουμιών, φωτισμού και ήχου εώς και τις νέες σκηνογραφικές προσεγγίσεις όπως η site-specific, η εφαρμοσμένη σκηνογραφία, η παράσταση δρόμου ή το κοστούμι ως παράσταση. Στο επίκεντρο του φεστιβάλ βρίσκεται η σύγχρονη σκηνογραφία που δημιουργεί περιβάλλοντα που εμπλέκουν την ανθρώπινη φαντασία μέσω όλων των ανθρώπινων αισθήσεων - όραση, όσφρηση, ακοή, αφή και γεύση.
Οι περισσότερες από τις εγκαταστάσεις που εκτίθενται στην PQ βασίζονται επί του παρόντος στην επιτελεστικότητα και την αλληλεπίδραση, όπου το κοινό μετατρέπεται σε ενεργό συμμετέχοντα στο φανταστικό περιβάλλον της σκηνογραφίας. Με αυτόν τον τρόπο, η PQ ανοίγεται και σε άλλα καλλιτεχνικά επαγγέλματα και καταδεικνύει τον διεπιστημονικό χαρακτήρα της σκηνογραφίας και του σχεδιασμού παραστάσεων. Από τη σκοπιά του κοινού, πρόκειται για μια πολύ ελκυστική και αντισυμβατική μορφή, η οποία, σε αντίθεση με μια κλασική έκθεση τύπου γκαλερί, λειτουργεί σημαντικά με την ενεργό και αμφίδρομη συμμετοχή του θεατή, όπου κάθε επισκέπτης γίνεται συνδημιουργός της μοναδικής του εμπειρίας από την επίσκεψή του σε ένα από τα πιο πολυποίκιλα πολιτιστικά φεστιβάλ της Ευρώπης. Το 2015, η τετραετής διοργάνωση της Πράγας κέρδισε το σημαντικό βραβείο EFFE και ανακηρύχθηκε ένα από τα πιο καινοτόμα φεστιβάλ στην Ευρώπη.
Η 15η έκδοση της PQ θα πραγματοποιηθεί από τις 8 έως τις 18 Ιουνίου 2023.Ο κύριος τόπος διεξαγωγής του φεστιβάλ θα είναι η Κεντρική Αγορά της Πράγας, ενώ αρκετοί κύκλοι του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν επίσης στο Veletržní Palace της Εθνικής Πινακοθήκης και στη Θεατρική Σχολή της Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών. Εκατοντάδες καλλιτέχνες από δεκάδες χώρες από όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν τα έργα τους στην PQ 2023 στο πλαίσιο δύο κύριων διαγωνιστικών εκθέσεων και έξι έργων που επιμελείται μια διεθνής ομάδα.
Το θέμα της 15ης τετραετούς έκθεσης της Πράγας είναι το "RARE" - που σημαίνει σπάνιο, μοναδικό, ακατέργαστο ή ακόμη και ιδιαίτερο. Επιλέγοντάς το, θέλουμε να ανταποκριθούμε στις επαναστατικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και δημιουργικότητας που επιταχύνθηκαν από την πανδημία τα τελευταία χρόνια. Η αντίληψή μας για το φυσικό - του χώρου, της συνάντησης και του διαμοιρασμού - έχει αλλάξει σημαντικά. Το φυσικό, καθώς έχει γίνει σπάνιο, αποτελεί και μια μοναδική πρόκληση. Γι' αυτό, θελήσαμε να προσκαλέσουμε καλλιτέχνες του θεάτρου, σκηνογράφους και σχεδιαστές παραστάσεων να μοιραστούν τις ιδέες τους για τον μεταπανδημικό κόσμο και τα οράματά τους για το μέλλον, επηρεασμένοι επίσης από τα γεγονότα των τελευταίων μηνών.
Κύριες εκθέσεις της Pražské Quadriennale
Ιστορικά, η σημαντικότερη έκθεση της PQ είναι η έκθεση χωρών και περιφερειών. Παρουσιάζει εξαιρετικά σύγχρονα έργα για μια δεδομένη χώρα ή περιοχή με στόχο να παρουσιάσει τα οράματα της σύγχρονης και της μελλοντικής τέχνης μέσα από τον φακό των σκηνογράφων. Η Έκθεση Χωρών και Περιφερειών είναι διαγωνιστική και οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση επιλέγονται από επιμελητές που ορίζονται από ένα ίδρυμα-εταίρο της συμμετέχουσας χώρας - π.χ. το τοπικό Υπουργείο Πολιτισμού, μεγάλες μη κυβερνητικές πολιτιστικές οργανώσεις κ.λπ. Κάθε συμμετέχουσα χώρα ή περιφέρεια μπορεί να παρουσιάσει μόνο μία έκθεση στην PQ υπό ισοδύναμες εκθεσιακές συνθήκες.
Η Φοιτητική Έκθεση, η οποία παρουσιάζει το καλλιτεχνικό έργο φοιτητών ή νέων καλλιτεχνών έως και 5 χρόνια μετά την αποφοίτησή τους, είναι επίσης διαγωνιστική. Όπως και στην περίπτωση της έκθεσης χωρών και περιφερειών, ο επιμελητής της χώρας ή της περιφέρειας είναι υπεύθυνος για την επιλογή των καλλιτεχνών ή των δημιουργικών συλλογικοτήτων που εκθέτουν. Στις εκθέσεις της Φοιτητικής Έκθεσης, οι φοιτητές και οι νέοι σκηνογράφοι θα αξιοποιήσουν τις προσωπικές τους εμπειρίες από τους τόπους όπου ζουν για να μετατρέψουν αυτή την πολιτιστική γνώση σε έργα με έμφαση στις δυνατότητες της ψηφιοποίησης και τη συμμετοχή ενός ευρύτερου κοινού.
Τα βραβεία στην Έκθεση Χώρας και Περιοχής και στη Φοιτητική Έκθεση θα αποφασιστούν από επταμελή διεθνή κριτική επιτροπή που αποτελείται από κορυφαίους επαγγελματίες και θεωρητικούς στους τομείς της σκηνογραφίας, της αρχιτεκτονικής, της performance, του design ή του χορού.
Άλλες ενότητες του προγράμματος της τετραετούς διοργάνωσης της Πράγας
Η ενότητα Fragments II είναι μια έκθεση που διερευνά το ορατό και το αντιληπτό σε διάφορες κλίμακες του χωροταξικού σχεδιασμού και της σκηνογραφίας. Μακέτες σκηνικών, ενδυματολογικά σχέδια, σκηνικά ή μινιατούρες γίνονται εδώ ολοκληρωμένα έργα. Αυτά τα δημιουργικά αντικείμενα απεικονίζουν τις ιδέες και τις προθέσεις των σκηνογράφων για το συνολικό έργο, αλλά πέρα από αυτό παρουσιάζουν το δικό τους πλαίσιο, μια νέα διάσταση και αισθητική-καλλιτεχνική αξία πρωτότυπης προοπτικής και βάθους.
Η έκθεση του θεατρικού χώρου ανοίγει μια συζήτηση για το πώς ο μετα-πανδημικός κόσμος θα αντιμετωπίσει τον χώρο της παράστασης ως πλατφόρμα επικοινωνίας και συνάντησης. Οι αναδυόμενοι εικονικοί χώροι και η επιρροή τους στα σύγχρονα πρότυπα παραγωγής αποτελούν στη συνέχεια κεντρικό θέμα της έκθεσης.
Το PQ Performance Project παρουσιάζει θεατρικές περφόρμανς και αναδεικνύει τις δυνάμεις και τις εντάσεις που προκύπτουν μεταξύ του καλλιτέχνη, του χώρου, της τεχνολογίας και των υλικών. Τα έργα που εκπροσωπούνται είναι κυρίως εκείνα στα οποία ο performer δημιουργεί μια μοναδική επαφή με το κοινό του, μια άγνωστη στο παρελθόν μορφή πραγματικότητας, κάτι "σπάνιο".
Το PQ Studio φιλοξενεί καινοτόμες προσεγγίσεις στο making και την ανάπτυξή του, μια μοναδική αλληλεπίδραση φοιτητικών περφόρμανς και εργαστηρίων από διάφορες χώρες - από εντατικά μαθήματα, τα αποτελέσματα των οποίων γίνονται μέρος του προγράμματος PQ- μέχρι πειραματικά εργαστήρια που επικεντρώνονται στη συλλογική έρευνα και την αναζήτηση νέων μεθόδων και προσεγγίσεων.
Το βραβείο PQ για την καλύτερη δημοσίευση είναι ένα διαγωνιστικό πρόγραμμα. Είναι ανοικτό σε συγγραφείς που θα υποβάλουν δημοσιεύσεις σε μορφή βιβλίου, αρκεί να έχουν εκδοθεί μεταξύ 2019 και 2023, με διάφορα αντικείμενα, από τον σχεδιασμό ήχου και φωτός έως την εικονική παράσταση, τα νέα μέσα και την τέχνη εγκατάστασης. Εκτός από την υποστήριξη των συγγραφέων, στόχος της έκθεσης είναι κυρίως η παρουσίαση των αποτελεσμάτων των εν εξελίξει ερευνητικών έργων στον τομέα του σύγχρονου θεάτρου.
Το τελευταίο μέρος του προγράμματος είναι η πλατφόρμα συζητήσεων PQ Talks. Εδώ, φοιτητές και ανερχόμενοι καλλιτέχνες συναντούν έμπειρους σκηνογράφους, ειδικοί συναντούν ενθουσιώδεις καλλιτέχνες. Με τη μορφή του, το PQ Talks αυτοσυστήνεται ως μια κριτική συζήτηση που αγγίζει επίσης σύγχρονα παγκόσμια ζητήματα: πανδημίες, κλιματική αλλαγή, ρατσισμός και τις συνδέσεις τους με τη ζωντανή τέχνη. Σε αυτήν εδώ την ενότητα, τα πάνελ συζητήσεων, τα flash talks και οι παρουσιάσεις, αντανακλούν και συμβάλλουν στη διαμόρφωση της τρέχουσας συζήτησης στη σκηνογραφία και τον σχεδιασμό παραστάσεων.
Η PQ ως πλατφόρμα
Πέρα από το βασικό μέρος του φεστιβάλ, η τετραετής διοργάνωση της Πράγας λειτουργεί ως διεθνής πλατφόρμα για την οργάνωση καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και τον κριτικό τους προβληματισμό, συνεργαζόμενη συνεχώς με οργανισμούς-εταίρους, επαγγελματίες του δημιουργικού τομέα, καλλιτέχνες, ερευνητές και θεωρητικούς. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα είναι το πρότζεκτ PQ Knowledge Exchange Platform, το οποίο συγκεντρώνει διεθνή διαδικτυακά επαγγελματικά περιοδικά που επικεντρώνονται στη σκηνογραφία και το σχεδιασμό παραστάσεων, τα οποία δημοσιεύονται αποκλειστικά σε μορφή ανοικτού κώδικα και είναι έτσι διαθέσιμα σε όλους.
[Pražské Quadriennale]
