«Το εργοστάσιο αρχικά ήταν ένα τυπογραφείο. Ο πατέρας μου, Διονύσης Δεσύλλας, είχε ξεκινήσει με ένα τυπογραφείο που έπαιρνε δουλειές από τις τότε μεγάλες εταιρείες, όπως η Kodak, η Opel, έφτιαχνε φυλλάδια – ό,τι κάνει ένα κλασικό τυπογραφείο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, έχοντας πλέον παντρευτεί, αποφασίσανε από κοινού με τη μητέρα μου, βάζοντας ο ένας το τεχνικό κομμάτι και ο άλλος το εμπορικό δαιμόνιο, να επεκτείνουν την παραγωγή και να κάνουν αυτό που μπορούσαν τότε: ένα απλό παζλ. Αυτό ξεκίνησαν σιγά-σιγά να το διοχετεύουν στα τότε μαγαζιά, τα οποία ήταν πολύ λίγα −μια και η αγορά παιχνιδιού ήταν σε νηπιακή φάση− και στη συνέχεια άλλαξαν τον χαρακτήρα της εταιρείας, έπαψαν να αναλαμβάνουν εκτυπωτικές εργασίες για τρίτους και άρχισαν να φτιάχνουν επιτραπέζια παιχνίδια. Αν αναλύσεις ένα επιτραπέζιο παιχνίδι σε αυτά που το αποτελούν, είναι κι αυτό μια σύνθεση εκτυπωτικών στοιχείων: έχει καπάκι, ταμπλό, κάρτες, στην ουσία είναι ένα έντυπο, ένα μεγάλο και πολύπλοκο έντυπο. Το ένα παιχνίδι έφερε το άλλο και αρχίσαμε να εμπλουτίζουμε την γκάμα, ξεκινώντας από απλά εκπαιδευτικά παιχνίδια και παζλ. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 αρχίσαμε να φτιάχνουμε πιο σύνθετα παιχνίδια και να απευθυνόμαστε και σε πιο μεγάλες ηλικίες. Ανάλογα με το πώς βλέπαμε την αγορά, επεκτεινόμασταν και σε νέες κατηγορίες παιχνιδιών.
Το επιτραπέζιο δεν έχει ηλικία. Σίγουρα ξεκινά από μια ηλικία, από τριών ετών περίπου, οπότε έχουμε τα εκπαιδευτικά επιτραπέζια που μαθαίνουν τα παιδιά απλές έννοιες. Το επιτραπέζιο, όμως, δεν έχει όριο ηλικίας προς τα πάνω. Όσο μεγάλος και αν είναι κάποιος, θα έλεγα ότι πρέπει να παίζει. Όλα τα παιχνίδια για παιδιά μπορούν να τα παίξουν ενήλικες και είναι καλό να το κάνουν. Το πρόβλημα με τους μεγάλους μερικές φορές είναι ότι δεν ξυπνάει το παιδί μέσα τους – ενδεχομένως το παιχνίδι να είναι αυτό που θα τους βοηθήσει να διατηρήσουν την παιδικότητά τους.
Αυτήν τη στιγμή τα αγαπημένα μου παιχνίδια είναι δύο. Το ένα ανήκει στην κατηγορία των παιχνιδιών για πάρτι, είναι ιδανικό για μια παρέα που θέλει να διασκεδάσει και ονομάζεται “Sing It”. Αυτό το παιχνίδι έχει κάτι μαγικό, μπορεί να φέρνει κοντά ανθρώπους τελείως διαφορετικούς μεταξύ τους, ανθρώπους που ακούνε εντελώς διαφορετικά είδη μουσικής. Βοηθάει στο δέσιμο της παρέας και προσφέρει πολλές ώρες διασκέδασης. Το άλλο είναι το “Νησί των Πειρατών”, ένα εύκολο παιχνίδι στρατηγικής, το οποίο έχει κάνει πολύ μεγάλο θόρυβο και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπου το έχουμε δείξει. Πραγματικά σε καθηλώνει κι έχουμε δει ότι επίσης φέρνει κοντά διαφορετικούς ανθρώπους και τους κάνει να μη σηκώνονται από την καρέκλα. Να πω εδώ ότι η ιστορία των επιτραπέζιων είναι πολύ παλιά, πηγαίνει πίσω στο 3000 π.Χ. περίπου, στην περιοχή της Μεσοποταμίας και της αρχαίας Αιγύπτου. Το σκάκι, επίσης, θεωρείται από τα πάρα πολύ παλιά επιτραπέζια και, παραδόξως, το τάβλι, παρόλο που στην Ελλάδα έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη άνθηση τις τελευταίες δεκαετίες.
Τα επιτραπέζια χωρίζονται σε κατηγορίες: υπάρχουν τα εκπαιδευτικά, τα παιχνίδια για πάρτι, που έχουν σκοπό τη διασκέδαση, τα γνώσεων, τα στρατηγικής, τα παιχνίδια με κάρτες, με ζάρια. Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες θα έλεγα ότι είναι τα party games και τα παιχνίδια γνώσεων. Τα party games επειδή προάγουν πάρα πολύ την κοινωνικότητα ανάμεσα στα παιδιά αλλά και τους μεγάλους, και τα γνώσεων, που είναι πλέον κλασικά – από τα τηλεπαιχνίδια γνώσεων μπορούμε να καταλάβουμε ότι ο κόσμος θέλει να εξασκεί τις γνώσεις του και να αποκτά καινούργιες. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να αποκτούν το δικό τους κοινό τα παιχνίδια στρατηγικής. Ένα δύσκολο παιχνίδι είναι κατά βάση ένα παιχνίδι στρατηγικής και τα παιδιά μαζεύονται να παίξουν. Υπάρχουν και πολλά play café που προάγουν την κουλτούρα του επιτραπέζιου παιχνιδιού.
Το επιτραπέζιο δεν έχει ηλικία. Σίγουρα ξεκινά από μια ηλικία, από τριών ετών περίπου, οπότε έχουμε τα εκπαιδευτικά επιτραπέζια που μαθαίνουν τα παιδιά απλές έννοιες. Το επιτραπέζιο, όμως, δεν έχει όριο ηλικίας προς τα πάνω. Όσο μεγάλος και αν είναι κάποιος, θα έλεγα ότι πρέπει να παίζει. Όλα τα παιχνίδια για παιδιά μπορούν να τα παίξουν ενήλικες και είναι καλό να το κάνουν. Το πρόβλημα με τους μεγάλους μερικές φορές είναι ότι δεν ξυπνάει το παιδί μέσα τους – ενδεχομένως το παιχνίδι να είναι αυτό που θα τους βοηθήσει να διατηρήσουν την παιδικότητά τους.
Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των επτά παίζουν αρκετά με τα επιτραπέζια. Από την ηλικία των εννιά ετών περίπου οι κονσόλες και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουν πολύ μεγάλη απήχηση, μέχρι και το Λύκειο, μια και τα ερεθίσματα είναι πάρα πολλά και τα παιδιά εντυπωσιάζονται. Οι φοιτητές, από την άλλη, επιστρέφουν στα επιτραπέζια. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει ότι έχει αρχίσει, γενικότερα, να υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για τα επιτραπέζια, σε σχέση με το παρελθόν που τα ηλεκτρονικά κυριαρχούσαν. Έχει, βέβαια, αλλάξει και η φύση των παιχνιδιών κι έχουν αρχίσει να μπαίνουν στην κουλτούρα των Ελλήνων. Ενδεχομένως να έχει συντελέσει σε αυτό, ως έναν βαθμό, και το γεγονός ότι λόγω της κρίσης ο κόσμος έχει μεγαλύτερη ανάγκη από ανθρώπινη επαφή και επιπλέον είναι ένας πολύ οικονομικός τρόπος διασκέδασης.
Ο σχεδιασμός ενός καινούργιου παιχνιδιού είναι μια πολύ δυναμική διαδικασία. Πηγαίνουμε στο εξωτερικό δύο φορές τον χρόνο, σε δύο μεγάλες εμπορικές εκθέσεις που είναι ηγετικές στον τομέα του παιχνιδιού. Εκεί οι εταιρείες παρουσιάζουν τα νέα τους προϊόντα, υπάρχουν επαγγελματίες σχεδιαστές που δείχνουν τις ιδέες τους, ακόμα και ερασιτέχνες. Εμείς, ως εταιρεία που θέλει να δείξει τα προϊόντα της αλλά και να πάρει νέες ιδέες, βλέπουμε ποιες είναι οι νέες τάσεις στο επιτραπέζιο. Στην ουσία, έπειτα από αυτές τις εκθέσεις μαζευόμαστε όλη η ομάδα της εταιρείας, βλέπουμε τι ιδέες και προτάσεις έχουμε πάρει και επιλέγουμε τι θα υλοποιήσουμε. Ψάχνουμε παιχνίδια που να έχουν είτε εκπαιδευτικό είτε ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Πολλές φορές έχει τύχει να έρθει σ’ εμάς κάποιος που έχει μια καλή ιδέα και να την υλοποιήσουμε. Σχεδιαστής ενός παιχνιδιού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε. Για να είναι ένα παιχνίδι άρτιο πρέπει να είναι πάρα πολύ μελετημένο, ώστε να παίζεται σωστά και να διασκεδάζει τους παίκτες. Αυτός είναι ο ρόλος μας: να πάρουμε τις ιδέες, να επιλέξουμε την πιο ολοκληρωμένη και στη συνέχεια να την εξελίξουμε. Σχεδιαστές, με την αυστηρή έννοια του όρου, δεν έχουμε στην εταιρεία. Αυτό που έχουμε είναι μια ομάδα που γνωρίζει πάρα πολύ καλά το παιχνίδι και φροντίζει το προϊόν που θα παραχθεί να είναι καλά μελετημένο και άρτιο. Έχουμε εξωτερικούς συνεργάτες, όμως, αλλά και αυτούς που έρχονται ξαφνικά εδώ, με μια καλή ιδέα.
Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια ακολουθούν και αυτά την ίδια πορεία. Υπάρχει συνεργασία με εκπαιδευτικούς και παιδοψυχολόγους, επειδή παίρνουμε πάρα πολύ σοβαρά τη διαδικασία του εκπαιδευτικού παιχνιδιού, γιατί συμβάλει ιδιαίτερα στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και είναι πολύ σημαντικό εργαλείο. Για να φτάσουμε να βγάλουμε ένα προϊόν στην αγορά το έχουμε μελετήσει πολύ κι έχουμε φροντίσει να το δώσουμε σε νηπιαγωγούς να το δοκιμάσουν, λαμβάνοντας στη συνέχεια υπόψη τις παρατηρήσεις τους. Τα παιχνίδια μας ακολουθούν τους τέσσερις πυλώνες του αναλυτικού προγράμματος του υπουργείου Παιδείας για τα νηπιαγωγεία: Γλώσσα, Μαθηματικά, Περιβάλλον, Τέχνες-Πολιτισμός. Το παιχνίδι είναι ένα μέσο για να μπορέσουν να περάσουν στο παιδί ο γονιός και ο δάσκαλος τα μηνύματα και τη γνώση που θέλουν.
Ένα παιχνίδι, για να θεωρηθεί επιτυχημένο, πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις. Η σημαντικότερη είναι η ασφάλεια και η ποιότητα της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται. Αυτό, βέβαια, πιστοποιείται από κάποιους φορείς που ελέγχουν την ασφάλεια των προϊόντων και από κει και πέρα η κάθε εταιρεία επιλέγει τις προδιαγραφές που θέλει να έχουν τα παιχνίδια της. Εμείς προσπαθούμε, και το καταφέρνουμε, να έχουμε υψηλά στάνταρ, δίνουμε πολύ μεγάλη σημασία στην ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούμε αλλά και στην παραγωγική διαδικασία. Μια φορά στο παρελθόν που συνέβη κάποιο προϊόν να έχει ένα λάθος και να μην ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας, προχωρήσαμε στην ανάκληση και στην καταστροφή του. Επιπλέον, ένα παιχνίδι, για να είναι επιτυχημένο, πρέπει να εξυπηρετεί τον σκοπό του, είτε είναι παιδαγωγικός είτε ψυχαγωγικός. Θα έλεγα ότι επιτυχημένο είναι το παιχνίδι που “λιώνει” από τη χρήση, ένα αποτυχημένο θα μείνει στο ράφι. Εμείς χαιρόμαστε όταν βλέπουμε ένα δικό μας παιχνίδι φθαρμένο από την πολλή χρήση. Από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια κάθε χρόνο είναι ο “Γκρινιάρης”. Είναι το πρώτο παιχνίδι κάθε παιδιού, το αγοράζουν οι γονείς και ιδίως οι παππούδες και οι γιαγιάδες.
Είναι στο χέρι των εταιρειών να δημιουργήσουν παιχνίδια που θα τραβάνε το ενδιαφέρον και θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν τα ηλεκτρονικά. Το επιτραπέζιο παιχνίδι πιστεύω ότι δεν μπορεί να υποκατασταθεί από ένα ηλεκτρονικό ή μία κονσόλα. Η σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα στους φίλους και την οικογένεια είναι πάρα πολύ δυνατή πάνω από ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Αυτή είναι η δύναμή του, γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη στροφή προς το επιτραπέζιο. Στο εξωτερικό είναι πολύ έντονο αυτό το στοιχείο και τώρα αρχίζει να έρχεται και στην Ελλάδα. Στις μεγάλες εκθέσεις παιχνιδιών στην Ευρώπη θα δει κανείς να έρχονται γονείς με βρέφη στα καρότσια για να παίξουν οι ίδιοι με τα επιτραπέζια ή ολόκληρες οικογένειες να απασχολούνται για πολλές ώρες με τα παιχνίδια.
Στην Ελλάδα είναι λίγες οι εταιρείες που πραγματικά παράγουν τα παιχνίδια τους εδώ και πιστεύω ότι είμαστε οι μόνοι που είμαστε τόσο καθετοποιημένοι. Εμείς έχουμε τη δυνατότητα να εισάγουμε χαρτόνι και να εξάγουμε παιχνίδι, δηλαδή έχουμε την τεχνική κατάρτιση που μας επιτρέπει να ελέγχουμε όλα τα στάδια της παραγωγής, από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι τη διανομή στο ράφι. Έχοντας τον απόλυτο έλεγχο όλης της διαδικασίας, μπορούμε να δημιουργούμε οικονομίες κλίμακας στο κάθε στάδιο. Έτσι, καταφέρνουμε να έχουμε πολύ καλές τιμές, άμεσα ανταγωνιστικές με ενός προϊόντος που έχει κατασκευαστεί σε μια χώρα με πολύ φθηνά εργατικά χέρια. Έχουμε το πλεονέκτημα ότι κρατάμε την ποιότητα σε υψηλό επίπεδο και είμαστε περήφανοι που μπορούμε να πούμε ότι παράγουμε ένα προϊόν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Είναι σωστό ο καταναλωτής να μην παραπλανάται και όταν αγοράζει ένα παιχνίδι ως ελληνικό, αυτό να είναι πράγματι ελληνικό. Τελευταία, έχουμε καταφέρει να εξάγουμε επιτραπέζια στην Ευρώπη, μεταφρασμένα σε αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά, αλλά και στην Αμερική.
Οι Έλληνες επιχειρηματίες είμαστε σκληραγωγημένοι, ποτέ δεν ήταν εύκολη η δραστηριοποίηση μιας εταιρείας στην Ελλάδα, πάντα υπήρχαν πάρα πολλές δυσκολίες, ιδιαίτερα για όσους δεν κάνουν υποχωρήσεις στην ποιότητα για χάρη του κέρδους. Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, το περιβάλλον είναι αρκετά δύσκολο, υπάρχει αστάθεια οικονομική και πολιτική, η οποία έχει συνέπειες στη φορολογία. Το κόστος λειτουργίας μιας εταιρείας, γενικά, είναι πάρα πολύ αυξημένο στην Ελλάδα. Τα capital controls έχουν δημιουργήσει και πρακτικά πλέον προβλήματα, π.χ. στο θέμα της εισαγωγής πρώτων υλών, αλλά πιστεύω ότι τα καταφέρνουμε.
Το χειρότερο που έχει δημιουργήσει η κρίση στην Ελλάδα πιστεύω ότι είναι η εικόνα μας στο εξωτερικό. Η εικόνα και η αξιοπιστία των ελληνικών εταιρειών έχει πληγεί, οπότε υπάρχει δυσκολία με τις συνεργασίες στο εξωτερικό κι αυτό δεν έχει να κάνει με τις ίδιες τις εταιρείες αλλά με την εικόνα της Ελλάδας προς τα έξω. Η κρίση, ωστόσο, όπως όλες οι κρίσεις, μπορεί να φέρει και ευκαιρίες. Ο Έλληνας καταναλωτής, πλέον, δίνει πολύ μεγαλύτερη αξία σε ένα ποιοτικό προϊόν. Αξιολογεί περισσότερο αυτό που πρόκειται να αγοράσει, θέλει η ποιότητα να ανταποκρίνεται στο κόστος. Εταιρείες που το προσφέρουν αυτό πιστεύω ότι θα πάνε καλά. Ο κλάδος του παιχνιδιού στην Ελλάδα έχει αντεπεξέλθει αρκετά καλά, το παιχνίδι είναι ένα προϊόν σημαντικό για τον Έλληνα. Οι εταιρείες που έχουν μπει στη συνείδηση του καταναλωτή ως σωστές εταιρείες, που προσφέρουν προϊόντα με αξία, είναι αυτές που όχι μόνο θα επιβιώσουν αλλά και θα αναπτυχθούν.
