Μετά τις αντιδράσεις του τελευταίου διαστήματος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και τις παθιασμένες συζητήσεις που έχει ξεσηκώσει ανά τον κόσμο για τα δικαιώματα των γυναικών και τον πυρήνα της σχέσης τους με τα θεοκρατικά καθεστώτα στο πλαίσιο των οποίων ζουν, ήταν η σειρά της σχεδιάστριας του μπουρκίνι να απαντήσει. Όχι όμως με κάποια συνέντευξη ή τηλεοπτική εμφάνιση - για την ώρα τουλάχιστον - εκεί που οι λέξεις θα μπορούσαν να πάρουν άλλον δρόμο, μακριά από την υπεράσπιση της θέσης της, αλλά μέσω άρθρου της στον "Guardian". Σε αυτό η Aheda Zanetti, σχεδιάστρια και εμπορική υπεύθυνη της πολυσυζητημένης εκδοχής του μαγιό, εξηγεί ότι οι προθέσεις της ήταν καλές.
*
"Όταν δημιούργησα το μπουρκίνι στις αρχές του 2004, το έκανα για να προσφέρω ελευθερία στις γυναίκες, όχι για να τους τη στερήσω. Η ανιψιά μου ήθελε όσο τίποτα να παίξει βόλεϊ, όμως δίσταζα να την εντάξω στην ομάδα: φορούσε χιτζάμπ. Η αδελφή μου έπρεπε να δώσει μάχες για να καταφέρει η κόρη της να κάνει το άθλημα που αγαπούσε και με όλη αυτή τη συζήτηση που είχε ξεσηκωθεί γύρω από το ζήτημα, αναρωτιόμουν γιατί αυτό το κορίτσι να πρέπει να μείνει μακριά από αυτό που αγαπούσε, λόγω της σεμνότητας της;
Όταν τελικά της επιτράπηκε να παίξει με την ομάδα της, πήγαμε όλοι να τη δούμε και να την υποστηρίξουμε. Αυτό που φορούσε, όμως, ήταν απολύτως ακατάλληλο για αυτό που έκανε: μία ζεστή μπλούζα με μακριά μανίκια, παντελόνι φόρμας κλειστό ως τους αστραγάλους και από πάνω το χιτζάμπ της, με λίγα λόγια ρούχα ακατάλληλα για κάθε είδους σπορ. Έτσι όπως ήταν παραντυμένη έμοιαζε με ντοματούλα, αναψοκοκκινισμένη από τον αγώνα κι όλα αυτά τα ρούχα πάνω της.
Έτσι, επέστρεψα σπίτι και άρχισα να ψάχνω να της βρω κάτι πιο βολικό και άνετο για να φορέσει, κάτι σαν αθλητικό εξοπλισμό κατάλληλο για μικρές μουσουλμάνες, αλλά δεν βρήκα κάτι και ήξερα ήδη πως αυτό που έψαχνα δεν υπήρχε στην Αυστραλία. Η σκέψη άρχισε να με βασανίζει, γιατί όταν ήμουν κι εγώ μικρό κορίτσι, απείχα από κάθε αθλητική δραστηριότητα. Δεν συμμετείχαμε σε κανένα σπορ, ακριβώς γιατί είχαμε επιλέξει να είμαστε σεμνές. Όμως, για την ανιψιά μου δεν το ήθελα αυτό. Ήθελα να της βρω κάτι να φορέσει, κάτι που θα αφομοίωνε η αυστραλιανή κοινωνία και ο δυτικός τρόπος ζωής και ενδυματολογικών επιλογών, αλλά ταυτόχρονα θα ικανοποιούσε τις θρησκευτικές ανάγκες μίας μικρής μουσουλμάνας.
Κάθισα κάτω και σχεδίασα κάτι. Εστίασα στην μαντήλα και προσπάθησα να διώξω από το σχέδιο μου όλο εκείνο το περιττό ύφασμα. Όλο αυτό με έκανε να αισθάνομαι νευρικότητα. Η μουσουλμανική κοινότητα στην οποία ανήκω θα αποδεχόταν κάτι τέτοιο; Το χιτζάμπ υποτίθεται ότι πρέπει να καλύπτει τα μαλλιά μας και το σχήμα του σώματος μας. Γενικώς, τίποτα δεν πρέπει να διαγράφει τη σιλουέτα μας. Αυτό που είχα σχεδιάσει διέγραφε μόνο τον λαιμό. Σκέφτηκα, ότι ήταν το μόνο σημείο που διέγραφε, οπότε θα ήταν ok.
Πριν μπω στη διαδικασία να το παρουσιάσω στην αγορά, έφτιαξε ένα δείγμα του και παράλληλα ένα ερωτηματολόγιο, προκειμένου να ανακαλύψω τι θα σκεφτόταν ο κόσμος: "Θα το φορούσατε αυτό; Θα σας ενθάρρυνε να είστε περισσότερο δραστήριες; Να συμμετέχετε σε ομαδικά αθλήματα; Να κολυμπάτε;". Πολλοί άνθρωποι της κοινότητας μου δεν ήξεραν πώς να το χειριστούν και να το αντιμετωπίσουν, ωστόσο, το διαμόρφωσα εμπορικά και έφτιαξα μία καλή επιχείρηση.
Τελικώς, το μπουρκίνι κέρδισε το παγκόσμιο ενδιαφέρον, όταν ο ναυαγοσωστικός οργανισμός της Αυστραλίας δημιούργησε ένα πρόγραμμα και προκειμένου να ενσωματώσει στις δραστηριότητες του μικρούς μουσουλμάνους αγόρια και κορίτσια.
Μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου και τις βίαιες συγκρούσεις στην παραλία Κρόνουλα, η απαγόρευση της μαντήλας στη Γαλλία και ο διεθνής αντίκτυπος που προέκυψε από όλο αυτό - με εμάς φυσικά να είμαστε οι κακοί της υπόθεσης εξαιτίας των εγκλημάτων που έχουν γίνει από κάποιους που σε καμία περίπτωση δεν εκπροσωπούν τους Μουσουλμάνους - δεν ήθελα με τίποτα να ασκηθεί κριτική σε κορίτσια που φορούσαν το μπουρκίνι. Γιατί έχει να κάνει μόνο με την επιθυμία ενός κοριτσιού να διαφυλάξει τη σεμνότητα του.
Αυτό που δημιούργησα είχε να κάνει μόνο με την προσπάθεια ένταξης και αποδοχής και ισοτιμίας και δεν είχε πρόθεση το να γίνει πόλος έλξης αρνητικής κριτικής. Ήταν ήδη πολύ δύσκολο για γυναίκες της ισλαμικής κοινότητας να βγουν μπροστά, να δραστηριοποιηθούν. Φοβούνταν να επισκεφθούν δημόσιες πισίνες και παραλίες και το μόνο που πραγματικά ήθελα ήταν τα κορίτσια να έχουν αυτοπεποίθηση για να ζήσουν μία καλή ζωή. Ο αθλητισμός είναι τόσο σημαντικός και είμαστε και Αυστραλές! Ήθελα να δημιουργήσω κάτι θετικό και όμορφο, κάτι που όλοι θα μπορούσαν να φορέσουν: Χριστιανές, Εβραίες, Ινδουΐστριες, Μουσουλμάνες. Αυτό που δημιούργησα είναι απλώς ένα ρούχο για έναν σεμνό άνθρωπο, ή κάποιον που έχει καρκίνο του δέρματος ή μία μητέρα που μόλις γέννησε και δεν θέλει ή δεν μπορεί να φορέσει μπικίνι. Αυτό το ρούχο δεν συμβολίζει το Ισλάμ.
"Ήταν η πρώτη φορά που κολυμπούσα σε δημόσια πισίνα και ήταν τέλεια. Θυμάμαι το συναίσθημα τόσο καθαρά. Ένιωσα την ελευθερία, τη δύναμη, ένιωσα σα να μου ανήκε η πισίνα. Προχώρησα καμαρωτή νιώθοντας ότι να βουτάς στο νερό ήταν το πιο τέλειο πράγμα στον κόσμο. Και ξέρετε κάτι; Φοράω μπικίνι κάτω από το μπουρκίνι μου. Έχω κρατήσει τα καλύτερα κι από τους δύο κόσμους".
Και όταν ονόμασα μπουρκίνι αυτό το ρούχο δεν πίστεψα ποτέ ότι ήταν μία μπούργκα για την παραλία. Για 'μένα η μπούργκα είναι απλώς μια λέξη: έχω ζήσει σχεδόν όλη μου τη ζωή στην Αυστραλία και σχεδίασα ένα μαγιό που έπρεπε να το βαφτίσω κάπως γρήγορα. Και το όνομα του ήταν ο συνδυασμός δύο πολιτισμών - είμαστε Αυστραλές, αλλά είμαστε επίσης και μουσουλμάνες από επιλογή. Στην Αυστραλία η μπούργκα δεν συμβολίζει τίποτα και η θρησκεία μας δε μας ζητά να κρύβουμε το πρόσωπο μας, αυτό το επιλέγει εκείνη που φορά τη μπούργκα. Αναγκάστηκα να αναζητήσω τη λέξη και πρόκειται για ένα είδος πανωφοριού που καλύπτει τα πάντα. Στον αντίποδα υπάρχει το μπικίνι. Και κάπως έτσι συνδύασα αυτά τα δύο.
Όλη αυτή η αρνητική εξέλιξη και όλο αυτό που συμβαίνει τώρα στη Γαλλία με λυπεί αφάνταστα. Ελπίζω μόνο να μη συμβαίνει εξαιτίας του ρατσισμού. Πιστεύω ότι απλώς παρερμήνευσαν το μήνυμα ενός ενδύματος που είναι τόσο θετικό: συμβολίζει την ευτυχία, την διασκέδαση, την υγεία, την καλή φυσική κατάσταση και τώρα απαιτούν από τις γυναίκες απλώς να ξεκουμπιστούν από τις παραλίες και να επιστρέψουν στις κουζίνες τους;
Αυτό το ρούχο πρόσφερε ελευθερία σ' αυτές τις γυναίκες και τώρα θέλουν να τους τη στερήσουν ξανά; Άρα; Ποιός είναι καλύτερος; Οι Ταλιμπάν ή οι Γάλλοι πολιτικοί. Είναι το ίδιο κακοί αμφότεροι. Νομίζω ότι κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί για το πώς ντύνονται οι γυναίκες. Κανείς δεν μας αναγκάζει, είναι επιλογή μας. Αυτό που βλέπετε είναι η επιλογή μας. Και αναρωτιέστε αν θεωρώ εαυτόν φεμινίστρια. Ναι, ίσως. Αγαπώ το να στέκομαι πίσω από τον άντρα μου, αλλά γνωρίζω ότι εγώ είμαι ο κινητήρας της μηχανής και έχω επιλέξει να είμαι. Ναι, θέλω εκείνος να πιστώνεται όλες της επιτυχίας, αλλά εγώ είμαι ο αθόρυβος νικητής.
Θα ήθελα πολύ να βρισκόμουν αυτή τη στιγμή στη Γαλλία, μόνο και μόνο για να πω αυτό: έχετε παρεξηγήσει, δεν καταλάβατε. Και υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά προβλήματα στον κόσμο για να ασχοληθείτε, γιατί δημιουργήσατε ένα ακόμη; Πήρατε ένα προϊόν που συμβολίζει την ευτυχία και το μετατρέψατε σε σύμβολο μίσους.
Επίσης, ποιες είπαμε ότι είναι οι γαλλικές αξίες; Τι εννοείτε, όταν ισχυρίζεστε ότι το μπουρκίνι δεν αντιπροσωπεύει τον γαλλικό αξιακό κώδικα; Μας λέτε τι να φορέσουμε, μας λέτε τι να μην κάνουμε - τι θέλετε, λοιπόν, να κάνουμε; Θα υπάρξει αντίκτυπος. Αν διχάζετε το έθνος και δεν αφουγκράζεστε και κυρίως δεν εργάζεστε πάνω σ' αυτά που επικαλείστε ως αξίες σας, θα προκαλέσετε θυμό. Και αν απομακρύνετε και απομονώνετε τους ανθρώπους, αυτό δεν είναι καλό να γίνεται από κανέναν πολιτικό σε καμία χώρα.
Θυμάμαι την πρώτη φορά που δοκίμασα το μπουρκίνι. Πρώτα στην μπανιέρα μου, για να σιγουρευτώ ότι ήταν κατάλληλο για τη δουλειά που το σχεδίασα. Και μετά το δοκίμασα σε μία πισίνα για να σιγουρευτώ ότι το σκουφάκι θα έμενε στη θέση του, αν έκανα μία βουτιά. Θυμάμαι ότι εκείνη τη μέρα όλοι με κοίταζαν. Τι φορούσα; Πήγα στην άκρη της πισίνας, ανέβηκα στον βατήρα και βούτηξα. Το σκουφί έμεινε στη θέση και σκέφτηκα: όμορφα! Τέλεια!
Ήταν η πρώτη φορά που κολυμπούσα σε δημόσια πισίνα και ήταν τέλεια. Θυμάμαι το συναίσθημα τόσο καθαρά. Ένιωσα την ελευθερία, τη δύναμη, ένιωσα σα να μου ανήκε η πισίνα. Προχώρησα καμαρωτή νιώθοντας ότι να βουτάς στο νερό ήταν το πιο τέλειο πράγμα στον κόσμο. Και ξέρετε κάτι; Φοράω μπικίνι κάτω από το μπουρκίνι μου. Έχω κρατήσει τα καλύτερα κι από τους δύο κόσμους".
