Σκεφτήκαμε να φτιάξουμε ένα μικρό οπτικό αφιέρωμα στον Φράνσις Φορντ Κόπολα, που χθες είχε γενέθλια. Και το πρώτο πράγμα που μας ήρθε στο μυαλό ήταν μια θρυλική ατάκα απ' τον Νονό: "I'm gonna make him an offer he can't refuse" - Αυτή η ατάκα δια στόματος Μάρλον Μπράντο ψηφίστηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου ως η δεύτερη πιο δημοφιλής στην ιστορία του σινεμά. Υπήρχε αυτούσια στο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο και στη συνέχεια φέρεται να υιοθετήθηκε από πραγματικούς μαφιόζους. Στην ίδια ψηφοφορία του AFI, ο Νονός καταλήγει δεύτερος στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, πίσω από τον Πολίτη Κέιν του Όρσον Γουελς.

Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα γεννήθηκε στις 7 Απριλίου 1939 στο Ντιτρόιτ, γιος ενός φλαουτίστα της Συμφωνικής Ορχήστρας της πόλης. Και οι δύο του γονείς ήταν Ιταλοί μετανάστες. Το μεσαίο του όνομα το έλαβε από τον Χένρι Φορντ, τον ιδρυτή της γνωστής αυτοκινητοβιομηχανίας με τον οποίο ο πατέρας του διατηρούσε φιλικές επαφές.

O Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος μιλά για τον Κόπολα στην κάμερα του LIFO.gr

Ο Κόπολα έχει κερδίσει συνολικά 6 Όσκαρ (σεναρίου για το Πάτον, σεναρίου για τον πρώτο Νονό, παραγωγής, σκηνοθεσίας και σεναρίου για τον δεύτερο Νονό, καθώς και τιμητικό βραβείο για το σύνολο της καριέρας του, και 2 Χρυσούς Φοίνικες στο Φεστιβάλ Καννών (Η Συνομιλία και Αποκάλυψη Τώρα). Είναι ένας από τους μόλις 8 σκηνοθέτες στην ιστορία του φεστιβάλ που έχουν τιμηθεί δύο φορές με την ανώτατη διάκριση.

Η πρώτη επιλογή της παραγωγού Paramount για τη σκηνοθεσία του Νονού ήταν ο Σέρτζιο Λεόνε, ενώ επόμενος στη λίστα ήταν ο Πίτερ Μπογκντάνοβιτς.

Το στούντιο ήθελε οπωσδήποτε κάποιον Ιταλο-Αμερικανό και τελικά, μετά την άρνησή τους, το πρότζεκτ κατέληξε στον Κόπολα, ο οποίος αρχικά δεν ήθελε να εμπλακεί με αυτό, επειδή φοβόταν ότι το αποτέλεσμα θα αποτελούσε ύμνο στη βία και τις πρακτικές της σισιλιάνικης μαφίας, τις οποίες γνώριζε λόγω καταγωγής.

Ο Κόπολα με τρία βραβεία Όσκαρ, Σεναρίου, Σκηνοθεσίας και Παραγωγής για τον δεύτερο Νονό, ήταν ο μεγάλος νικητής της 47ης τελετή απονομής το 1975. Τα ιερά τέρατα που βρίσκονταν απέναντί του εκείνη τη χρονιά στην κατηγορία της Σκηνοθεσίας ήταν ο Ρόμαν Πολάνσκι, ο Φρανσουά Τριφό, ο Μπομπ Φόσι και ο Τζον Κασσαβέτης. Παρουσιαστής της βραδιάς ήταν ο Φρανκ Σινάτρα.

Μέχρι σήμερα, ο Νονός II παραμένει το μοναδικό σίκουελ που έχει κερδίσει Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

Τα πόστερ των τριών Νονών είναι σίγουρα από τα πιο αναγνωρίσιμα στην ιστορία του σινεμά. Το χέρι που κινεί τα νήματα, το οποίο κοσμεί σε παραλλαγές και τις τρεις αφίσες, παραμένει πάντα υπόδειγμα λιτής αλλά εύγλωττης γραφιστικής απεικόνισης του νοήματος της θρυλικής saga.

Εντωμεταξύ, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70, ο Κόπολα πρόλαβε να σκηνοθετήσει άλλα δύο αριστουργήματα. Η Συνομιλία με τον Τζιν Χάκμαν, με επιρροές από το Blowup του Μικελάντζελο Αντονιόνι, συνέπεσε χρονικά με το σκάνδαλο Γουoτεργκέιτ και την παραίτηση του Προέδρου Νίξον.

O Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος μιλά στην κάμερα του LIFO.gr για την ταινία Η Συνομιλία

Πέντε χρόνια αργότερα, ο Κόπολα έστρεψε την προσοχή του στον πόλεμο του Βιετνάμ και έδωσε στον Μάρλον Μπράντο την ευκαιρία να συνθέσει άλλον έναν αξέχαστο χαρακτήρα στο θρυλικό Αποκάλυψη Τώρα!, μία από τις σπουδαιότερες αντιπολεμικές ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ.

O Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος μιλά στην κάμερα του LIFO.gr για το θρυλικό Αποκάλυψη Τώρα!

Μετά τον θρίαμβο των '70s, ο Κόπολα επηρεάστηκε από τη συντηρητική χολιγουντιανή κινηματογραφική κίνηση της επόμενης δεκαετίας, εστιάζοντας σε πιο νεανικά πρότζεκτ και παραδίδοντας αρκετές μέτριες ταινίες. Ξεχώρισαν ωστόσο τα The Cotton Club (1984), H Πέγκι Σου Παντρεύτηκε (1986) και φυσικά οι Outsiders (1983) που αποτέλεσαν το ξεκίνημα της καριέρας μιας ομάδας μετέπειτα μεγάλων σταρ (Τομ Κρουζ, Πάτρικ Σουέιζι, Ρομπ Λόου, Ματ Ντίλον, Ραλφ Μάτσιο, Τόμας Χάουελ, Εμίλιο Εστέβεζ, Νταϊάν Λέιν).

Το τελευταίο σημαντικό κινηματογραφικό επίτευγμα του Κόπολα ήρθε το 1992, όταν η φρέσκια εκδοχή του στον Δράκουλα του Μπραμ Στόκερ ανανέωσε τον κουρασμένο μύθο. Η ταινία αποτελεί μέχρι σήμερα υπόδειγμα οπτικού κομψοτεχνήματος, ενώ σίγουρα πρόκειται για τον σημαντικότερο ρόλο της άνισης καριέρας του Γκάρι Όλντμαν.

Είχε προηγηθεί, δύο χρόνια πριν, το τρίτο και τελευταίο μέρος του Νονού με το οποίο ολοκληρωνόταν ο μύθος. Παρόλο που πρόκειται για ένα επίσης εξαιρετικό φιλμ, ο Νονός III δεν κατάφερε να φτάσει το μεγαλείο των προκατόχων του. Εδώ ο Αλ Πατσίνο ως Μάικλ Κορλεόνε με τη 18χρονη κόρη του Κόπολα, Σοφία που υποδυόταν τη Μέρι Κορλεόνε.

Το «παρεάκι» των Φράνσις Φορντ Κόπολα, Τζορτζ Λούκας, Στίβεν Σπίλμπεργκ και Μάρτιν Σκορσέζε είναι μία από τις πιο σημαντικές δημιουργικές ομάδες του παγκόσμιου σινεμά, από τους βασικούς υπεύθυνους για το κύμα του «νέου Χόλιγουντ» που άνθισε από τα τέλη των '60s. Εδώ σε αναμνηστική φωτογραφία το 2007, όταν ο Μάρτι κέρδισε επιτέλους το πρώτο του Όσκαρ Σκηνοθεσίας για τον Πληροφοριοδότη.

«Το πιο ενδιαφέρον μέρος στη δημιουργία μιας ταινίας είναι το σενάριο. Αισθάνομαι σιγουριά στη διαδικασία της παραγωγής, μπορώ να κάνω μια ταινία να δείχνει ωραία, να έχω όμορφη διεύθυνση φωτογραφίας, ακόμα κι αν δεν έχω χρήματα για μεγάλους σταρ μπορώ να βρω νέους καλούς ηθοποιούς... Νιώθω πολύ άνετα με όλα αυτά. Το κομμάτι που μου προκαλεί τη μεγαλύτερη ανασφάλεια είναι το σενάριο. Πάντα ήθελα να γράφω, από τότε που ήμουν 18 χρονών».

Το γενεαλογικό του δέντρο παρουσιάζει μεγάλο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Εκτός από τη διάσημη κόρη του, Σοφία Κόπολα, η οποία έκανε το αποτυχημένο ντεμπούτο ως ηθοποιός στον τρίτο Νονό, αλλά συνέχισε την καριέρα της σκηνοθετώντας υπέροχες ταινίες, όπως οι Αυτόχειρες Παρθένοι (1999), το Χαμένοι στη Μετάφραση (2003) και το Μαρία Αντουανέτα (2006), γιος του είναι ο Ρομάν Κόπολα, συν-σεναριογράφος στα The Darjeeling Limited (2007) και Moonrise Kingdom (2012) του Γουες Άντερσον, εγγονή του είναι η νεαρή σκηνοθέτις Τζία Κόπολα, αδερφή του η ηθοποιός Ταλία Σάιρ και ανιψιοί του οι ηθοποιοί Νίκολας Κέιτζ και Τζέισον Σουόρτσμαν! Εδώ με τη σύζυγο και τα τρία του παιδιά στο σπίτι τους στο Σαν Φρανσίσκο, τον Μάρτιο του 1972.

Έχοντας επί της ουσίας αποσυρθεί εδώ και χρόνια από την ενεργό δράση (έχει περάσει σχεδόν 25ετία από την τελευταία πραγματικά καλή ταινία του, τον Δράκουλα), ο Κόπολα έκανε προσπάθειες επιστροφής τα τελευταία χρόνια, όμως πρότζεκτ όπως το Youth Without Youth (2007) και το Tetro (2009) δεν έτυχαν θερμής υποδοχής. Ο 76χρονος σήμερα σκηνοθέτης προτιμά να περνά τον χρόνο του ως γνήσιος μπον βιβέρ και οινοποιός, διατηρώντας το οινοποιείο Inglenook στη Napa Valley της Καλιφόρνια, το οποίο παράγει ετικέτες που λατρεύουν οι οινογνώστες. Παράλληλα με τα κρασιά, είναι ο ιδρυτής του lifestyle brand “Francis Ford Coppola presents” το οποίο ασχολείται με την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών που επιμελείται ο ίδιος. Αυτά περιλαμβάνουν μια σειρά ζυμαρικών, ένα λογοτεχνικό περιοδικό, καφετέριες, εστιατόρια καθώς και ξενοδοχειακά καταλύματα.