Η Κρατική Σχολή Bauhaus ξεκίνησε στη Βαϊμάρη και αποτελεί μία από τις πρώιμες και πιο σημαντικές ανώτατες σχολές τέχνης και ντιζάιν.
Όραμά της, βάσει του Μανιφέστου του ιδρυτή της Βάλτερ Γκρόπιους που καθόρισε τους στόχους της, ήταν ο συνδυασμός τεχνικής κατάρτισης και τέχνης, στοιχείο που χαρακτήρισε μια γενιά νέου τύπου καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων οι οποίοι μεταλαμπάδευσαν την προσωπική τους αισθητική σε προϊόντα και έργα μαζικής κατανάλωσης.
Μια αφαιρετική αισθητική απαλλαγμένη από διακοσμητικά, περιττά στοιχεία, με έμφαση στις λιτές γεωμετρικές φόρμες και στις κατασκευαστικές χειρονομίες.
Αποτέλεσε το σημαντικότερο καλλιτεχνικό κίνημα της εποχής, του οποίου η εξέλιξη αναχαίτιστηκε με την άνοδο του ναζισμού το 1933, με αποτέλεσμα πολλοί από τους οπαδούς του να αναγκαστούν να μεταναστεύσουν στην Αμερική, αλλά και αλλού, μεταφέροντας τις ιδέες και την εμπειρία τους εκτός Ευρώπης.
Σχεδόν κανένα άλλο κίνημα δεν επηρέασε τόσο καθοριστικά τη σύγχρονη τέχνη και αρχιτεκτονική όσο το Bauhaus, ιστορικό δημιούργημα της σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και συγχρόνως εξέλιξη - κορύφωση μιας σειράς πρωτοποριακών ρευμάτων των αρχών του 20ού αι.
Σε συνεργασία με φορείς, ειδικούς και ενδιαφερόμενους επισκέπτες αναζητούνται τα ίχνη του κινήματος, η κληρονομιά του στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη νοτιοανατολική Ευρώπη, όπως αυτή αποτυπώθηκε στον αστικό ιστό, στα αντικείμενα, στην τέχνη, στον χορό, στην παιδαγωγική και στη μουσική.
Γιατί σχεδόν κανένα άλλο κίνημα δεν επηρέασε τόσο καθοριστικά τη σύγχρονη τέχνη και αρχιτεκτονική όσο το Bauhaus, ιστορικό δημιούργημα της σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και συγχρόνως εξέλιξη - κορύφωση μιας σειράς πρωτοποριακών ρευμάτων των αρχών του 20ού αι.
Καθώς στη Σχολή Bauhaus δίδασκαν αρχιτέκτονες, εικαστικοί καλλιτέχνες, χειροτέχνες, επιστήμονες, παιδαγωγοί και χορευτές απ' όλο τον κόσμο, τα εκάστοτε κίνητρα και οι απόψεις τους ήταν ετερογενή, με αποτέλεσμα το κίνημα να μπολιαστεί με ιδέες του Arts and Crafts, του σοσιαλισμού, του κομμουνισμού, του σοβιετικού κονστρουκτιβισμού, του σπιριτουαλισμού και του Neues Bauen.
Η έκθεση «Bauhaus Imaginista» που ξεκινάει στις 20 Μαρτίου αποτελεί διεθνές εγχείρημα σε συνεργασία με επιστήμονες από τη Βραζιλία, την Κίνα, την Ινδία, την Ιαπωνία, το Μαρόκο, τη Νιγηρία και τη Ρωσία και έχει στόχο την εξέλιξη και τη διάδοση του Bauhaus πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης.
Εμπνέεται από τέσσερα εμβληματικά στοιχεία, το Μανιφέστο του Βάλτερ Γκρόπιους του 1919, το «Χαλί», σχέδιο του Πάουλ Κλέε του 1927, μια ταινία του Bauhaus, κολάζ του Μαρσέλ Μπρόγιερ του 1926, και, τέλος, από το Reflektorisches Lichstpiel, μηχανή προβολής του Κουρτ Σβέρτφεγκερ του 1922.
Αυτά είναι που διαμορφώνουν και την έκθεση, χωρίζοντάς την σε ανάλογα κεφάλαια: το Corresponding With, που διερευνά τη μεταρρυθμιστική παιδαγωγική, το Learning From, που αναφέρεται στην πολιτισμική οικειοποίηση, το Moving Away σχετικά με την εξέλιξη του βιομηχανικού σχεδίου και το Still Unread, που εστιάζει σε πειραματικές στα πεδία του φωτός και του ήχου.
Κυριαρχεί ένα γλυπτό - αρχιτεκτονική δομή που ο καλλιτέχνης Luca Frei σχεδίασε ειδικά για την περίσταση και θα λειτουργήσει ως χώρος μελέτης, καθώς εκεί θα εκτίθεται το ερευνητικό υλικό των επιμελητών, κείμενα και φωτογραφικό υλικό που σχετίζονται με τα τέσσερα προαναφερθέντα κεφάλαια, όπως και το υλικό τεκμηρίωσης του διεθνούς προγράμματος Bauhaus Imaginista/2018.
Ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής θα δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να ξεφυλλίζουν το διαδικτυακό περιοδικό «Bauhaus Imaginista», τις σελίδες του οποίου θα μπορούν να εκτυπώσουν, συγκεντρώνοντας κείμενα και φωτογραφίες σε ειδικούς φακέλους.
Παράλληλα, ένα πρόγραμμα ταινιών θα παρουσιάσει νέες αναθέσεις έργων σε καλλιτέχνες και ερευνητές επάνω σε θέματα και ιστορικές εξελίξεις του κινήματος. Ο Zvi Efrat θα παρουσιάσει τις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου της Ίφε που σχεδίασαν ο Arieh Sharon, ο Kader Attia, η Otolith και η Group Wendelien van Oldenborgh.
Οι υπόλοιπες εκδηλώσεις του αφιερώματος έχουν ως εξής:
Στις 21 Μαρτίου θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ της Ina Weisse Η Νέα Εθνική Πινακοθήκη, το θρυλικό βερολινέζικο οικοδόμημα του Mies van der Rohe, εμβληματικής μορφής της σύγχρονης αβανγκάρντ αρχιτεκτονικής, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής του Bauhaus το διάστημα 1930-1933.
Στις 30 Μαρτίου οργανώνεται ένας περίπατος στο κέντρο της Αθήνας που θα αποκαλύψει την επιρροή του Bauhaus στο αστικό τοπίο. Συγκεκριμένα, γύρω από το Κολωνάκι, με αναφορές σε κτίρια του 1920 και του 1930 και κορυφαίο παράδειγμα το Ωδείο Αθηνών, σχεδιασμένο από τον Ιωάννη Δεσποτόπουλο, ο οποίος υπήρξε σπουδαστής της Σχολής Bauhaus.
Στις 3 Απριλίου θα γίνει ξενάγηση στην έκθεση από την επιμελήτρια Marion von Osten και προβολή ταινίας, μετά το τέλος της οποίας θα ακολουθήσει συζήτηση με την καλλιτέχνιδα Wendelien van Oldenborgh.
Στις 6 και 13 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί ένα πρακτικό εργαστήριο με θέμα «Το Bauhaus συναντά τα Commons» στο LUDD Makerspace και στις 11 Απριλίου ο καθηγητής δρ Thomas Flierl θα δώσει διάλεξη με θέμα «Ανάμεσα στα μέτωπα. Χάννες Μάγιερ, 1935-1954. Περί των διενέξεων στην εξορία και της επιστροφής στην Ευρώπη - δίχως άφιξη».
Στις 16 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προαναφερθέντος πρακτικού εργαστηρίου και συζήτηση του καθηγητή Σταύρου Σταυρίδη και του Max Welch Guerra.
Ιnfo
Goethe-Institut Athen, Ομήρου 14-16, Αθήνα, Τηλ. 210 3661000, www.goethe.de/athen
