O David Stubbs είναι ένας από τους κορυφαίους εναπομείναντες «μουσικογραφιάδες» ή «ροκ συγγραφείς» ή απλά μια εξαιρετική πένα που προέρχεται όπως και άλλοι επιφανείς εκπρόσωποι του σύγχρονου γραπτού λόγου στη Βρετανία από τα χαρακώματα των απείρως επιδραστικών κάποτε μουσικών εφημερίδων όπως το NMΕ και το Melody Maker, για να εξελιχθεί σε συγγραφέα βιβλίων υψηλού επιπέδου πολιτισμικής ανάλυσης με άξονα (και πάθος) τη μουσική, όπως το "Fear of Music: Why People Get Rothko But Don't Get Stockhausen", το "Future Days: Krautrock and the Building of Modern Germany" και το περσινό "Mars by 1980: The Story of Electronic Music".
Εδώ επιχειρεί να «τελειώσει» τον Morrissey και δεν είμαι σίγουρος ότι συμφωνώ με τόσο δραστικά μέτρα σαν αυτό που προτείνει στην επικεφαλίδα και στην κατακλείδα του άρθρου του (ουσιαστικά πρόκειται για ανάπτυξη πρόσφατης ανάρτησής του στο Facebook) στο εξαιρετικό μουσικό site, The Quietus, με τίτλο "Why It's Time To Ditch Your Morrissey-Loving Friend". Έχει ενδιαφέρον όμως η αποτίμηση που επιχειρεί και όχι μόνο σχετικά μ' αυτό που έχει φτάσει να αντιπροσωπεύει ο Morrissey με τις επιπόλαιες – αν μη τι άλλο – θέσεις του και με τη μανία καταδιώξεως που φαίνεται να τον έχει αποπλανήσει καθοριστικά και αμετάκλητα. — Δ.Πολιτάκης
O Morrissey εξακολουθεί να έχει πολλούς οπαδούς. Πολλοί από αυτούς δηλώνουν ότι δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για τις πολιτικές του απόψεις, ότι τον αντιμετωπίζουν αποκλειστικά ως προμηθευτή μουσικού περιεχομένου, ως ερμηνευτή. Πίπες, φυσικά.
Οι Smiths ήταν απαραίτητοι. Αντίθετα από την πολυχρωματική εξέγερση των ύστερων '60s και των '70s, από τους Beatles και τους Stones στην ψυχεδέλεια και το glam, οι Smiths έσπευσαν να εκπροσωπήσουν μια αντεπανάσταση των '8Οs με έμβλημα τις παλιές αλήθειες των ασπρόμαυρων ημερών, η οποία όμως δεν φαινόταν οπισθοδρομική αλλά μάλλον ριζοσπαστική και σίγουρα σαγηνευτικά μελαγχολική...
Οι Smiths ήταν κομμάτι μιας νέας και ισχυρής αντικουλτούρας όπως εκφραζόταν στην μουσική σκηνή εκείνη την εποχή. Κανείς δεν θα μπορούσε να διανοηθεί τότε ότι ο Morrissey θα μπορούσε ποτέ να συνταχτεί με την Δεξιά (πόσο μάλλον την ακροδεξιά) όπως κανείς δεν θα μπορούσε να τον φανταστεί με γαλάζιο παντελόνι καμπάνα...
Ο Eric Clapton ήταν θαμμένος διά παντός εξαιτίας του θαυμασμού που είχε εκφράσει κάποτε για τις ιδέες του [ακροδεξιού εθνικιστή Βρετανού πολιτικού] Ίνοχ Πάουελ και ο Bowie ξόδεψε μεγάλο μέρος των '80s απολογούμενος για το ιδιοσυγκρασιακό φλερτ του με τον φασισμό στα μέσα της δεκαετίας του '70. Τα συγκροτήματα του «κινήματος» Oi και οι Skrewdriver [η μοναδική μπάντα που παραδεχόταν τη σύνδεση της με το Εθνικό Μέτωπο] αποτελούσαν παρίες. Ήταν δεδομένο ότι οι Smiths έκλιναν κι αυτοί προς τα αριστερά, δεν υπήρχε καν συζήτηση επί του θέματος. Υπήρχαν και τα πειστήρια άλλωστε: Οι εμφανίσεις στις συναυλίες του Red Wedge, το 'Margaret On The Guillotine'... Επιπλέον, ο ίδιος ο Morrissey ήταν γκέι, χορτοφάγος, φανατικά αντιμοναρχικός, Ιρλανδικής καταγωγής...
Ξαφνικά όμως λίγο μετά, το 1986, σε συνέντευξη του στη Melody Maker ο Morrissey καταγράφηκε να επιμένει ότι υπάρχει κάποια συνωμοσία που ενισχύει την παρουσία της μαύρης μουσικής στους καταλόγους επιτυχιών. Είχε ήδη τότε κάνει λόγο για την χυδαιότητα της reggae και για το πόσο απαίσια του φαινόταν η Diana Ross...
Είχαν ανασηκωθεί πολλά φρύδια τότε, γρήγορα όμως χαμήλωσαν και πάλι.
Εκ των υστέρων μόνο έγινε φανερό ότι οι Smiths σηματοδότησαν μια σημαντική παρέκκλιση από την ιστορία του post-punk. Αμέσως σχεδόν μετά το punk, ο μετα-πανκ / indie χώρος ξεκίνησε ένα πολύ γόνιμο διάλογο με την μαύρη μουσική με αποτέλεσμα μια εντυπωσιακή σοδειά σχημάτων: The Pop Group, Cabaret Voltaire, A Certain Ratio, The Specials, The Beat, ABC, PiL, κλπ. Οι Smiths αντιθέτως σημάδεψαν το κομβικό εκείνο σημείο όπου το "indie" υποχώρησε σε μια εξαντλημένη 'λευκότητα' ήχου και αισθητικής... Ο διάλογος με την μαύρη μουσική δεν τερματίστηκε, υποβαθμίστηκε όμως σημαντικά εξαιτίας της επίδρασης των Smiths...
Και μετά διαλύθηκαν. Και στα προσωπικά άλμπουμ του Morrissey άρχισαν να επιπλέουν τραγούδια ενδεικτικά μιας συνειδητά αμφιλεγόμενης στάσης που παίζει με τη φωτιά, όπως το 'Bengali In Platforms' και το 'Asian Rut'...
Στο μεταξύ, ο διαλεκτικός τροχός εξακολουθούσε να γυρίζει. Το rave και οι Stone Roses ήταν μέρος μιας μαζικής παλίρροιας που παρέσυρε στο πέρασμα της τις φυλές των 80s αφήνοντας τον Morrissey, που δεν βρισκόταν πλέον στην εμπροσθοφυλακή των μουσικών δυνάμεων, να αγωνίζεται για να κερδίσει την προσοχή. Φτάσαμε έτσι στο 1992 με το τραγούδι του "National Front Disco" και με τον ίδιο να ανοίγει τη μεγάλη συναυλία των Madness εκείνο το καλοκαίρι τυλιγμένος στη βρετανική σημαία, επιχειρώντας έτσι υποτίθεται να προβοκάρει τους ακροδεξιούς ηλίθιους που ανέκαθεν κατάφερναν να βρεθούν σπρώχνοντας μπροστά στις εμφανίσεις των Madness. Παρότι ερμηνεύτηκε τότε ως τέτοια, δεν ήταν ρατσιστική αυτή του η χειρονομία αλλά περισσότερο στο πλαίσιο των σαρδόνιων και συχνά επιπόλαιων παιχνιδιών που έπαιζε με μια παραδοσιακή αγγλική εικονογραφία. Κάτι περίεργο έμοιαζε να κυοφορείται πάντως...
Όταν ακολούθως συνέβη η λαίλαπα της 'Britpop', και πάλι δεν βρέθηκε πρωταγωνιστικός ρόλος για τον Morrissey. Ήταν σα να έχει χρησιμοποιηθεί ως πειραματική δοκιμή επανένταξης της βρετανικής σημαίας στην ποπ κουλτούρα. Το 1995 είχε ήδη μετακομίσει στο Λος Άντζελες.
Δέκα χρόνια μετά, σε συνέντευξή του στο GQ, θα δήλωνε ότι το άγριο κυνηγητό του από τον βρετανικό τύπο ήταν αυτό που τον είχε εξαναγκάσει να εγκαταλείψει την Αγγλία. Ως μέλος αυτής της αναξιοπαθούσας συνομοταξίας όμως, μου φαίνεται δύσκολο να φανταστώ ένα σενάριο στο οποίο εξέχοντες εκπρόσωποι της Τέταρτης Εξουσίας περικυκλώνουν την ιδιοκτησία του, συγκρατώντας εκπαιδευμένα κυνηγόσκυλα και απαιτώντας μέσω τηλεβόα να εγκαταλείψει άμεσα την χώρα αν δεν θέλει να υποστεί την αμείλικτη τιμωρία μιας κριτικής με δύο αστεράκια στον Independent για το επόμενο άλμπουμ του. Τέτοιου είδους ανοησία όμως κυριεύει τα άτομα εκείνα που βαθμιαία απομονώνουν τον εαυτό τους από τις αντιφάσεις της πραγματικότητας...
Από τότε και μέχρι σήμερα, πάντα με την ασφάλεια της απόστασης τόσο από την πατρίδα του, όσο κι από τις συνέπειες των όσων δηλώνει, o Morrissey έχει ξεφύγει πέρα από προσχήματα με τις δηλώσεις για τους μετανάστες και για μια ιδεατή «αγγλικότητα». Απαντώντας πρόσφατα στις αντιδράσεις που προκάλεσε η δημόσια εμφάνιση του με την κονκάρδα του ακροδεξιού πολιτικού σχηματισμού For Britain του οποίου ηγείται η φανατική αντι-ισλαμίστρια Αν Μαρί Γουότερς, αυτό που βρήκε να πει ήταν (εκτός από τα θερμά λόγια για την Γουότερς) ήταν ότι δεν πιστεύει ότι ο όρος «ρατσιστής» έχει κάποιο νόημα στην εποχή μας...
O Morrissey εξακολουθεί να έχει πολλούς οπαδούς. Πολλοί από αυτούς δηλώνουν ότι δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για τις πολιτικές του απόψεις, ότι τον αντιμετωπίζουν αποκλειστικά ως προμηθευτή μουσικού περιεχομένου, ως ερμηνευτή. Πίπες, φυσικά. Είναι ξεκάθαρο πόσο έντονα και αμετάκλητα έχουν επενδύσει συναισθηματικά πάνω του. Και σε κάθε περίπτωση, αν μπορείς τόσο εύκολα να παραβλέπεις τις απόψεις του, κάτι δεν πάει καλά με σένα...
O Morrissey έχει πάψει εδώ και καιρό να δικαιούται επαναξιολόγηση και επανένταξη. Δεν δικαιούται πλέον να αποτελεί σοβαρό κομμάτι της συζήτησης. Έχει φτάσει να εκπροσωπεί μαζί με άτομα σαν τον Φάραντζ κάτι μοχθηρό, αντιδραστικό και επικίνδυνο στην κουλτούρα μας, μια φωνή που στάζει δηλητήριο σ' αυτό το τόσο κρίσιμο σημείο της ιστορίας. Με το πέρασμα του χρόνου, κάτι σκληρό αναπτύχθηκε μέσα του, σαν όγκος. Αυτό που κάποτε έμοιαζε ανάλαφρο, ευφάνταστο, διασκεδαστικό, ταιριαστό με τα τερτίπια της ποπ κουλτούρας, τώρα φαίνεται νοσηρό... Και παραείναι πολλοί οι άνθρωποι πλέον που μοιράζονται τέτοιες ιδέες και τέτοια συναισθήματα. Και το κρύβουν όλο και λιγότερο. Είναι τρομακτικό.
Εδώ καταλήγουμε λοιπόν. Εκφράζοντας τις απολογίες μου στους Specials [για την παράφραση των στίχων του τραγουδιού τους 'Racist Friend'], αν έχεις κάποιον φίλο που λατρεύει τον Morrissey, «ήρθε η στιγμή, ήρθε η στιγμή να δώσεις τέλος στη φιλία αυτή».
