Με την πρώτη του «κινηματογραφική» νουβέλα, που έγραψε στα 21 του, στην οποία απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα το 2020, ο Μιχάλης Μαλανδράκης κατάφερε να μιλήσει με τρόπο συναρπαστικό για τους μετανάστες στην Ελλάδα, έναν κόσμο μετέωρο που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο πατρίδες, χωρίς να ανήκει σε καμία. Ο νεαρός Αγκίμ, μετανάστης από την Αλβανία, παρότι είναι περισσότερα από δέκα χρόνια στην Ελλάδα, παραμένει οικειοθελώς στο περιθώριο και ονειρεύεται να γίνει επαγγελματίας κλαρινίστας. Όταν ένας άγνωστος συμπατριώτης του τον προσεγγίζει εντυπωσιασμένος από το ταλέντο του και του προτείνει να δουλέψει σε νυχτερινό μαγαζί στην Αθήνα, αποδέχεται την πρόταση. Εκεί, κρύβοντας την καταγωγή του, ως «Γιάννης από τα Γιάννενα» μπλέκεται σε μια άγρια ιστορία και γίνεται μάρτυρας πολύ σκληρών περιστατικών που ορίζουν οι νόμοι της νύχτας. Αναγκάζεται να κάνει πράγματα που δεν θέλει, κερδίζοντας όμως όλα αυτά που ονειρευόταν: λεφτά και αναγνώριση.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Στα 22 του (και μέσα σε ενάμιση μήνα!) ο Χάρης Καλαϊτζίδης έγραψε ένα από τα πιο σημαντικά μυθιστορήματα της γενιάς των millennials, πολιτικό, ερωτικό, φιλοσοφικό, queer, για τη σεξουαλικότητα, τον φασισμό αλλά και για τη δυνατότητα απελευθέρωσης, με ήρωες διαλυμένους συναισθηματικά και ευάλωτους, που προσπαθούν να μαζέψουν τα κομμάτια τους. Ο Διονύσης και η Αριάδνη, θύματα της διαφορετικότητάς τους, ερωτεύονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές τον Βαρθολομαίο που εξελίσσεται σε χρυσαυγίτη, καταστρέφοντας συναισθηματικά και τους δύο. Πέρα από το βασικό στόρι που επιδέχεται πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης, θέτοντας φιλοσοφικά ερωτήματα με έναν ιδιοφυή τρόπο, ο Καλαϊτζίδης έχει φτιάξει ένα μυθιστόρημα το οποίο χάρη στη γλώσσα του μετουσιώνεται σε υψηλή λογοτεχνία, βίαιη, ωμή, αλλά και ποιητική, που σε ταράζει και σε αφυπνίζει.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Το πρώτο μυθιστόρημα του Μάνου Ραγιάδη, που κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2020 ως «το βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα», είναι μια νουάρ ιστορία βίαιης ενηλικίωσης με γερές δόσεις σπλάτερ και κεντρικό χαρακτήρα ένα κορίτσι που θέλει να είναι αγόρι. Το 7χρονο παιδί, που ονομάζει τον εαυτό του Ντόναλντ, ενώ η μητέρα του το αποκαλεί «κοριτσάκι μου», βρίσκεται σε μια «δυσλειτουργική» οικογένεια και μπλέκεται στη δίνη μιας σειράς φόνων που σημαδεύουν τη ζωή του σε διάστημα έξι ημερών. Αυτό που κάνει το Αγόρι συναρπαστικό δεν είναι μόνο το ερώτημα για το φύλο του παιδιού, που σε απασχολεί σχεδόν μέχρι το τέλος του βιβλίου, αλλά και η περιγραφή των χαρακτήρων, της μητέρας, της θείας, οι κοφτοί, ρεαλιστικοί διάλογοι που κάνουν το βιβλίο σχεδόν «θεατρικό» ή σαν σενάριο κόμικ ‒ ένα φορμάτ που δεν συνηθίζεται στην ελληνική λογοτεχνία.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Προτού ο Οικονόμου καταστεί διεθνής ‒τα βιβλία του μεταφράζονται πλέον σε διαφορετικές γλώσσες, κατακτώντας τις πρώτες θέσεις στα βιβλιοπωλεία του Λονδίνου, αποσπώντας παράλληλα θερμές κριτικές‒, η δεύτερη εμφάνισή του στα ελληνικά γράμματα, και μάλιστα με μια συλλογή διηγημάτων, είχε συζητηθεί όσο λίγες. Το νατουραλιστικό ύφος, η κοφτερή ματιά και η αιχμηρή γραφή και η βαθιά αλήθεια των ιστοριών από τα περιθώρια της πόλης, τον Πειραιά, τα Καμίνια, το Κερατσίνι, όπου ρίχνουν φως οι περιγραφές του Οικονόμου, κέρδισαν αμέσως τους αναγνώστες και τους κριτικούς. Η ρεαλιστική εξιστόρηση, ωστόσο, αντισταθμίστηκε από ένα μοντέρνο ύφος και ένα αφηγηματικό παιχνίδι που έφεραν τον συγγραφέα εξαρχής στην πρώτη γραμμή, μια θέση που δικαίως κατέχει ακόμα και τώρα ‒ μάλιστα, ετοιμάζεται για ένα ακόμα βιβλίο από τις εκδόσεις Πόλις.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ικανότατος επιμελητής, ρέκτης της ανάγνωσης και των διαφορετικών εκδοχών του λόγου, θιασώτης οποιασδήποτε μυθοπλαστικής έκφρασης ο Κυθρεώτης ήταν από τους ανθρώπους που ο Ουμπέρτο Έκο συνήθως τοποθετούσε στο παρασκήνιο του βιβλιοφιλικού κόσμου. Ωστόσο, όταν τέτοιου είδους συνεπείς αναγνώστες αποφασίζουν να βγουν μπροστά, το αποτέλεσμα είναι ενίοτε αξιοθαύμαστο. Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή του Κυθρεώτη, ο οποίος αντλώντας το περιεχόμενο του βιβλίου του από το πολυσύνθετο, μεταπολιτευτικό σκηνικό, συνθέτει ένα εξαιρετικό παζλ όλων των απωθημένων και των αδιεξόδων της νεοελληνικής πραγματικότητας. Με αφορμή το εικοσιτετράωρο ενός νεαρού δικηγόρου καταφέρνει, μέσα από τις σκέψεις του, τις οποίες δομεί βάσει καλά επεξεργασμένων σεκάνς, να στήσει ένα μυθιστόρημα για μια Ελλάδα που πάντοτε διαψεύδει ή ενίοτε κατακρεουργεί με τρόπο τραγελαφικό τα μικροαστικά όνειρα και πάντοτε έρχεται, σαν ένα γεωτρύπανο στον Ορχομενό, να διαλύσει, με καβαφικό τρόπο, κάθε ελπίδα. Εν ολίγοις, η πρώτη αυτή εμφάνιση του Κυθρεώτη δεν αποκάλυπτε ένα πρωτόλειο πόνημα αλλά ένα καλά μελετημένο μυθιστόρημα-μάθημα προς τους καταξιωμένους συγγραφείς, τους οποίους τόσα χρόνια καλούνταν να «φροντίσει» και να διορθώσει. Ήταν, ίσως, φυσική εξέλιξη το έγινε ταινία από τον Σωτήρη Γκορίτσα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Από τα βιβλία που θες να γράφονται από τους πρωτοεμφανιζόμενους σαν αστραπή ή σαν κρότος που σκάει στο χαμηλό υπογάστριο της αφήγησης και συνταράσσει τα κεντρικά της δεδομένα. Κάπως έτσι εμφανίστηκε το απρόσμενα παραληρηματικό, σαν τον θάνατο που διαπερνά κάθε αφηγηματική γραμμή του, «Ιερό Βουνό» του Βεργέτη για να αναστατώσει τις προβλέψιμες ατραπούς του ελληνικού σύμπαντος. Χωρίς σημεία στίξης, απρόσμενο και τολμηρό ήταν το βιβλίο που δεν περίμενες να γράψει ο ντράμερ των Tango with Lions με θέμα την καταβύθιση του ήρωα στο κενό της ύπαρξης του. Το βιβλίο συζητήθηκε πολύ από στόμα σε στόμα και έγινε θεατρική παράσταση από τους Ζωή Ξανθοπούλου και Κώστα Μπάρα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Στις 16 Μαΐου 1948 ο Αμερικανός δημοσιογράφος βρίσκεται από έναν βαρκάρη να επιπλέει στα νερά του Θερμαϊκού στη Θεσσαλονίκη. Εν μέσω Εμφυλίου και υπό την πίεση των ξένων διπλωματών, η υπόθεση δολοφονίας του ανταποκριτή του CBS Τζορτζ Πολκ κουκουλώνεται εσπευσμένα, όταν ο κατηγορείται και καταδικάζεται γι’ αυτήν ο επίσης δημοσιογράφος Γρηγόρης Στακτόπουλος που επιλέχθηκε ως εξιλαστήριο θύμα. Αυτό το πραγματικό συμβάν διασταυρώνεται με τη μυθοπλασία, την ιστορία ενός μαθητή που τη δεκαετία του 2010 αρνείται να εξεταστεί στις Πανελλαδικές και έπειτα από προτροπή ενός καθηγητή του αρχίζει να σκαλίζει την υπόθεση ‒ η συγγραφέας γνωρίζει τις παθογένειες του εγχώριου εκπαιδευτικού συστήματος ούσα η ίδια καθηγήτρια. Η φράση «όταν χορεύουν οι ελέφαντες πάντα την πληρώνουν τα μυρμήγκια» αφορά τους ήρωες, τόσο αυτούς του παρελθόντος όσο και αυτούς του παρόντος. Το βιβλίο της Σοφίας Νικολαΐδου είναι ένα από τα λίγα σύγχρονα ελληνικά μυθιστορήματα που μεταφράστηκαν στα αγγλικά και κυκλοφόρησαν στις ΗΠΑ από τον εκδοτικό οίκο Melville House το 2015, σε μετάφραση Karen Emmerich.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Πατώντας πάνω στην προφορική ιστορία, βασισμένη σε μαρτυρίες από τον τόπο της και οικογενειακές αφηγήσεις, η συγγραφέας μάς μεταφέρει, μέσω τεσσάρων διηγημάτων της και με τη χρήση ιδιωματικής γλώσσας, στην καθημερινή ζωή της θεσσαλικής επαρχίας. Από την Κατοχή έως τις απαρχές της Μεταπολίτευσης, η ιστορία ενός αντάρτη, η φιλία δυο μικρών κοριτσιών και μια επαίσχυντη πράξη για μερικά ζαχαρωτά, μια οικογένεια με μέλη που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους πάρα χάνονται ο καθένας στα δικά του όνειρα και στους εφιάλτες, τρεις καθηγητές που διορίζονται σε έναν απομονωμένο τόπο που τους κάνει να ασφυκτιούν: «η συγγραφέας απαθανατίζει έναν κόσμο που έχει πια χαθεί, κι ας μην υπήρξε ποτέ πραγματικός».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Η Ευτυχία Γιαννάκη με το πρώτο μέρος μιας τριλογίας αστυνομικών μυθιστορημάτων («Η Τριλογία της Αθήνας») στήνει αριστοτεχνικά ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα. Ένας σκηνοθέτης βρίσκεται άγρια δολοφονημένος στο υπόγειο του Θεάτρου Πλάκας. Ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και οι συνεργάτες του θα κληθούν να διαλευκάνουν μια υπόθεση που αναμένεται να απασχολήσει την κοινή γνώμη. Σύντομα θα αντιληφθούν ότι θα χρειαστεί να αναζητήσουν τα αίτια της δολοφονίας στο σκοτεινό παρελθόν του σκηνοθέτη, ξετυλίγοντας ένα κουβάρι κοινών μυστικών, συγκάλυψης και βίας στην καρδιά της σημερινής Αθήνας. Η συγγραφέας, στην παρθενική της εμφάνιση, εισχώρησε δυναμικά στο σύμπαν της αστυνομικής λογοτεχνίας και με την τριλογία της αποτυπώνει το δικό της κοινωνικό σχόλιο. Επίσης, επιτυγχάνει να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο ψυχογράφημα όλων όσα απασχολούν σήμερα τη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα. Σκέψεις, προβληματισμοί και ερωτήματα για τη μνήμη, το παρελθόν και την απώλεια υφαίνονται με εξαιρετικό τρόπο στο συγγραφικό σύμπαν της Ευτυχίας Γιαννάκη.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Δεν είναι τυχαίο ότι το συγκεκριμένο βιβλίο του συγγραφέα Μάκη Τσίτα, το οποίο κυκλοφόρησε το 2013 από τις εκδόσεις Κίχλη και επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ανήκει πλέον στα κλασικά του είδους. Σε μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση παρακολουθούμε τον μεσήλικα ήρωα Χρυσοβαλάντη, έναν αγαθό και θεοσεβούμενο άνθρωπο στην Αθήνα της εποχής λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Είναι ένας άνθρωπος αρκετά ταλαιπωρημένος από τους πρώην εργοδότες του, τις γυναίκες και την οικογένειά του. Ένας τυπικός αντιήρωας της εποχής, εμμονικός, συντηρητικός, θαμώνας της εκκλησίας και των οίκων ανοχής. Θα λέγαμε ότι θυμίζει λίγο τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας συμβατικής κατηγορίας νεοέλληνα. Ο Μάκης Τσίτας γράφει με χιούμορ και σαρκασμό για τη ζωή ενός ανθρώπου που παραπαίει ανάμεσα στο μεγαλείο και την κατάντια, την αγάπη και το μίσος. Να σημειώσουμε πόσο διορατικός υπήρξε ο συγγραφέας όσον αφορά την κρίση που ενέσκηψε στην Ελλάδα μετά τους Αγώνες. Όπως και ότι το 2014 το μυθιστόρημα απέσπασε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ο Πάνος Τσίρος στο βιβλίο του Δεν είναι έτσι; γράφει ιστορίες οικείες, καθημερινές αλλά και αλλόκοτες. Στη δεύτερη συλλογή διηγημάτων του εξερευνά όλα εκείνα που σταδιακά διαβρώνουν την καθημερινότητα απλών ανθρώπων της διπλανής πόρτας. Στα συνολικά δεκατρία διηγήματα περιγράφει ζωές ασήμαντες και πληκτικές, χωρίς υπερβάσεις, χωρίς ανατροπές. Ζουν; πεθαίνουν; Κανείς δεν ξέρει. Μέχρι που ένα πρόσωπο από το παρελθόν θα κάνει την εμφάνισή του. Ένας μυστηριώδης επισκέπτης που η παρουσία του διαπερνά τις ιστορίες διακριτικά και υπαινικτικά. Το βιβλίο ξεχωρίζει για τον προσωπικό του τόνο, ενώ είναι βέβαιο ότι πηγή έμπνευσης του συγγραφέα αποτέλεσε η περίοδος της οικονομικής κρίσης που ταλαιπώρησε τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αποφεύγοντας τον βερμπαλισμό, ο διηγηματογράφος προσφέρει στον αναγνώστη ένα σπονδυλωτό αφήγημα με ήρωες και πρωταγωνιστές ανθρώπους που επιδιώκουν να ξεφύγουν από την πραγματικότητα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ακόμα θυμάμαι την έκπληξη που ένιωσα καθώς ρουφούσα τις σελίδες του «Μπλε Υγρού», του πρώτου και τρομερά διεισδυτικού βιβλίου της Βίβιαν Στεργίου που κυκλοφόρησε το 2017. Προτού καλά καλά η Ελλάδα μεταβολίσει τα θυελλώδη χρόνια της κρίσης, η Στεργίου έπλεξε ένα ακομπλεξάριστο love letter στην Αθήνα του έρωτα και της απογοήτευσης, της αδράνειας και της επιμονής, του αστικού γκρίζου αλλά και των πιο έντονων αποχρώσεων μέσα από δεκαέξι αυτοτελή διηγήματα που διαβάζονται απνευστί. Περισσότερο απ’ όλα με συνεπήρε η αφοπλιστικά φρέσκια, καινοτόμα millennial γραφή της. Πρόσφατα, στην επανάγνωσή μου, συνειδητοποίησα πως πίσω από την υπερρεαλιστική προσέγγιση της Στεργίου και τους καθημερινούς ήρωες ‒συχνά αντι-ήρωες‒ του ντεμπούτου της βρίσκεται ένας αριστουργηματικά δουλεμένος συναισθηματισμός, μια βαθιά ανθρώπινη ταύτιση της συγγραφέως με τις αόρατες ιστορίες που εκτυλίσσονται τριγύρω μας καθημερινά. «Το μπλε υγρό είναι όλα», όπως γράφει η ίδια. «Η ζωή είναι ένα κολλώδες μπλε υγρό».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Μια συλλογή από αλλόκοτες ιστορίες, συχνά μονοσέλιδες, πάντοτε αριστουργηματικά δουλεμένες, που παντρεύουν με μοναδικό τρόπο την ποίηση με το πεζό και τη συγγραφική οικονομία με την αφοπλιστική γλωσσική δεξιοτεχνία. Η Ούρσουλα Φωσκόλου ρίσκαρε πολλά με την αντισυμβατική της προσέγγιση μέσα από το «Κήτος», αλλά το αποτέλεσμα τη δικαίωσε και με το παραπάνω. Ένα ονειρικό βιβλίο πλούσιο σε ενδοσκόπηση και νοσταλγία, γεμάτο συναισθηματισμό και συγκίνηση, αφοπλιστική ομορφιά αλλά και υφέρπον σκοτάδι, το ντεμπούτο της Φώσκολου καταφέρνει να δημιουργήσει τρομερή ένταση με ελάχιστες προτάσεις, δίχως ωστόσο να πέφτει ποτέ στην παγίδα της υπερβολής. Δικαίως απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα το 2017, δικαίως φώλιασε στις καρδιές κάθε είδους αναγνωστών, ρεαλιστών και ονειροπόλων.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Τη συγγραφική ικανότητα της Ερωφίλης Κόκκαλη την είχαμε αντιληφθεί ήδη από δυο κείμενα γνώμης που είχαν δημοσιευτεί παλιότερα στη LiFO, οπότε το υψηλό επίπεδο του πρώτου της μυθιστορήματος δεν μας εξέπληξε καθόλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάδυσης της νέας queer ελληνικής λογοτεχνίας, η «Λόλα Καραμπόλα» δεν αποτελεί μόνο μια δυνάμει «εκπαιδευτική» παρουσίαση της τρανς ταυτότητας σε ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό που ενδεχομένως δεν είναι εξοικειωμένο με το θέμα αλλά και ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα που, όπως εύστοχα σχολίασε στην εισαγωγή της παρουσίασης και συνέντευξής του με τη συγγραφέα ο Θοδωρής Αντωνόπουλος, «με αμεσότητα, ζωντάνια, αλλά και οξυδέρκεια παντρεύει θαυμάσια το προσωπικό με το πολιτικό στοιχείο, το προσωπικό βίωμα με τη μυθοπλασία και το πηγαίο χιούμορ με μια σκληρή, συχνά, πραγματικότητα».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

To πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημά του Μάκη Μαλαφέκα, στο οποίο συστήνει τον Μιχάλη Κρόκο, εκκολαπτόμενο συγγραφέα, που εν μέσω καύσωνα επιστρέφει στην Ελλάδα και ετοιμάζεται να εκδώσει το βιβλίο του με θέμα τον τζαζίστα Τζον Κολτρέιν. Στην καλοκαιρινή Αθήνα του 2017 η Ντοκουμέντα επισκιάζει κάθε πολιτιστικό γεγονός, και την κυκλοφορία του βιβλίου του, και ο Μιχάλης φτάνει στην Αθήνα αναμένοντας ένα προδιαγεγραμμένο φιάσκο. Η πόλη τον υποδέχεται με καύσωνα και σύγχρονη τέχνη, ρεκόρ τουρισμού και παντιλίκια, μνημόνιο και Airbnb, πεφωτισμένους χάκερ, παρανοϊκούς ταξιτζήδες και μοιραία κορίτσια, φόνους, απαγωγές, και την κλοπή ενός πίνακα με όλα τα μυστικά του κόσμου. Ένας συγγραφέας χαμένος στην παλιρροιακή δίνη της εποχής του, στη λάθος πόλη, στο λάθος καλοκαίρι. Ο Κρόκος συνέχισε την περιπλάνησή του στον κόσμο των χίπστερ, των γκρούβαλων και φασαίων και στη Μεσακτή, στην Ικαρία, δημιουργώντας αγωνία για το κλείσιμο της τριλογίας. 

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!