Η σχέση του Αχιλλέα Κυριακίδη με τον κινηματογράφο παραμένει ισόβια στοχαστική και καταδικασμένη σε πάθος. Κείμενά του σε βάθος σαράντα ετών συναποτελούν μια συλλογή σκέψεων και απόψεων ενός κινηματογραφιστή και μεταφραστή. Μέσα στο σκοτάδι της αίθουσας διατήρησε μέσα στις δεκαετίες την ψυχραιμία και τη φωτεινή του άποψη, χωρίς ποτέ να παλιώνει. Έχοντας διαβάσει κείμενά του όταν δημοσιεύτηκε, είμαι σίγουρος ότι το Φωτεινό Σκοτάδι θα με ανταμείψει με τη συμπυκνωμένη σοφία ενός διανοητή που δεν είχε ποτέ το άγχος να είναι στη μόδα ή να φθείρεται με κριτικές ταινιών που δεν τον εμπνέουν.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Το καλοκαίρι είναι ευκαιρία να καλύψω τα κενά μου και ένα απ’ αυτά είναι οι Ιστορίες από την Κολυμά, τα διηγήματα που άρχισε να γράφει ο Βαρλάμ Σαλάμοφ μετά τον θάνατο του Στάλιν, αντλώντας υλικό από τα δεκαεπτά χρόνια που πέρασε ο ίδιος στα σοβιετικά γκουλάγκ. Πώς χάνει ο άνθρωπος την ανθρωπιά του; Ποια είναι τα όρια των φυσικών, των ηθικών, των πνευματικών του αντοχών; Ντοκουμέντο, μαρτυρία και ταυτόχρονα υψηλή λογοτεχνία από έναν επιζήσαντα των στρατοπέδων που έμαθε στο πετσί του πώς να δρα «μέσα στο πλήθος» των θυμάτων και των θυτών, το βυθισμένο στην απελπισία και την αγριότητα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Σε μια δυστοπική Γαλλία ενός πολύ κοντινού μέλλοντος ένα πτωχευμένο κράτος ιδιωτικοποιεί όλες τις δημόσιες υπηρεσίες εκτός από την αστυνομία, που διαθέτει υπερεξουσίες και παρακολουθεί τους πάντες, επιχειρήσεις αγοράζουν ολόκληρες πόλεις, οι ταξικές αντιθέσεις είναι χαώδεις και τα κοινωνικά επιδόματα δεν προορίζονται για τους φτωχούς αλλά για τους συνεπείς καταναλωτές. Οι απόκληροι που πληθαίνουν διαρκώς είναι στα πρόθυρα γενικής εξέγερσης με «εμπροσθοφυλακή» τους λεγόμενους Αθέατους, απροσδιόριστα πλάσματα μεταξύ ζώου και ανθρώπου, σαν τους μυθικούς Λυκάνθρωπους.

Σε εκείνους φέρεται να έχει καταφύγει η εξαφανισμένη έφηβη κόρη ενός ζευγαριού που την αναζητά αγωνιωδώς και με αφετηρία αυτό το λογοτεχνικό εύρημα ο Αλέν Νταμαζιό, ο σημαντικότερος Γάλλος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, σκαρώνει ένα καταιγιστικό μυθιστόρημα που άλλοτε θυμίζει φουτουριστική ιστορία τρόμου, άλλοτε πολιτικό θρίλερ κι άλλοτε πάλι φιλοσοφικό δοκίμιο, με τις εκτεταμένες ταραχές που συγκλονίζουν ξανά τη Γαλλία του Μακρόν ‒τελευταία αφορμή, η εν ψυχρώ δολοφονία ενός αλγερινής καταγωγής 19χρονου μικροπαραβάτη από αστυνομικό‒ να φαντάζουν σαν τις τελευταίες αλλά καθόλου έσχατες εστίες αντίστασης απέναντι σε έναν επελαύνοντα νέο ολοκληρωτισμό. Οι Αθέατοι που μόλις κυκλοφόρησαν στα ελληνικά σε μετάφραση Δημήτρη Δημακόπουλου εκδόθηκαν το 2019, απέσπασαν λαμπρές κριτικές και ανακηρύχθηκαν «Βιβλίο της Χρονιάς» από το λογοτεχνικό περιοδικό «Lire».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν συγκέντρωσε στη ζωή και στη σκέψη του όλες τις αντιφάσεις και τις αντιθέσεις της γερμανοεβραϊκής κουλτούρας: κινήθηκε μεταξύ εβραϊκής θεολογίας και μαρξιστικού υλισμού, μεταξύ της ιδέας της αφομοίωσης και της σιωνιστικής ελπίδας, στη μεθόριο κομμουνισμού και αναρχισμού. Ήταν ένας διανοούμενος που δεν μπόρεσε ποτέ να υπερβεί τον κλυδωνισμό μεταξύ μυστικιστικού μεσσιανισμού και κοσμικής ουτοπίας. Ο Μισέλ Λεβί, έμπειρος κριτικός αναγνώστης του γερμανικού Ρομαντισμού και των επαναστατικών μαρξιστικών ιδεών, αναδεικνύει εδώ την αναρχική διάσταση της σκέψης του Μπένγιαμιν. Η βασική του υπόθεση είναι ότι η συνάντηση του Μπένγιαμιν με τον μπολσεβικισμό/κομμουνισμό (το 1924) δεν ξερίζωσε τις προηγούμενες νεανικές ελευθεριακές και μυστικιστικές του ευαισθησίες αλλά οδήγησαν σε ένα συναρπαστικό μείγμα, σε μια «αλχημιστική» ένωση διαφορετικών στοιχείων. Άλλη μια ωραία έκδοση του Κώστα Δεσποινιάδη με τη μεταφραστική συμβολή του σπουδαίου διανοούμενου Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Θυμάμαι ακόμα τη βαθιά συγκίνηση που ένιωθα τη στιγμή που τελείωνα το Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα του David Diop. Θαύμασα το πώς κατάφερε να γράψει κάτι τόσο ποιητικό και ταυτόχρονα τόσο βίαιο και σκληρό.

Πώς διηγείται την ιστορία του Αλφά από τη Σενεγάλη, που βρέθηκε να πολεμάει στην Ευρώπη με την πλευρά του γαλλικού στρατού στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πώς ξεδιπλώνει τη φρίκη του πολέμου μέσα από το παραλήρημα ενός στρατιώτη που πολεμά «με το νόμιμο τουφέκι στο αριστερό χέρι και τη ματσέτα του άγριου στο δεξί». Το νέο του μυθιστόρημα, Η πύλη του ταξιδιού χωρίς επιστροφή, αφορά έναν νεαρό Γάλλο φυσιοδίφη που φτάνει στη Σενεγάλη το 1750 για να μελετήσει τη φύση. Πάλι η Ιστορία παρούσα, η Αφρική, ο ρατσισμός, αλλά και ο έρωτας, που θέλω πολύ να δω πώς τον αντιλαμβάνεται αυτός ο σπουδαίος, για μένα, συγγραφέας.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ακόμα κι αν δεν έκανα αυτήν τη δουλειά, δεν θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να μη διαβάζει για σινεμά. Στις κριτικές, πέρα από την αφηγηματική ροή, την ευρηματική πρόζα και το μεράκι, με ενδιαφέρει το κείμενο να μου υποδεικνύει μια νέα, απρόσμενη ερμηνευτική κατεύθυνση, ιδανικά χωρίς να την επεξηγεί εντελώς ‒ ας αφήνει κάτι και για μένα, σαν τις ταινίες που αγαπώ. Αν έπρεπε να εντάξω κάπου τον Γιάννη Σμοΐλη, θα τον τοποθετούσα στους θιασώτες της διακειμενικής, φιλοσοφικής κριτικής. Οι επικλήσεις στην αυθεντία δεν γίνονται από ελιτισμό ή για να επικυρώσουν τη δική του αυθεντία. Είναι οι ειλικρινείς καταθέσεις ενός ανθρώπου που ταξίδεψε σε παράλληλα σύμπαντα λογοτεχνών, διανοητών και δοκιμιογράφων και επέστρεψε για να μεταδώσει με αγάπη όσα θαυμαστά συνάντησε εκεί και να τα παντρέψει με τις εικόνες της μεγάλης οθόνης, χτίζοντας ένα δικό του, φιλότεχνο «διευρυμένο» σύμπαν. Λίγοι άνθρωποι εκεί έξω μπορούν να ενώσουν έτσι ανεπιτήδευτα τον Ουελμπέκ με τους Αvengers. Δεν βλέπω την ώρα να ανακαλύψω πόσες και ποιες ανάλογες συναντήσεις με περιμένουν στο βιβλίο του.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ο ανώνυμος πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι φανατικός θαυμαστής του Νίκου Σκαλκώτα και μελετάει τη μουσική του κλεισμένος στο διαμέρισμά του. Όνειρό του είναι να ανακαλύψει πρωτότυπα μουσικά αρχεία του συνθέτη. Η εμμονή του αυτή θα τον κάνει να φαντασιωθεί την παρουσία του συνθέτη σε κάθε γωνιά του σπιτιού του. Η ιστορία δομείται με μουσική υπόκρουση τα «32 κομμάτια για πιάνο» του συνθέτη. Mεταξύ των κεφαλαίων του βιβλίου παρεμβάλλονται αποσπάσματα των επιστολών του Σκαλκώτα κυρίως προς τη φίλη του, τη Νέλλη Ασκητοπούλου. Χωρίς περιττές φλυαρίες, ο Συγκάτοικος είναι ψυχολογικό μυθιστόρημα που μιλάει για τις εμμονές, τη ματαιότητα της ύπαρξης και το ταξίδι προς τον εαυτό.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ο Σάλτος του Ανδρέα Νικολακόπουλου είναι από τα βιβλία που περιμένω να διαβάσω εδώ και καιρό. Μια συλλογή δεκατριών διηγημάτων, μικρών σε έκταση, με ήρωες που είναι έτοιμοι να κάνουν το σάλτο και να περάσουν είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά στην άλλη πλευρά. Πρόκειται για ιστορίες αρκετά σκοτεινές που είναι τοποθετημένες σε άγνωστο χρόνο και χωρίς πάντα συνοχή, η οποία, μερικές φορές, είναι έως και περιοριστική. Ιστορίες που εκτυλίσσονται σε διαφορετικά σημεία, από θάλασσες μέχρι πόλεις, και από τρένα μέχρι πανεπιστημιακά εργαστήρια. Ήρωες ενδιαφέροντες που παλεύουν με δαίμονες και παθογένειες. Mάλιστα, διάβασα μια συνέντευξη του συγγραφέα με αφορμή το βιβλίο και μου φάνηκε πολύ ειλικρινής, οπότε ανυπομονώ να το ξεκινήσω. Ψυχεδέλεια και dark δόσεις ελληνικής επαρχίας, λοιπόν, γι’ αυτό το καλοκαίρι.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤA!

Και αυτό τον Αύγουστο σκοπεύω να μην παρεκκλίνω από την κατηγορία «indie hits», δηλαδή από αυτά τα βιβλία που τον Σεπτέμβρη, με την επιστροφή, θα σχολιάζονται από τους θαμώνες του Οdeon και του Lulu. Ανάμεσά τους είναι το Πάρανταϊς. Η Φερνάντα Μελτσόρ έκανε θόρυβο με την Εποχή των Τυφώνων που, παρότι βαθιά σκοτεινό, γεμάτο ρυπαρές καταστάσεις και περιγραφές, καθόλου «καλοκαιρινό», διαβάζοντάς το πέρσι, πάλι τέτοια εποχή, δεν μπορούσα να το κλείσω ‒ και δεν το έκανα, το ρούφηξα. Πολυβραβευμένη, πολυμεταφρασμένη, η Μεξικανή συγγραφέας ήταν υποψήφια για Booker με εκείνο το βιβλίο που ξεκίνησε από ένα πραγματικό έγκλημα, μια είδηση του αστυνομικού δελτίου ‒μια γυναίκα βρέθηκε νεκρή σ’ ένα κανάλι της Βερακρούς και ο δράστης αιτιολόγησε την πράξη του λέγοντας ότι ήταν πρώην εραστές και του είχε κάνει μάγια‒, είναι υποψήφια για το ίδιο βιβλίο και με αυτό, με το Πάρανταϊς, που λένε πως «μπορεί να διαβαστεί σε μια καθισιά», όμως «δεν είναι εύκολο να το καταπιείς με τη μία». Ένα συγκρότημα πολυτελών κατοικιών, δύο νεαροί παρίες από διαφορετική κοινωνική αφετηρία, από τη μια οι ευκατάστατοι και από την άλλη εκείνοι που τους υπηρετούν, η τοξική αρρενωπότητα, ο μισογυνισμός και η κουλτούρα του βιασμού στο προσκήνιο.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Πρόκειται για την επίσημη βιογραφία του συγκροτήματος-φαινόμενο από τη Νότια Κορέα. Την αφηγούνται τα μέλη του με τα δικά τους λόγια. Κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο, ώστε να συμβαδίζει με τα δέκα χρόνια από τη δημιουργία του γκρουπ. Όταν πρωτοανακοινώθηκε, δεν δόθηκαν πολλές πληροφορίες στη δημοσιότητα, γεγονός που προκάλεσε φρενίτιδα, επειδή αρκετοί πίστεψαν ότι ήταν ένα βιβλίο για την Taylor Swift. O δημοσιογράφος Myeongseok Kang ακολουθούσε διεξοδικά τους BTS για τρία χρόνια και έκανε λεπτομερείς συνεντεύξεις από τα επτά μέλη του γκρουπ. Το βιβλίο, στις 520 σελίδες του, χωρίζεται χρονολογικά σε επτά κεφάλαια και καλύπτει την πορεία τους λίγο πριν από το ντεμπούτο-σινγκλ τους «2 Cool 4 Skool» το 2013 μέχρι σήμερα. Επίσης, περιέχει σπάνιες φωτογραφίες τους, αλλά πάνω από 330 QR, για να βάλει τον στρατό από τους φαν τους (Army) να πάθει ακόμη μεγαλύτερη φρενίτιδα. Βασικά, είναι το απόλυτο βιβλίο για όσους τους αγαπούν. Ακόμη κι αν δεν είσαι τόσο φαν, όπως εγώ, αλλά ασχολείσαι με τη μουσική, θέλεις να το διαβάσεις. Είναι το πιο σημαντικό ποπ συγκρότημα του 21ου αιώνα εξάλλου, και ας το αρνούνται πεισματικά ορισμένοι.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Το φετινό καλοκαίρι έχω σκοπό να το περάσω με αμερικανική λογοτεχνία, ό,τι δεν έχω διαβάσει από ΜακΚάρθι και Φώκνερ, ξεκινώντας από το Καθώς Ψυχορραγώ στη μετάφραση του Παναγιώτη Κεχαγιά, που είναι από μόνη της λόγος για να αναζητήσω ένα βιβλίο, ακόμα και αν το έχω διαβάσει σε παλιότερη έκδοση. Η ιστορία του είναι απλή: τα παιδιά και ο πάμφτωχος σύζυγος της ετοιμοθάνατης Άντι Μπάντρεν εκπληρώνουν την τελευταία επιθυμία της να ταφεί στον τόπο όπου γεννήθηκε στον αμερικανικό Νότο, μαζί με το σόι της. Κωμικοτραγικά επεισόδια συνθέτουν μια συγκλονιστική αφήγηση για τα πάθη της ανθρώπινης ψυχής με στοιχεία σκοτεινής κωμωδίας και σκληρού ρεαλισμού σε πενήντα εννέα κεφάλαια, με δεκαπέντε φωνές, δεκαπέντε χαρακτήρες που άλλοι εμφανίζονται μία φορά, ενώ άλλοι επανέρχονται. Ο Φώκνερ οργανώνει μια αντίστροφη τραγωδία, δηλαδή μια τραγωδία στην οποία ακούγεται μόνο ο Χορός, σε ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ένα δίλημμα με ταλανίζει εδώ και κάποιες μέρες, από τη στιγμή που κατέβασα ευλαβικά από τη βιβλιοθήκη μου τα υποψήφια βιβλία για τις διακοπές του καλοκαιριού και κατέληξα στην επικρατέστερη (εν)δεκάδα: ένα πολυσέλιδο ή πολλά μικρότερα για τις ίδιες μέρες; Ένα μαμούθ σιγουράκι που θα μου πάρει καιρό να το διαβάσω, αλλά σίγουρα θα με αποζημιώσει, ή κατευνασμός του FOMO για εντατική κάλυψη της χειμερινής ύλης; Και καθώς καταλήγω στο προαιώνιο ερώτημα περί ποιότητας ή ποσότητας (που, ωστόσο, μπορεί κάλλιστά να συνεπάγεται ποιότητα), σκέφτομαι ότι μάλλον δεν θα καταφέρω να αντισταθώ στις 1.200 σελίδες του νέου Πολ Όστερ. Στο ίδιο ερώτημα είχα κληθεί να απαντήσω το καλοκαίρι του 2018, όταν είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά το magnum opus του, το «4 3 2 1» – και δεν το μετάνιωσα στιγμή τις δύο περίπου εβδομάδες που χρειάστηκα για να το ολοκληρώσω, αργός αναγνώστης γαρ. Πέντε χρόνια μετά, κι ενώ τον έχουν βρει μια σειρά από προσωπικές αναποδιές (ο χαμός του γιου του από overdose, η διάγνωσή του με καρκίνο), ο κορυφαίος Αμερικανός συγγραφέας επέστρεψε στα ελληνικά γράμματα με το Φλεγόμενο Αγόρι του που δεν ανήκει στην κατηγορία της μυθοπλασίας αλλά αποτελεί τη βιογραφία του πρωτοπόρου μα παραγνωρισμένου συγγραφέα Στίβεν Κρέιν και, όπως ο ίδιος ο Όστερ έχει δηλώσει, «η ζωή του θα μπορούσε να είναι η πέμπτη εκδοχή της ζωής του Φέργκιουσον από το 4 3 2 1». Αυτή η δήλωση και μόνο μου αρκεί.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Αγαπώ τις επαναδιηγήσεις και τις διασκευές των παραμυθιών, των μύθων και των αρχετύπων. Ο Fabio Stassi ανατρέπει το διάσημο έργο της ιταλικής λογοτεχνίας και, απογυμνώνοντάς το από καθετί παραμυθένιο, το μεταφέρει σε μια ρεαλιστική πραγματικότητα. Με τον Μαστρο-Τζεπέτο μας χαρίζει τη συγκλονιστική ιστορία ενός ανθρώπου που δεν αναζητά απλώς τον γιο του αλλά παλεύει με μια περίκλειστη, εχθρική κοινωνία, η οποία δεν του επιτρέπει ούτε να αγαπά ούτε και να συνεχίζει να ελπίζει.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Για ένα έθνος διχασμένο ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους, μια κοινωνία γεμάτη αντιφάσεις και ανισότητες μιλά ο Βρετανός συγγραφέας, φιλοτεχνώντας την ιστορική τοιχογραφία της χώρας του μέσα από τη ζωή της ηρωίδας του σε ένα ήρεμο προάστιο του Μπέρμιγχαμ, στο Μπόρνβιλ, όπου λειτουργεί το διασημότερο εργοστάσιο σοκολάτας της Αγγλίας από το 1945, το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι την πανδημία του κορωνοϊού. Η τελετή στέψης της βασίλισσας Ελισάβετ, ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας, βασιλικοί γάμοι και κηδείες, το Brexit, περνάνε μέσα από τις οθόνες των τηλεοράσεων και τη ζωή μιας μεσαίας οικογένειας με σαρκασμό, χιούμορ και λυρισμό και τη σημαδεύουν ανεξίτηλα, συνδέοντας τις μεγάλες ιστορικές αφηγήσεις με τη μικροϊστορία. Καμβάς συναισθημάτων με υποσχέσεις «προόδου» επηρεάζουν και διαμορφώνουν τους άσημους ήρωες της μεσαίας τάξης σε μια άλλοτε δραματική και άλλοτε αστεία καθημερινότητα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Υπήρξε ο πρώτος Δυτικός που στοχάστηκε και επανέφερε τον ανταρτοπόλεμο στο πεδίο του άλλου. Έτσι, μέσα από αυτό το βιβλίο, ο δημιουργός των Επτά Στύλων της Σοφίας αποδεικνύεται και μέγας θεωρητικός του πολέμου. Άραγε πού συναντιέται ο Λόρενς της Αραβίας. που οι περισσότεροι γνωρίσαμε μέσα από τη διάσημη ταινία του Ντέιβιντ Λιν με τον Πίτερ Ο’Τουλ, με το συγγραφέα, φιλόσοφο και θεωρητικό Τ.Ε. Λόρενς; Δεδομένου ότι ανέκαθεν με μάγευε η Μέση Ανατολή, δεν θα μπορούσα να μην το έχω υπόψη μου. Θα το διαβάσω ακόμα και αν αποδειχθεί εντελώς άσχετο με αυτό που έχω στο μυαλό μου. Αλλά πιστεύω ότι θα αποδειχθεί διαμάντι, όταν μάλιστα οι θεωρίες στρατηγικής πολέμου εκφράζονται κάπως έτσι: «Οι στρατοί μοιάζουν με τα φυτά, ακίνητοι ως σύνολο, ριζωμένοι βαθιά, τρέφονται έως την κορυφή χάρη στους μακριούς βλαστούς τους. Μπορούσαμε να γίνουμε ατμός που γυρίζει στον αέρα όπου θέλει». Ο Olivier Rolin, στο επίμετρο με τίτλο «Συνεδρίαση σε μια σκηνή», λέει: «Στη σκηνή του Αμπού Μαρχά, ανάμεσα σε μουγκρητά από καμήλες, συναντώνται ένας αρχιστράτηγος των Μαχομένων Βασιλείων, ένας Αθηναίος αριστοκράτης, ένας Σάξονας κόμης, ένας εκκεντρικός της Οξφόρδης κι ένας Κινέζος επαναστάτης. Η γραφή (η γραπτή σκέψη) είναι ο τόπος που επιτρέπει αυτές τις συναθροίσεις».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ομολογώ πως έχω ένα φετίχ: θέλω να περνάω τις καλοκαιρινές μου διακοπές διαβάζοντας αιχμηρά βιβλία πολιτικοκοινωνικού περιεχομένου. Βρίσκω πως υπάρχει κάτι το όμορφο στην αντίθεση μεταξύ της πλήρους απομόνωση σε κάποια ερημική παραλία και της επεξεργασία σκέψεων και αφηγημάτων που αφορούν το κοινωνικό σύνολο. Αναμφίβολα, λοιπόν, το Sister Outsider της Audre Lodre, που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, θα τρυπώσει φέτος στο backpack των διακοπών μου. Γεννημένη το 1934 σε μια πολύ διαφορετική Νέα Υόρκη από τη σημερινή, η αυτοαποκαλούμενη «μαύρη, λεσβία, φεμινίστρια, μητέρα, ποιήτρια και πολεμίστρια» αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή της στην αποδόμηση του σεξισμού, του ρατσισμού, της ομοφοβίας και των ταξικών διακρίσεων, πολλά χρόνια προτού η εμμονή με την πολιτική των ταυτοτήτων γίνει κομμάτι του zeitgeist. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή δοκιμίων και ομιλιών της, των οποίων η γλώσσα, σύμφωνα με την κριτική, σπάει κόκαλα και συνάμα ραγίζει καρδιές, και αποτελεί μια κριτική-ορόσημο της συστημικής απόρριψης κάθε είδους διαφορετικότητας. Δυστυχώς, αναμένω πως τα κείμενα της θα αποδειχθούν αρκετά επίκαιρα τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Καιρός, λοιπόν, να εξοπλιστούμε με επιχειρήματα διαχρονικής αξίας και να εμπνευστούμε από τις αναλύσεις μιας γυναίκας της οποίας το όνομα δόθηκε σε δρόμο της Νέας Υόρκης και σε κρατήρα στον Ερμή, ενώ έγινε και σημείο αναφοράς για δεκάδες σύγχρονα κοινωνικά και ακαδημαϊκά κινήματα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Μέσα σε μία εβδομάδα εμμονών που παίρνω όλο το γαλλικό autofiction σβάρνα, πηγαίνω από τον Herve Guilbert στον Guillaume Dustan ή τον Renault Camus και αφήνω πια πίσω μου τα enfants terribles των ’90s, βρίσκομαι μπροστά στο Love me tender της Constance Debré που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Πόλις. Στη Γαλλία του 2000-κάτι ένας άντρας πηγαίνει την πρώην σύζυγό του στο δικαστήριο, κατηγορώντας τη για αιμομιξία και παιδοφιλία, λέγοντας ότι κάνει παρέα με τους ομοφυλόφιλους φίλους της, που ενδέχεται να είναι ακόμη και παιδόφιλοι, μπροστά στον ανήλικο γιο της. Η γυναίκα αυτή είναι η Constance Debré και όλα αυτά συμβαίνουν όταν συνειδητοποιεί πως είναι λεσβία και πως η παλιά της ζωή δεν την καλύπτει πια. Στη δικαστική διαμάχη που ακολουθεί χάνει την επιμέλεια του γιού της και ξεκινά μια νέα ζωή. Αφήνει τη δικηγορία, κόβει τα μαλλιά της, κάνει τατουάζ και με ένα σάλτο εγκαταλείπει τον κόσμο της ετεροκανονικότητας ‒ η αλήθεια είναι πως επέλεξα το βιβλίο κυρίως γιατί κάπως κάτι με γοητεύει στη φωτογραφία της.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤA!

Οι συναρπαστικές ιστορίες του μετρ της ερευνητικής δημοσιογραφίας και βραβευμένου αρθρογράφου του εμβληματικού περιοδικού «The New Yorker», Patrick Radden Keefe, πάντοτε με γοήτευαν. Μόλις είδα αυτές τις μέρες την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου αμέσως εντάχθηκε στις must επιλογές για τις διακοπές του καλοκαιριού. Ίντριγκες και πάθη, μυστικά και ψέματα, έγκλημα και διαφθορά κυριαρχούν στα Καθάρματα, ένα βιβλίο που προσφέρει μια διεισδυτική ματιά στον κόσμο των «κακών». Οι αληθινές ιστορίες εγκλήματος και τιμωρίας, οι αποκαλυπτικές συνεντεύξεις, η ενδελεχής έρευνα και η συναρπαστική εξιστόρηση πραγματικών γεγονότων καθιστούν το βιβλίο ένα ιδανικό ανάγνωσμα για το καλοκαίρι. Άλλωστε, το προηγούμενο βιβλίο του, Μην πεις λέξη, μια αποκαλυπτική και καθηλωτική αφήγηση για την άγρια διαμάχη στη Βόρεια Ιρλανδία και τα επακόλουθά της, με αφορμή μια πραγματική ιστορία φόνου, αποτελεί εγγύηση ποιότητας για οτιδήποτε έγραψε και θα γράψει ένας δημοσιογράφος που ξέρει πολύ καλά να μετατρέπει την έρευνά του σε συγκλονιστική αφήγηση.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Διάβασα για πρώτη φορά Αραμπούρου πέρσι, την Πατρίδα, στο τέλος των καλοκαιρινών μου διακοπών, φέτος λέω να τον διαβάσω στην αρχή. Η Πατρίδα δεν είναι απλώς άλλο ένα βιβλίο για τον εμφύλιο σπαραγμό στη Χώρα των Βάσκων αλλά ένα πραγματικά μεγάλο μυθιστόρημα που μέσα από την εξιστόρηση της διάρρηξης των σχέσεων δύο άλλοτε στενά συνδεδεμένων οικογενειών κατά τη διάρκεια των τριάντα χρόνων των ένοπλων συγκρούσεων γίνεται κλασικό, μιλώντας για τις έννοιες της πατρίδας, του ανέφικτου της συγχώρεσης αλλά και για την αναγκαιότητα της λήθης προκειμένου να επουλωθεί το τραύμα της πολιτικής και κοινωνικής διαίρεσης. Την ίδια καθηλωτική αφήγηση σε διάφορα επίπεδα και με διαφορετική κάθε φορά, αλλά πάντα ταιριαστή ένταση, την ίδια πολυεπίπεδη ανάπτυξη των χαρακτήρων περιμένω να βρω και στα Πετροχελίδονα φέτος, μέσα από την ιστορία ενός καθηγητή γυμνασίου που έχει αποφασίσει να δώσει τέλος στη ζωή του, έχοντας μάλιστα επιλέξει την ημερομηνία: έναν χρόνο μετά. Ως τότε κάθε βράδυ θα γράφει το χρονικό της ζωής του, εξηγώντας την απόφασή του και παράλληλα την πολιτική και κοινωνική διαδρομή της Ισπανίας, παραδίδοντας το τελευταίο του και ίσως πιο σημαντικό μάθημα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ωραία, παράξενη Τριανταφύλλου, αλλάζει σκηνικό και παλέτα θεμάτων, κάνει στην μπάντα τα αγαπημένα της ιστορικο-ηθικά (ας μην πιάσουμε τώρα το αν συμφωνεί κανείς ή διαφωνεί με τις προσεγγίσεις της ή τον αγελαίο τρόπο με τον οποίο έχει εκφραστεί η διαφωνία) και πιάνει το σήμερα της Αγίας Ελληνικής Οικογένειας και τους καρπούς της: ένας λεβεντοπατέρας, πολύ κύριος για τους άλλους, με βαρύ χέρι για τη σύζυγο, με αρρωστημένο υπόβαθρο στις σχέσεις του με τα άλλα μέλη της οικογένειας. Έχει αξία μια τέτοια συγγραφική σύνθεση από ένα τέτοιο πρόσωπο και από τη γεύση που αφήνουν τα πρώτα κεφάλαια, έχει αξία και η γλώσσα που διατρέχει όλες τις πονεμένες δεκαετίες της ελληνικής ζωής μας. Τα πλούσια ‘80s, τα ξέφρενα ‘90s και την κατάντια μας μετά. Έχει αξία και ο τρόπος που μιλάει για εκείνη η ψυχραιμία της ιστορικού, που ως επιστήμονας κρίνεται στη μικροϊστορία των μικροαστικών ελληνικών διαμερισμάτων και ζωών.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!

Ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει κανείς σε οποιοδήποτε μάθημα δημιουργικής γραφής ή δημοσιογραφίας είναι ότι η αρχή μιας ιστορίας είναι καθοριστική, ότι είναι αυτή που θα «αρπάξει» τον αναγνώστη και θα τον κρατήσει. Και τι να πει κανείς για τις πρώτες προτάσεις του τελευταίου βιβλίου του Κούνζρου!«Πιστεύω πως η στιγμή που ξεκινά η μέση ηλικία μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς. Είναι η στιγμή που εξετάζεις τη ζωή σου και, αντί να βλέπεις ένα πεδίο δυνατοτήτων να ανοίγεται, τη σφαίρα των προοπτικών σου να μεγαλώνει, αισθάνεσαι σαν να ξύπνησες από ύπνο βαθύ ή σαν να έχεις ξεβραστεί σε μια ακτή και ν’ αποκτάς ξάφνου συναίσθηση του περίγυρου. Ώστε εδώ βρίσκομαι, λες. Αυτό έχω γίνει». Το βιβλίο του χαρισματικού Βρετανού συγγραφέα και δημοσιογράφου Χάρι Κούνζρου, που κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 2020 με τον τίτλο Red Pill, ξεκινάει με μια κρίση μέσης ηλικίας. Ο μεσήλικας πρωταγωνιστής κερδίζει μια τρίμηνη υποτροφία για το Βερολίνο, μια ευκαιρία, όπως νομίζει, να καθαρίσει το μυαλό του και να ξεφύγει προσωρινά από την οικογένειά του. Αντί γι’ αυτό καταλήγει να περπατάει μάταια στην πόλη, να βλέπει τηλεόραση και να καταδύεται σε μια τρομακτική δυστοπία που δεν βγάζει κανένα απολύτως νόημα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ!