Συμβάντα και αναφορές με τη μορφή της αλφαβήτας

Συμβάντα και αναφορές με τη μορφή της αλφαβήτας Facebook Twitter
Ο Φερνάντο Πεσσόα (1888-1935) έγραψε τα πάντα και για τα πάντα...
0

1. Η όπως Ηρόστρατος: Πάνε κάμποσες δεκαετίες, κι όμως τα λόγια του ακούγονται σαν να εκφέρονται σήμερα. Στιλπνή μοντερνικότητα, οξύνοια που γίνεται αιχμηρό μέταλλο, στραπατσαρισμένος μοντερνισμός που γίνεται τρομερά επίκαιρος. Ακούστε: «Η εξωφρενική παραγωγή λογοτεχνίας θα κάνει, από αντίδραση, εξίσου εξωφρενική την επιλογή. Η πραγματικά άφθονη παραγωγή καλογραμμένων βιβλίων θα έχει ως αποτέλεσμα πολλά παλαιά βιβλία να φαντάζουν λιγότερο καλά απ' ό,τι όταν αντιπαραβάλλονταν με το κενό. Οι απόλυτες έννοιες των αξιών θα χρειαστεί ως εκ τούτου να αντικαταστήσουν τις σχετικές. Η ζωγραφική θα βουλιάξει. Η φωτογραφία τής έχει στερήσει πολλά από τα θέλγητρά της. Η ματαιότητα ή η κουταμάρα τής έχουν στερήσει σχεδόν όλα τα υπόλοιπα. Ό,τι απέμεινε έχει καταστραφεί από τους Αμερικανούς συλλέκτες. Σπουδαίος πίνακας είναι αυτό το αντικείμενο που ο πλούσιος Αμερικανός θέλει να το αγοράσει μόνο και μόνο γιατί κάποιοι άλλοι θα ήθελαν να το αγοράσουν αν είχαν την οικονομική δυνατότητα».


Ο Φερνάντο Πεσσόα (1888-1935) έγραψε τα πάντα και για τα πάντα. Αυτό το μεγαλειώδες μυστικό της λογοτεχνικής ιστορίας συνέθεσε ποιήματα, σκάρωσε αστυνομικές πλοκές, κατέστρωσε σχέδια φιλοσοφικών συστημάτων, υπερέβη τα όρια του χώρου και του χρόνου, ανακάτεψε την τράπουλα του νοήματος ξανά και ξανά. Στον Ηρόστρατο (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, εκδ. Gutenberg) καταπιάνεται, γράφοντας στα αγγλικά, με το αιώνιο ζήτημα της υστεροφημίας. Κομμάτια κι αποσπάσματα, ψηφίδες, ένα πλέγμα από ιδέες και στοχασμούς, ποιητικές εκλάμψεις, βαθιές ιστορικές γνώσεις και ρεμβώδεις διαισθήσεις κυκλώνουν το θέμα, το θίγουν, το εξετάζουν. Και ανάμεσά τους, συνεχώς, οι μαρμαρυγές της μεγαλοφυΐας. Ένα βιβλίο-σύνθεμα που θα το ζήλευε τρελά ο μέγας Μπόρχες.


Παραθέτω ένα απόσπασμα που το ζηλεύω, παράφορα αν και όχι παράλογα, εγώ: «Υπάρχει η νεκρή και η ζωντανή φήμη, και η καθεμία ξεχωριστά είναι φήμη~ υπάρχει η φήμη που εργάζεται και ερευνά, και η φήμη που μοιάζει με άγαλμα ή με επιγραφή σε μνήμα – επιβίωση χωρίς ζωή. Ο Σαίξπηρ ζει και εργάζεται~ ο Σπένσερ είναι ένα όνομα χωρίς ισχύ [...] Το ιδεώδες έπος θα πρέπει να έχει το περίβλημα ενός Μίλτον και να προκαλεί το ζωηρό ενδιαφέρον ενός Κόναν Ντόυλ. Αυτό δεν είναι ανέφικτο, αφού δεν υπάρχουν ανέφικτα πράγματα~ ακόμη και οι αντιφάσεις, μετά τον Χέγκελ, έχουν πάψει να είναι αντιφάσεις». Και πιο κάτω, και πάλι για τον Σαίξπηρ, και για τον συγκερασμό υψηλού και ποπ (πολύ προτού υπάρξει ο Andy Warhol ή ο Jean Echenoz), επιμένει ο Πεσσόα: «Το μεγαλειώδες στον Σαίξπηρ είναι ότι μπορεί να σταθεί πλάι και στον Όμηρο και στον Έντγκαρ Γουάλλας». Οφείλω να σημειώσω ότι είναι σημαντικότατο γεγονός η έκδοση των έργων του Πεσσόα από τον Gutenberg, σε πολυτονικό, σε εξαιρετικά κομψούς λευκούς τόμους, και πάντα με φροντισμένες μεταφράσεις, από τον Χάρη Βλαβιανό, τον Κωνσταντίνο Αρμάο, τη Μαρία Παπαδήμα.

Πάνε κάμποσες δεκαετίες, κι όμως τα λόγια του ακούγονται σαν να εκφέρονται σήμερα.

2. Θ όπως Θεός. Συγκλονίζει η ανάγνωση της Εσωτερικής Εμπειρίας (μτφρ. Ξενοφών Κομνηνός, εκδ. Ίνδικτος), ενός πολύπτυχου μελετήματος που σκοπεί στο να φτάσουμε στο βάθος των πραγμάτων και στην άκρη του βιώνειν, της ίδιας της ζωής. Εμπρηστικά ποιητική η γλώσσα του Georges Bataille (1897-1962), μας ζεσταίνει το «κρύο κρέας του κρανίου», όπως έλεγε ο άδικα λησμονημένος ποιητής της ακαριαίας εκλάμψεως, ο Κάρολος Μελετόπουλος, ο post-hegelian ασκητής από το Πήλιο.


Οι ελιγμοί του Bataille στο θησαυροφυλάκιο αλλά και στη ναρκοθετημένη ζώνη της φιλοσοφίας είναι αναγκαίοι για να φτάσει όσο πιο κοντά γίνεται στην ουσία, στο μεδούλι των πραγμάτων. Η φιλοσοφία γίνεται λίκνο της ποίησης, άλλωστε το πέμπτο μέρος του βιβλίου είναι ένα σπάραγμα καμωμένο από ποιήματα. Μιλάει πολύ, και μιλάει κρίσιμα, για τον Θεό ο Γάλλος στοχαστής. Θεός: «Ο Θεός δεν βρίσκει ανάπαυση σε τίποτα και δεν χορταίνει με τίποτα». Θεός: «Ο παγκόσμιος Θεός αν μπει στο παιχνίδι, δεν είναι πλέον όπως ο επιχώριος θεός, ένα εχέγγυο μιας πόλης σε μάχη με αντιπάλους: είναι μόνος στην κορυφή, αφήνεται μάλιστα να συγχέεται με την ολότητα των πραγμάτων και δεν μπορεί παρά αυθαίρετα να διασώσει σ' αυτόν την "εαυτότητα"». Θεός: «Ο Θεός σ' εμάς είναι πρώτιστα η πνευματική κίνηση που συνίσταται –αφού έχει μεταβεί από την πεπερασμένη στην άπειρη γνώση– στη μετάβαση, θαρρείς μέσω μιας προέκτασης των ορίων σε έναν τρόπο γνώσης διαφορετικό, μη συλλογιστικό, τέτοιας λογής που να γεννιέται η αυταπάτη ενός πραγματωμένου πέρα από μας χορτασμού της δίψας για γνώση που υπάρχει μέσα μας».


Πάντα πολύτιμος ο λόγος του Georges Bataille, μας αναστατώνει και μας ταράζει για να σκεφτούμε βαθύτερα, να ζήσουμε ουσιωδέστερα, να ουρλιάζουμε με σιγαστήρα, και να ψιθυρίζουμε βλάσφημες προσευχές πάνω από την άβυσσο της υπάρξεως.

radiobookspotting.blogspot.gr

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά

Οθόνες / Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά μόλις κυκλοφόρησε

Τα κείμενα του Φώντα Τρούσα για τις «βαθιά υποτιμημένες ταινίες που απελευθέρωσαν τη ματιά του θεατή από την οικογενειακή τηλεοπτική εικόνα, απενοχοποιώντας περαιτέρω το γυμνό» και για τον underground και τον πειραματικό ελληνικό κινηματογράφο κυκλοφορούν σε ένα μοναδικό, κυριολεκτικά, βιβλίο, από τα LiFO Books.
M. HULOT
Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Βιβλίο / Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Υπεύθυνη για τα πιο πολύτιμα αποκτήματα της ιδιωτικής συλλογής του διάσημου τραπεζίτη, η απέριττα κομψή βιβλιοθηκάριος Μπελ ντα Κόστα Γκριν ήταν μαύρη αλλά εμφανιζόταν ως λευκή στον αφρό της υψηλής κοινωνίας μέχρι και τον θάνατό της το 1950.
THE LIFO TEAM
Leslie Absher: «Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι» 

Βιβλίο / Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι, συγγραφέας

Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Leslie Absher μάς ξεναγεί στο «Σπίτι με τα μυστικά», εκθέτοντας ταυτόχρονα την προσωπική της πορεία προς την απελευθέρωση, την «ελληνική» της εμπειρία και τις εντυπώσεις της από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια»

Βιβλίο / Το Πολυτεχνείο έγινε κόμικ: Μια νέα έκδοση για μια μονίμως επίκαιρη εξέγερση

Παραμονές της φετινής επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οι εκδόσεις Red ‘n’ Noir κυκλοφόρησαν ένα έξοχο κόμικ αφιερωμένο σε αυτή, που το υπογράφουν ο συγγραφέας Γιώργος Κτενάς και ο σκιτσογράφος John Antono.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο»

Βιβλίο / Το μεγαλόπνοο «Κάτω από το ηφαίστειο» του Μάλκολμ Λόουρι, μια προφητεία για την αποσύνθεση του κόσμου

Οι αναλογίες μεταξύ του μυθιστορηματικού βίου του Βρετανού συγγραφέα και του κορυφαίου έργου του είναι παραπάνω από δραματικές, όπως και αυτές μεταξύ της υπαρξιακής πτώσης του και του σημερινού, αδιέξοδου κόσμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Βιβλίο / Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Στο νέο του βιβλίο, «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο Νικόλας Σμυρνάκης καταρρίπτει 23 μύθους που μας καταπιέζουν, βοηθώντας μας να ζήσουμε ουσιαστικότερα.
ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Βιβλίο / Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Μια διαφωτιστική συζήτηση με τον γνωστό δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και συγγραφέα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του ΛΟΑΤΚΙ + Δικαιώματα & Ελευθερίες (εκδ. Σάκκουλα), ένα μνημειώδες όσο και πολύτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ