Γιατί το δημοψήφισμα ήταν μείζον πολιτικό σφάλμα του κ. Τσίπρα.

Γιατί το δημοψήφισμα ήταν μείζον πολιτικό σφάλμα του κ. Τσίπρα. Facebook Twitter
Η (μία και μοναδική) νύχτα που θριάμβευσε το ΟΧΙ... Φωτ.: SOOC
5

Το βράδυ του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015, η πλειοψηφία των αναλυτών θεωρούσε ότι ένα νέο πολιτικό τοπίο παγιώνεται, με προοπτικές μακράς ηγεμονίας του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα προσωπικά. Έξι μήνες μετά ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν δεύτερο κόμμα. Και σήμερα, δύο χρόνια μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει στοιχεία εκλογικής κατάρρευσης, ενώ ο κ. Τσίπρας έχει σημαντικό πρόβλημα προσωπικής αξιοπιστίας.

Αφήνοντας στην άκρη τις όποιες συνέπειες στην οικονομία (επιστροφή στην ύφεση, αποστεθεροποίηση, απώλεια εμπιστοσύνης, capital control, κλπ) και εστιάζοντας μόνο στις πολιτικές παραμέτρους, το δημοψήφισμα αποδεικνύεται μείζον πολιτικό σφάλμα για τον ΣΥΡΙΖΑ τρόπο, για τέσσερις κυρίως λόγους:

Πρώτον, ανάλωσε γρήγορα το πολιτικό κεφάλαιο της Κυβέρνησης.
Ο πυκνός πολιτικός χρόνος και η 6μηνη οδήγηση «στο κόκκινο» ξόδεψαν γρήγορα τη βενζίνα που είχε στο ρεζερβουάρ του ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από τον Ιανουάριο '15 και τους πρώτους μήνες της θητείας του.
Στις αλλεπάλληλες κάλπες του 2015 η Κυβέρνηση δεν έκανε restart, αλλά έκαψε τα πολιτικά της «κανονάκια». Κάποιος που τη στήριξε 3 φορές θεωρεί ότι της έδωσε πολλές ευκαιρίες. Τα αν αυτό συνέβη 3 φορές εντός 8 μηνών είναι άλλο θέμα. Στο ΣΥΡΙΖΑ ξέχασαν ότι πιο σημαντικό από το να κερδίσεις 4 εκλογές σε 2 χρόνια, είναι να κερδίσεις 2 εκλογές σε 4 χρόνια...

Η στιγμή που θεωρήθηκε ο κολοφώνας της δόξας του Αλέξη Τσίπρα, σήμερα μοιάζει να σηματοδοτεί την αρχή του τέλους μιας πολιτικής κυριαρχίας που έμελλε να αποδειχθεί βραχύβια...

Δεύτερον, έκανε πιο εμφατική την αποτυχία της διαπραγμάτευσης.
Ο κ. Τσίπρας αντί να προσγειώσει ηπίως και εγκαίρως το σκάφος προτίμησε την αναγκαστική προσγείωση. Αντί να ξεκινήσει την στροφή ακόμα και πριν τις εκλογές (όταν ήταν απολύτως βέβαιο ότι θα κερδίσει) οδήγησε τη χώρα σε οριακές καταστάσεις. Η στροφή δεν έγινε ήπια (όπως π.χ. η στροφή του Ανδρέα Παπανδρέου στα '80ς σε σχέση με ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, όπου σταδιακά απλώς βγήκαν από την ατζέντα), αλλά με δραματικό τρόπο σε συνθήκες πίεσης και, κυρίως, ήττας. Αυτό δεν τον ωφέλησε. Αντιθέτως την έκανε πιο εμφατική, καθώς «οπτικοποιήθηκε» μέσα από τη δραματικότητα των στιγμών εκείνων.

Τρίτον, άφησε την Κυβέρνηση χωρίς συμμάχους.
Όσοι συμφωνούσαν με αυτά που ο κ. Τσίπρας ονόμασε «αυταπάτες», την εποχή του δημοψηφίσματος ταυτίστηκαν έντονα με αυτές. Ειδικά εκείνοι που είχαν πολιτικοποιηθεί απότομα τα χρόνια του αντιμνημονιακού αγώνα, ήταν δύσκολο να αποστούν από τις πρώτες πολιτικές τους παραστάσεις. Σήμερα δηλώνουν «απογοητευμένοι» και «εξαπατημένοι».

Γιατί το δημοψήφισμα ήταν μείζον πολιτικό σφάλμα του κ. Τσίπρα. Facebook Twitter
Ειδικά εκείνοι που είχαν πολιτικοποιηθεί απότομα τα χρόνια του αντιμνημονιακού αγώνα, ήταν δύσκολο να αποστούν από τις πρώτες πολιτικές τους παραστάσεις. Σήμερα δηλώνουν «απογοητευμένοι» και «εξαπατημένοι».... Φωτ.: SOOC

Έχασε όμως και τους «απέναντι», τους υποστηρικτές του ΝΑΙ, στη στήριξη των οποίων θα έπρεπε να προσβλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την στροφή του. Πρώτοι εκείνοι, εξάλλου, ανακουφίστηκαν από την αποφυγή μιας μοιραίας ρήξης και μπορούσαν να αποδεχτούν τη λογική των σκληρών πλην αναγκαίων μέτρων προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα. Αντ' αυτού, ο Τσίπρας τους έχασε οριστικά και αμετάκλητα όταν μέσα από μία πολωτική και διχαστική διαδικασία επέτρεψε να λοιδορηθούν ως «γερμανοτσολιάδες», «νενέκοι», «προσκυνημένοι», κλπ. και λίγο αργότερα, με το σύνθημα «τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν».

Μια επιπλέον παράμετρος, που έχει υποτιμηθεί, είναι ότι το δημοψήφισμα προκάλεσε ωσμώσεις μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Η ώσμωση αυτή βοήθησε τη ΝΔ, τον ισχυρότερο παίκτη αυτού του χώρου, να έχει σήμερα εισροές από όλα τα κόμματα και κινήσεις που είχαν στηρίξει τον – ούτως ή άλλως λιγότερο ετερόκλητο – χώρο του «Ναι».

Τέταρτο και βασικότερο όλων: συνέδεσε τους πολίτες με μια κυβερνητική αποτυχία.
«Δώσαμε μαζί τη μάχη, αλλά δεν τα καταφέραμε», έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ, ελπίζοντας στη συμπάθεια το κόσμου. Μόνο που έτσι πήγε κόντρα σε ένα θεμελιώδες πολιτικό θεώρημα: Ότι οι ψηφοφόροι δεν γίνονται συνένοχοι των πολιτικών. Αντιθέτως απεχθάνονται οτιδήποτε επιχειρήσει να τους καταστήσει συνυπεύθυνους σε μια ιστορία αποτυχίας. Οι ψηφοφόροι θεωρούν ότι δεν κάνουν λάθη∙ παρασύρονται. Δεν πέφτουν έξω στα εκτιμήσεις τους∙ εξαπατώνται. Δεν εμπιστεύονται λάθος πρόσωπα∙ προδίδονται. Δεν εξετάζουμε αν αυτό συμβαίνει καλώς ή κακώς. Συμβαίνει όμως. Και αν οι ψηφοφόροι νοιώσουν ότι ο πολιτικός πάει να τους μεταφέρει δικές του ευθύνες, τότε στρέφονται οργισμένα εναντίον του.
Παραδείγματα που επιβεβαιώνουν το θεώρημα υπάρχουν παγκοσμίως πολλά. Αλλά ας μην πηγαίνουμε μακριά. Ας δούμε το ΠΑΣΟΚ που κυβερνούσε πάνω από 20 χρόνια και όταν έσκασε στα χέρια του η βόμβα, οι πρώην ψηφοφόροι του ήταν οι πρώτοι που φώναζαν «να ξεμπερδέψουμε με τα παλιό»...

Γιατί το δημοψήφισμα ήταν μείζον πολιτικό σφάλμα του κ. Τσίπρα. Facebook Twitter
Φωτ.: SOOC

Εν κατακλείδι: Με το δημοψήφισμα του 2015, ο κ. Τσίπρας σπατάλησε το πολιτικό του κεφάλαιο. Απεκόπη από τμήμα ψηφοφόρων του και έβαλε απέναντί του πολίτες που θα μπορούσαν να είναι δυνητικοί σύμμαχοί του. Και κυρίως, ενέπλεξε τους πολίτες σε μια στρατηγική που απέτυχε. Με την απόσταση που δίνει ο χρόνος, δεν το λες και αριστοτεχνικό χειρισμό...

Δύο χρόνια μετά τη διεξαγωγή του το δημοψήφισμα μοιάζει σαν hangover μετά από ένα ξέφρενο γλέντι. Την ώρα του γλεντιού περνάς ωραία, αλλά το επόμενο πρωί νοιώθεις ότι το παράκανες. Έτσι και τώρα. Η στιγμή που θεωρήθηκε ο κολοφώνας της δόξας του Αλέξη Τσίπρα, σήμερα μοιάζει να σηματοδοτεί την αρχή του τέλους μιας πολιτικής κυριαρχίας που έμελλε να αποδειχθεί βραχύβια.

*Ο Ευτύχης Βαρδουλάκης είναι διευθύνων εταίρος της Stratego (εταιρείας συμβούλων στρατηγικής και επικοινωνίας)

5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Υπεράσπιση του ζωγράφου Μιχάλη Μαδένη

Guest Editors / Υπεράσπιση του ζωγράφου Μιχάλη Μαδένη

«Η συγκεκριμένη απόφαση αντιτίθεται στην καλλιτεχνική ελευθερία και στην ελευθερία της έκφρασης και έτσι, στην ουσία, «κλείνει την πόρτα» σε ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο και σημαντικό διεθνώς καλλιτεχνικό κίνημα, μέσα στο οποίο υπάρχοντα αντικείμενα, έργα τέχνης ή εικόνες τους προσλαμβάνουν, χωρίς ιδιαίτερη διαφοροποίηση, ή και κάποιες φορές, χωρίς καμία διαφοροποίηση, ένα άλλο νόημα»
THE LIFO TEAM
Έλον Μασκ: Η πηγή του κακού

Guest Editors / Έλον Μασκ: Η πηγή του κακού

Κατάλαβε πως μια δημοκρατική κυριαρχία στις ΗΠΑ θα αναγκαζόταν να συγκρουστεί μαζί του. Έτσι, ο άνθρωπος - «τοτέμ» του σύγχρονου καπιταλισμού έχει για πολιορκητικό κριό το κοινωνικό δίκτυο Χ που λειτουργεί πια ως μεγάφωνο για κάθε ακραίο στοιχείο.
ΑΛΚΗΣ ΚΟΥΠΕΤΩΡΗΣ
«Κι όμως»: Ο Δημήτρης Δημητριάδης για τον Χρήστο Γιανναρά

Guest Editors / «Κι όμως»: Ο Δημήτρης Δημητριάδης για τον Χρήστο Γιανναρά

«Η ελληνικότητα μόνο κατ’ όνομα ενδιαφέρει και παθιάζει τον Χρήστο Γιανναρά». Ένα άρθρο–απάντηση του συγγραφέα σε δύο κείμενα που δημοσιεύτηκαν μετά τον θάνατο του Έλληνα διανοητή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
Φίκος - Για το εκκλησάκι του Μυταρά

Guest Editors / «Το έφτιαξε όπως το ένιωσε εκείνη τη στιγμή»: Ο Φίκος γράφει για το κλείσιμο του παρεκκλησιού του Μυταρά

Το ιδανικό θα ήταν να έχουμε μια ζωντανή παράδοση στην οποία ο καλλιτέχνης εκφράζει (την κοινωνία του) και εκφράζεται. Δυστυχώς ξεμένουμε με δύο επιλογές: από τη μια ένα καλλιτεχνικό νεκροταφείο και από την άλλη ένα δυσλειτουργικό αλλά ζωντανό έργο.
ΦΙΚΟΣ
Ο Richie Hawtin παίζει ακόμα για τα παράξενα παιδιά 

Respublika / Onassis Stegi / Ο Richie Hawtin παίζει ακόμα για τα παράξενα παιδιά 

Ο DJ και παραγωγός που μπήκε σαν «φύτουλας» στην techno δεν σκοπεύει να την παρατήσει επειδή έγινε mainstream. Προσπαθεί να κάνει το κοινό να χορεύει με τα μάτια ερμητικά κλειστά, όπως θέλει να συμβεί και στο set του στη Μαλακάσα. 
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
ASSISTED SUICIDE

Guest Editors / «Αξίζει να συνεχίσω να παλεύω για τη ζωή μου;»

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη όσον αφορά την ευθανασία; Ποιο είναι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα; Ο δικηγόρος Βασίλειος Χ. Αρβανίτης γράφει για ένα ακανθώδες ζήτημα που επανέρχεται συνεχώς στο προσκήνιο.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Χ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ
Η Ακροδεξιά, τα «ιμάτιά» της και μια υγειονομική ζώνη από λάστιχο

Guest Editors / Η Ακροδεξιά, τα «ιμάτιά» της και μια υγειονομική ζώνη από λάστιχο

Στο σημερινό όγδοο σημείωμα του Παρατηρητηρίου για την Ακροδεξιά, το Σημείο διερευνά τα νομικο-δικαστικά και πολιτικά μέσα αντιμετώπισης του δεξιού εξτρεμισμού στην Ελλάδα – αλλά και τους λόγους της παροιμιώδους αποτυχίας τους.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ