Ένα υβριδικό θέαμα του Walid Raad για την τέχνη ως διαχρονικό θύμα πρακτικών βίας

Ο κορυφαίος εκπρόσωπος της σύγχρονης τέχνης διεθνώς, ο Ουαλίντ Ράαντ, έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα με την περιπατητική έκθεση/εγκατάσταση «Les Louvres and/or Kicking the Dead» -διεθνή συμπαραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση- και στρέφει το κριτικό του βλέμμα στα φαινόμενα πολιτιστικού ιμπεριαλισμού, σε αυτή τη νέα μορφή αποικιοκρατίας που, ως παράγωγο της νεοφιλελεύθερης οικονομικής κυριαρχίας, ακρωτηριάζει την τοπική κληρονομιά και ταυτότητα και την υποκαθιστά με μια εισαγόμενη.

Με πλέον πρόσφατο παράδειγμα την κατασκευή του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι -όπου, έναντι 660 εκατομμυρίων ευρώ, η Γαλλία δέχθηκε να δανείσει, παρά τις έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας, το κορυφαίο brand name της πολιτιστικής της φυσιογνωμίας για 30 χρόνια, καθώς και 300 έργα τέχνης από 13 κορυφαία πολιτιστικά ιδρύματα της χώρας- και αντλώντας από περιστατικά του «Μεγάλου Πολέμου», ο Ράαντ υφαίνει μια ανατρεπτική σάγκα πάνω στις έννοιες του νεκρού και του ζωντανού νεκρού, όπως τις παράγουν οι πολεμικές συγκρούσεις και τις συντηρεί η μουσειακή πολιτική.

Η έκθεση ξεδιπλώνεται σε δέκα δωμάτια. Δέκα συναρπαστικά επεισόδια από το Παρίσι έως το Άμπου Ντάμπι, από τη Δύση έως την Ανατολή, μέσα σε μόλις 75 λεπτά. Ισορροπώντας μεταξύ ιστορίας και μυθοπλασίας. Σε ρόλο ξεναγού ο ίδιος ο Ουαλίντ Ράαντ.

Γεννημένος το 1967 στον Λίβανο του αιματηρού εμφυλίου πολέμου και μεγαλωμένος στη Νέα Υόρκη του ακμάζοντος μοντερνισμού, ο Ουαλίντ Ράαντ διερευνά τον τρόπο με τον οποίο η «δανεική» κουλτούρα και τα «νοικιασμένα» έργα τέχνης γίνονται όπλα στρατηγικής κατάκτησης και μέσα αποπροσανατολισμού, από κάθε λογής βίαιες πρακτικές.

Πιστός, εδώ και 25 χρόνια, στην «ακτιβιστική» μελέτη για τη σχέση τέχνης, βίας και εξουσίας, ο Ουαλίντ Ράαντ συλλέγει γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πληροφορίες γύρω από μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα, δεδομένα που αφορούν την ισλαμική τέχνη και την ιστορία της «βιομηχανίας» ανέγερσης ουρανοξυστών, για να συνθέσει μια ελεύθερη αφήγηση, όπου παρελαύνουν ιστορικές προσωπικότητες της Δύσης, συντηρητές έργων τέχνης, βετεράνοι πολέμων, καθώς και πάμπλουτοι εμίρηδες· πρόσωπα είτε πραγματικά, είτε γεννήματα μιας «αναγκαίας» φαντασίας.

Στο δημιουργικό σύμπαν του Ράαντ, η μυθοπλασία συνυπάρχει διαρκώς με το ντοκουμέντο. Κατ' αυτόν, η τέχνη είναι το μοναδικό πεδίο που μπορεί να συλλέξει και να αρχειοθετήσει τα συμβάντα της πραγματικότητας με έναν τρόπο που η δημοσιογραφία αδυνατεί. «Εκεί όπου δεν βρίσκεις τα γεγονότα, πρέπει να τα δημιουργήσεις» τονίζει, επινοώντας μια φανταστική πλοκή η οποία βασίζεται στον ιδεολογικό και ψυχολογικό παράγοντα που η επίσημη ιστορική καταγραφή παραλείπει σταθερά.

Εδώ και 20 χρόνια εγκιβωτίζει αυτή τη δημιουργική φιλοσοφία στο Atlas Group, έναν «φανταστικό» οργανισμό, ένα think tank που διευρύνει τα όρια καταγραφής των γεγονότων τα οποία έλαβαν χώρα στους εμφύλιους πολέμους της πολύπαθης πατρίδας του.

Ο Ράαντ είναι συνιδρυτής του Gulf Labor Artist Coalition, από κοινού με τον media artist Ashok Sukumaran και τον καθηγητή Κοινωνικής και Πολιτιστικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Andrew Ross – ο οποίος είχε παρευρεθεί στο Συμπόσιο του Fast Forward Festival το 2016, με θέμα «Η τέχνη στα σύνορα: Χωρικές πολιτικές και μετα-αποικιακές στρατηγικές στη Μέση Ανατολή».

Πρόκειται για μια κολεκτίβα καλλιτεχνών και ακτιβιστών που παρακολουθεί τις συνθήκες ζωής και εργασίας στο νησί Σααντιγιάτ. Τον Μάιο του 2015, ενοχλημένες από τη δράση του Gulf Labor, οι Αρχές της χώρας απαγόρευσαν στον Ράαντ την είσοδο στο Ντουμπάι, με αποτέλεσμα επιμελητές και πολιτιστικοί φορείς από όλο τον κόσμο να κινητοποιηθούν με σκοπό την ανατροπή της απόφασης.

Το 2016, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) διοργάνωσε έκθεση για το σύνολο του έργου του, δίνοντας έμφαση στα μακράς διάρκειας πρότζεκτ του, The AtlasGroup και Scratching On Things I Could Disavow. Την ίδια χρονιά, ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Foreign Policy ως ένας από τους επιδραστικότερους στοχαστές του καλλιτεχνικού κόσμου.

Info:

Les Louvres and/or Kicking the Dead

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Εκθεσιακός χώρος

Συγγρού 107, Αθήνα, 219 9005800

Διάρκεια έκθεσης: Παρασκευή 11 Μαΐου - Τρίτη 15 Μαΐου 2018, 18:00 & 20:30

Στα αγγλικά με δυνατότητα ταυτόχρονης μετάφρασης στα ελληνικά

Εισιτήρια: Κανονικό: 10 €/ Μειωμένο, Φίλος, Παρέα 5-9 άτομα: 8 €/ Κάτοικος Γειτονιάς, Παρέα 10+ άτομα: 7 €/ Ανεργίας, ΑμεΑ, Συνοδός: 5 €

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.