FFF5: Joana Hadjithomas & Khalil Joreige, Unconformities (Ασυμφωνίες)

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση προσκαλεί για τρίτη φορά το διεθνώς διακεκριμένο δίδυμο από τη Γαλλία και τον Λίβανο, αυτή τη φορά για να παρουσιάσει στο Μουσείο της Ακρόπολης, αμέσως μετά το Centre Pompidou και τη βράβευσή του με το Prix Marcel Duchamp (2017), το πρότζεκτ "Unconformities" (Ασυμφωνίες): μια mixed-media εικαστική εγκατάσταση συγκροτημένη από τα χώματα και τα πετρώματα, τις ιστορίες και τα μυστικά τριών ιστορικών πόλεων.

Αθήνα, Βηρυτός, Παρίσι: τρεις πόλεις «στοιχειώνουν» αυτό το καλλιτεχνικό δίδυμο από τον Λίβανο, την ελληνικής καταγωγής Τζοάνα Χατζηθωμά και τον Χαλίλ Ζορέζ. Με το Unconformities μάς βυθίζουν στο χωμάτινο υποσυνείδητο των τριών αυτών πόλεων: σε όσα μπορούμε να μάθουμε από το αθηναϊκό σχιστολιθικό υπέδαφος, τις προσχώσεις του Κηφισού και τα πλούσια αρχαιολογικά στρώματα στο Μοναστηράκι, τον Κεραμεικό και τον Ελαιώνα, από τα υλικά κατακρήμνισης στην Πλατεία Μαρτύρων της Βηρυτού, από τις παραποτάμιες προσχώσεις του Σηκουάνα και την ευρύτερη περιοχή του Λούβρου.

«Σκάβοντας το παρελθόν, ανακαλύπτουμε το παρόν» δηλώνουν οι δύο καλλιτέχνες που, εδώ και μια τετραετία, σε συνεργασία με γεωλόγους, αρχαιολόγους και ιστορικούς, συλλέγουν, ανασυνθέτουν και εκθέτουν προϊόντα γεωτρητικών ερευνών.

Φανταστείτε, λοιπόν, μια έκθεση σύγχρονης τέχνης συγκροτημένη από φυσικά υλικά της γης, τα χώματα και τα χαλάσματα από το υπέδαφος των τριών πόλεων, τοποθετημένα στους κυλίνδρους γεωυλικών (τα λεγόμενα «καρότα», στην αργκό των γεωτρυπανιστών).

Η Χατζηθωμά και ο Ζορέζ στρέφουν το βλέμμα στις τεκτονικές ασυνέχειες (discontinuities) και, κυρίως, στις στρωματογραφικές ασυμφωνίες (unconformities). Εκεί δηλαδή όπου, αίφνης, ανάμεσα στα πλούσια σε πληροφορίες στρώματα του υπεδάφους, μεσολαβεί ένα στρωματογραφικό κενό, ένα κρυφό παρελθόν που δεν άφησε πίσω του κανένα ίχνος, αλλά άπλετο χώρο για τη φαντασία.

Οι δύο καλλιτέχνες στοιχειοθετούν για αυτές τις άγνωστες χρονικές περιόδους υπερβατικές αφηγήσεις, στα όρια ντοκουμέντου και μυθοπλασίας. Οι έννοιες του άδηλου και του άρρητου, εκείνου που μπορεί να συναχθεί από τα συμφραζόμενα, βρίσκονται στο επίκεντρο της δουλειάς τους. Μια διαφορετική, μη γραμμική προσέγγιση της Ιστορίας γίνεται εφικτή: η Ιστορία ως συμβάν και δράση, ως ένα παλίμψηστο εποχών και πολιτισμών.

Το Μουσείο της Ακρόπολης υποδέχεται αυτήν τη βραβευμένη έκθεση σύγχρονης τέχνης (Prix Marcel Duchamp, 2017), που παρουσιάστηκε πέρυσι στο Centre Pompidou και αποτελεί μια διεθνή συμπαραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

«Μια αρχαιολογία της μνήμης στην καρδιά ενός διαρκώς ταραγμένου παρόντος» χαρακτηρίστηκε το Unconformities, αυτό το μουσείο γεωιστορίας της Αθήνας, της Βηρυτού και του Παρισιού, το οποίο εκτείνεται χρονικά από την προϊστορική περίοδο έως τη δική μας γεωλογική εποχή, τη λεγόμενη Ανθρωπόκαινο, κατά την οποία το είδος μας αποδεικνύεται δέκα φορές πιο καταστροφικό από όλα μαζί τα φυσικά φαινόμενα.

Στο Unconformities η πόλη αποκαλύπτεται εξίσου ως τόπος και ως χρόνος. Ρίζες αργίλου και χαλκού έρχονται στο φως και γίνονται τεκμήρια μιας διαφορετικής, πιο ηθικής, ποιητικής και οικοπολιτικής γεωλογίας, αρχαιολογίας και, τελικά, αυτογνωσίας. Κάτω από τα πόδια μας κρύβεται ένας υπόγειος κόσμος γεμάτος ίχνη φυσικών φαινομένων, αρχαίων οικισμών, σύγχρονων δομήσεων και αποδομήσεων, επιβλητικών θεμελιώσεων και ολέθριων πολέμων.

Πραγματοποιούνται ξεναγήσεις στα ελληνικά (διάρκειας 20 λεπτών) από την αρχαιολόγο Αναστασία Κιούση και τη γεωλόγο Μάνια-Μαρία Μπενίση: Παρασκευή 4 Μαΐου: 18:00, 18:30 & 19:00, Κυριακή 6 Μαΐου: 14:00, 14:30, 15:00 & 15:30, Σάββατο 12 Μαΐου: 17:00, 17:30, 18:00 & 18:30, Κυριακή 13 Μαΐου: 12:00, 12:30, 13:00 & 13:30