Frank Gehry: Fish Lamps

Ο Gehry είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή αρχιτέκτονες, με καριέρα πενήντα ετών και φήμη που απλώνεται σε τρεις ηπείρους. Είναι γνωστός για τα ευφάνταστα σχέδιά του και τη δημιουργική χρήση των υλικών, και έχει αφήσει το στίγμα του στο αστικό τοπίο με εντυπωσιακά κτίρια τα οποία προσομοιάζουν περισσότερο σε δυναμικές συνθέσεις παρά σε στατικό κέλυφος.

Παράλληλα με τις αρχιτεκτονικές του ανησυχίες ο Gehry πειραματιζόταν ανέκαθεν με τη γλυπτική και τον σχεδιασμό επίπλων, δημιουργώντας εφευρετικές φόρμες με απροσδόκητα υλικά, από τις συλλογές Easy Edges (1969-73) και Experimental Edges (1979-82) με καρέκλες και τραπέζια σαν γλυπτά από παχιά κομμάτια βιομηχανικού γκοφρέ χαρτονιού, μέχρι τη συλλογή επίπλων από καμπυλωτό ξύλο για την εταιρεία Knoll (1989-92). Τα φωτιστικά Fish Lamps προέκυψαν μετά από μια ανάθεση που του έγινε το 1983 από τη Formica Corporation να δημιουργήσει αντικείμενα χρησιμοποιώντας το –τότε– νέο υλικό Color Core. Όταν έσπασε κατά λάθος ένα κομμάτι αυτού του υλικού καθώς δούλευε, τα θραύσματα ενέπνευσαν τον Gehry γιατί του θύμισαν τα λέπια των ψαριών. Τα πρώτα Fish Lamps κατασκευάστηκαν μεταξύ 1984 και 1986 από καλώδιο καλουπωμένο σε σχήμα ψαριού, πάνω στο οποίο ήταν κολλημένα ένα ένα τα λέπια από Color Core δημιουργώντας μια εικόνα που παρέπεμπε απευθείας στη μορφή αληθινού ψαριού.

Από το 1984 που κατασκευάστηκε το πρώτο φωτιστικό, το ψάρι έγινε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στη δουλειά του Gehry, τόσο επειδή ήταν ένα «όμορφο ντιζάιν» όσο και λόγω του θέματος που απεικόνιζε αλλά και των φυσικών χαρακτηριστικών του. Η στιλπνή και ρευστή μορφή του παραπέμπει στον κυματισμό του καμπυλόγραμμου μουσείου Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας (1997), θυμίζει επίσης το Jay Pritzker Pavilion στο Σικάγο (2004) και το ξενοδοχείο Marqués de Riscal στο Ελσιέγο της Ισπανίας (2006), όπως και το γλυπτό Ψάρι στο Ολυμπιακό Χωριό της Βαρκελώνης (1989-92) και το Standing Glass Fish στον Κήπο Γλυπτών της Μινεάπολης (1986).

Το 2012 ο Gehry αποφάσισε να επανέλθει στις αρχικές του ιδέες και ξεκίνησε να σχεδιάζει μία εντελώς νέα συλλογή από Fish Lamps. Το αποτέλεσμα είναι φωτιστικά σε μέγεθος που κυμαίνεται από το φυσικό έως το υπερμέγεθες, ενώ η χρήση του Color Core είναι πλέον ακόμη πιο τολμηρή, καθώς ενσωματώνει μεγαλύτερα και πιο ακανόνιστου σχήματος στοιχεία. Κάθε ένα από τα γλυπτά είναι μοναδικό και κατασκευασμένο στο χέρι.

Τα φωτιστικά ψάρια Fish Lamps ακτινοβολούν γλυκά και είναι γεμάτα ζωντάνια και σφρίγος. Καθώς συστρέφονται και απλώνονται με τρόπο που προσομοιάζει σε κίνηση, αυτά τα τεχνητά όντα εκπέμπουν ένα ζεστό και λαμπερό φως. Με τη σχεδόν οργανική υφή τους και τη γεμάτη αποχρώσεις επιφάνειά τους υπαινίσσονται ότι υπάρχει ζωή μέσα τους, παρουσιάζοντας μία πνευματώδη συμβίωση υλικών, φόρμας και λειτουργικότητας.