H Σχολή των Αθηνών

Η «Σχολή των Αθηνών» του Ραφαήλ αναπαριστά μια φιλοδοξία, ένα ουτοπικό όραμα ενός ελεύθερου, ανοιχτού, άτυπου και κοινού χώρου μάθησης. Είναι ένας χώρος που βρίσκεται στο «ενδιάμεσο». Ούτε μέσα ούτε έξω, δεν έχει τις ιδιότητες ενός δωματίου, αλλά ούτε είναι χώρος καθαρά για κυκλοφορία. Δεν είναι μια αίθουσα διδασκαλίας, και ωστόσο βλέπουμε στο χώρο αυτό μελετητές και μαθητές να συζητούν, να διδάσκουν και να μελετούν.

Παρόλο που θεωρούμε ότι η μάθηση συνήθως λαμβάνει χώρα στην τάξη, εκπαιδευτικοί και αρχιτέκτονες έχουν αναγνωρίσει εδώ και χιλιάδες χρόνια ότι πραγματοποιείται και στο «ενδιάμεσο»: στους διαδρόμους, στις σκάλες, στην καφετέρια, στο προαύλιο – στους χώρους τους οποίους αποκαλούμε «ακαδημαϊκά κοινά». Ο Σωκράτης δίδαξε στην Αρχαία Αγορά. Ο Πλάτωνας ίδρυσε την Ακαδημία του στον ελαιώνα της Αθήνας, όπου συχνά δίδασκε ενώ περπατούσε. Μεσαιωνικά κολλέγια ήταν οργανωμένα γύρω από μία κοινόχρηστη αυλή, ενώ τα πανεπιστήμια του 20ου αιώνα διαθέτουν ευρύχωρους διαδρόμους κυκλοφορίας που λειτουργούν ως άτυποι χώροι μάθησης.

Η έκθεση Η Σχολή των Αθηνών παρουσιάζει φυσικά μοντέλα εβδομήντα διαφορετικών ακαδημαϊκών κοινών χώρων από την ιστορία και τον κόσμο, υλοποιημένων και μη. Όλα τα μοντέλα είναι στην ίδια κλίμακα - 1:200 - και αναπαριστούν μόνο τους χώρους εκείνους του πανεπιστημίου που έχουμε αναγνωρίσει ως ακαδημαϊκά κοινά, εξαιρώντας όλους τους υπόλοιπους κλειστούς χώρους όπως τις τάξεις και τα γραφεία. Αν και το έργο αυτό δεν είναι πλήρες ούτε απόλυτο, αποτελεί μια έρευνα που συνεχίζει και εξελίσσεται, ένα διαρκώς διευρυνόμενο χωρικό άτλαντα της αρχιτεκτονικής των ακαδημαϊκών κοινών.

Yπό την επιμέλεια των Νeiheiser Argyros, Η Σχολή Αθηνών στο Μουσείο Μπενάκη συνεχίζει και επεκτείνει την έρευνα που εκτέθηκε στο Εθνικό Περίπτερο της Ελλάδος στη Μπιενάλε της Βενετίας το 2018 και αποτελεί συνεργασία μεταξύ των φοιτητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜ