Η γένεση του ελληνικού κράτους: Χαρτογραφία και Ιστορία σε μια έκθεση στο ΜΙΕΤ

Την Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, εγκαινιάζεται η έκθεση Η γένεση του ελληνικού κράτους - Χαρτογραφία και Ιστορία.

Η έκθεση με επιστημονικό επιμελητή τον ιστορικό Γιώργο Τόλια διοργανώνεται από το Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου του ΜΙΕΤ, σε συνεργασία με το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ, την Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Γεωαστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τον συλλέκτη Γιώργο Κωστόπουλο καθώς και άλλους ιδιώτες συλλέκτες.

Την συνοδεύει ομότιτλη μελέτη του Γ. Τόλια (έκδοση 280 σελίδων με πλούσια εικονογράφηση).

Στην έκθεση παρουσιάζονται περί τα 170 έργα, χαρτογραφικές και γεωγραφικές εκδόσεις, επιτελικοί χάρτες σε πολλά φύλλα και σπάνιοι άτλαντες, καθώς και συναφή με τη χαρτογραφική εργασία επιστημονικά όργανα.

Τα εκθέματα παρουσιάζονται σε πέντε ενότητες. Η πρώτη, εν είδει εισαγωγής, παρακολουθεί την ανάδυση της γεωγραφικής και πολιτικής έννοιας της Ελλάδας κατά τους νεότερους χρόνους, εστιάζοντας στους κεντρικούς σταθμούς του ορισμού της χώρας, από την επανεμφάνιση της Γεωγραφίας του Kλαύδιου Πτολεμαίου στη Δύση τον 15ο αιώνα έως τη Χάρτα του Ρήγα (1797) και τα έργα των Ελλήνων διανοουμένων πατριωτών των προεπαναστατικών χρόνων.

Η δεύτερη ενότητα είναι αφιερωμένη στις εργασίες τεκμηρίωσης του ελληνικού χώρου, όσες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των ποικίλων διεκδικήσεων, από τα ορλωφικά έως την έναρξη του Αγώνα – με άλλα λόγια, κατά την πρώτη περίοδο έντασης του Ανατολικού Ζητήματος και της εθνικής αφύπνισης των Ελλήνων.

Η τρίτη ενότητα εστιάζει στο εν πολλοίς άγνωστο έργο των γαλλικών Πολεμικών Αποθετηρίων κατά την εικοσαετία 1800-1820, περίοδο κατά την οποία ολοκληρώθηκε η αναλυτική γεωγραφική περιγραφή και η χαρτογραφική εικόνα της Ελλάδας.

Στην επόμενη, τέταρτη ενότητα, παρουσιάζεται η πληθωρική περί την Ελλάδα γεωγραφική και χαρτογραφική παραγωγή κατά τα χρόνια του Αγώνα, η οποία αρθρώνεται γύρω από δύο βασικά έργα: τη γεωγραφική περιγραφή της Ελλάδας του γενικού προξένου στα Γιάννενα και την Πάτρα François Pouqueville και τους χάρτες του συνταγματάρχη Pierre Lapie, χαρτογράφου του γαλλικού Πολεμικού Αποθετηρίου.

Στην τελευταία, πέμπτη ενότητα, παρουσιάζεται το πολύπλευρο και θεμελιώδες έργο της γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής του Μοριά (1829-1838), η αναλυτική επιστημονική αποτύπωση του χώρου, των ανθρώπων, της φύσης και των μνημείων. Η ενότητα αυτή καλύπτει επίσης τις επόμενες χαρτογραφικές επιχειρήσεις των Γάλλων στην Ελλάδα, από τη χαρτογράφηση των πρώτων συνόρων του ελληνικού βασιλείου, θεσμική εν ολίγοις κατακλείδα της γένεσης του ελληνικού κράτους, έως τη δημοσίευση στα 1852 του αναλυτικού χάρτη της χώρας από το γαλλικό Πολεμικό Αποθετήριο.

Η έκθεση πλαισιώνεται από μια ψηφιακή εφαρμογή γύρω από το πολυδιάστατο έργο της γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής του 1829.

ΜΙΕΤ

Αγίου Κωνσταντίνου 20 και Μενάνδρου, στις 8 μ.μ.