Δώδεκα σύγχρονοι καλλιτέχνες προσκλήθηκαν να εξερευνήσουν την άυλη, υλική και περιβαλλοντική πολιτιστική κληρονομιά της Λαυρεωτικής στο πλαίσιο του LAVREOTIKI ART PROJECT, μιας πρωτοβουλίας της εικαστικού Αμαλίας Χαρικιοπούλου.
H Λαυρεωτική γη είναι ένας πολυεπίπεδος τόπος-μνημείο, που όμως παραμένει εν πολλοίς άγνωστος. Η Λαυρεωτική βρίσκεται στο ΝΑ άκρο της Αττικής, διαθέτει πλούσιο ορυκτό υπόστρωμα και ήδη, πριν την αρχαιότητα, η εξόρυξη ήταν κεντρική παραγωγική δραστηριότητα. Η εκμετάλλευση αυτών των πολύτιμων υλικών οδήγησε στην ανάπτυξη κοινωνικών και βιομηχανικών δομών. Κατά την κλασική περίοδο τα ορυχεία της Λαυρεωτικής χρηματοδοτούσαν την πόλη-κράτος της Αθήνας. Μετά από μακρά περίοδο εγκατάλειψης, τον 19ο αιώνα, έγινε επανεκκίνηση των μεταλλείων, με σκοπό τη βιομηχανική και οικονομική ανάπτυξη του νέου Ελληνικού κράτους.
Το σχέδιο της ανάπτυξης βασίστηκε στη μεταλλευτική και μεταλλουργική κληρονομιά των αρχαίων και ᾽συγκροτήθηκε’ από ολόκληρο σχεδόν το τοπίο-γη της Λαυρεωτικής. Με την ίδρυση της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων και την Ελληνική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική Εταιρεία, το Λαύριο μετατράπηκε σε πρότυπη βιομηχανική πόλη. Τα τελευταία χρόνια, αρμόδιοι φορείς ενήργησαν για να εντάξουν το Γεωπάρκο της Λαυρεωτικής στα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Tο Μάιο του 2023, η Λαυρεωτική γη εντάχθηκε στο Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO και στο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων, ως Μνημείο Γεωλογικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Μέσα από μια πολύμηνη ερευνητική διαδικασία, οι συμμετέχοντες συνέλεξαν πληροφορίες για τον ορυκτό πλούτο, τη μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα στην αρχαιότητα και τη νεότερη εποχή, τις κοινωνικές δομές που αναπτύχθηκαν, καθώς και τις επιπτώσεις της εκμετάλλευσης των μεταλλευμάτων. Η διαδικασία αποτυπώθηκε αρχικά στον ψηφιακό κατάλογο «LAVREOTIKI ART PROJECT» που εκδόθηκε από τον οργανισμό THE ΤΕΛΟΣ SOCIETY (2022).
Η ομαδική έκθεση με τίτλο «Λαυρεωτική Γη, ο απόηχος μιας μακρινής εποχής» που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2023, συγκεντρώνει πρωτότυπα έργα που δημιούργησαν οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας.
Εγκαίνια: Παρασκευή, 1 Σεπτεμβρίου 2023, ώρα 19.00
Διάρκεια: 01-10/09/2023
Ώρες λειτουργίας: 17.30 - 22.00
Τοποθεσία: Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου – Κτίριο Επίπλευσης, Λαύριο, 195 00
Είσοδος ελεύθερη
*Το πρόγραμμα ξεναγήσεων θα ανακοινωθεί σύντομα
Προτάσσοντας την επιστροφή στον τόπο της Λαυρεωτικής, μας καλεί να αναγνωρίσουμε τα σημεία θέασης του πολιτιστικού της τοπίου και να ανιχνεύσουμε το πώς η ιστορία και το τοπίο μπορούν να μετατραπούν -προσωρινά- σε εργαστήρια σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας.
Το Conception of the Shore του Αύγουστου Βεϊνόγλου αποτελείται από ζωγραφιές και γλυπτικά αντικείμενα που λειτουργούν σαν μία αναπαράσταση μελλοντικής αρχαιολογίας. Η Μαρία Ευσταθίου για το Extended ground χρησιμοποιεί τα μέταλλα που αφθονούν στη Λαυρεωτική και το χώμα που έχει συλλέξει από την περιοχή για να δημιουργήσει μία σειρά μικρογλυπτών από πορσελάνη. Με τα γλυπτά Paradox of Value και you were here, η Eva Isleifs αναδημιουργεί σύμβολα που παραπέμπουν στην εξόρυξη του αργύρου τον 6ο αι. π.Χ. και στην ορθή χρήση του νερού για τον εμπλουτισμό των εξορυσσόμενων ορυκτών, με στόχο να θέσει σε κρίση το ζήτημα της αξίας των αγαθών. Αφετηρία της εγκατάστασης LAP: AIR & PALM της Γεωργίας Κοτρέτσου είναι η εργατική συνοικία του Κυπριανού και το Φοινικόδασος του Λαυρίου μέχρι το κτίριο της ξακουστής Ευτέρπης. Ο Παναγιώτης ο Λάμπρου με τη σειρά φωτογραφιών Κόνις από τις συνοικίες του Λαυρίου επιχειρεί να ανασυνθέσει τη συλλογική μνήμη.
Η Μαρία Νικηφοράκη, στο Tongue Animal, με video και performance μετατρέπει το χώρο υγειονομικής ταφής ρυπασμένων εδαφών του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου σε τελετουργικό τόπο εξυγίανσης και επαναβίωσης της συμβολικότητας ενός τάφου. Οι Campus Novel, για το video δοκίμιο Healing Earth, εντοπίζουν τα φυτά που βοηθούν στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος και τις διεργασίες που αργά το “θεραπεύουν”. Ο Γιώργος Παλαμάρης, στην εγκατάσταση του Some grams of silver αντιστοιχίζει το βάρος ενός μέσου μεταλλωρυχου με το βάρος των πετρωμάτων και το βάρος μιας μικρής ποσότητας ασημιού με ένα νόμισμα.
Η Κατερίνα Παπαζήση με το Down to the Paradise City εξερευνά τους δεσμούς συγγένειας μεταξύ του σώματός της, της πρακτικής της που εστιάζει στο χρώμα και του τοπίου και τέλος ανακαλύπτει τη σύνδεση με τη γη μέσα από την φροντίδα για αυτή. Ο Γιώργος Σαλαμέ φωτογραφίζει σημεία θέασης και χαραμάδες, επιζητώντας να συνδεθεί με την ιστορία του Λαυρίου και των ανθρώπων που εργάστηκαν για να ᾽βγάλουν από τη λήθη και την αφάνεια τα ορυκτά᾽. Η Βασιλική Σηφοστρατουδάκη, για το έργο Μερικές έχουν μόνο όνομα και άλλες φέρουν και μια ιστορία πραγματοποιεί εφήμερες παρεμβάσεις στο τοπίο με γραμμές από εύπλαστα και εύθραυστα υλικά, που ερμηνεύονται σαν ορίζοντες. Ο Αλέξης Φιδετζής, για το video Staring us immobile ανατρέχει στην κοινωνική τηλεοπτική εκπομπή ᾽Λαυρεωτική- Η Μεγάλη Απεργία᾽(1982, ΕΡΤ) και εστιάζει στην απόπειρα βανδαλισμού και αποκαθήλωσης του ανδριάντα του ιδρυτή της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων, Ι. Β. Σερπιέρη που σήμερα βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Λαυρίου.
Ο τίτλος της έκθεσης κάνει μια άμεση αναφορά στον ιστορικό χώρο και τη γη των ανεκτίμητων υλικών, η οποία έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα μακροβιότερα και πολυτιμότερα μεταλλευτικά κέντρα. Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως υπενθύμιση της χρονικότητας του τοπίου και των ανθρώπων που έζησαν και εργάστηκαν εκεί. Η φράση “ο απόηχος μιας μακρινής εποχής” (the echo of a distant time) αποτελεί στίχο του τραγουδιού «Echoes» των Pink Floyd (1971). Η νοσταλγία που αναδύεται μέσα από τον στίχο μοιάζει με παρόρμηση προκειμένου να κινηθεί κανείς γύρω και μέσα στο πολιτιστικό τοπίο της περιοχής, ενώ η ίδια η φράση θα μπορούσε να είναι μια ποιητική διατύπωση του όρου «πολιτιστική κληρονομιά».
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Κτίριο της Επίπλευσης του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου το οποίο έχει ανακηρυχθεί σε προστατευόμενο μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και βρίσκεται στις πρώην βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων. Επιχειρώντας να ξεδιπλώσει το πνεύμα του τόπου (genius loci), η έκθεση αναπαράγει την αίσθηση της περιήγησης στο τοπίο της Λαυρεωτικής και αποκαλύπτει τα στοιχεία που συνθέτουν την κληρονομιά της, όπως βιώθηκε από τους συμμετέχοντες. Φωτογραφία, ζωγραφική, performance, εγκαταστάσεις, γλυπτά και video art συστήνονται ως τρόποι προσέγγισης και φροντίδας του «εύθραυστου πλούτου» (χαρακτηρισμού της UNESCO για την πολιτιστική κληρονομιά). Τα έργα και η έκθεση μιλούν για το βίωμα του τόπου, καλώντας μας να συλλογιστούμε και να συνδεθούμε με ότι επέρχεται στη ζωή του.
Συμμετέχουν: Αύγουστος Βεϊνόγλου, Μαρία Ευσταθίου, Eva Isleifs, Γεωργία Κοτρέτσος, Παναγιώτης Λάμπρου, Μαρία Νικηφοράκη, Campus Novel, Γιώργος Παλαμάρης, Κατερίνα Παπαζήση, Γιώργος Σαλαμέ, Βασιλική Σηφοστρατουδάκη, Αλέξης Φιδετζής
Εμπνεύστρια του LAVREOTIKI & του Lavreotiki art project: Αμαλία Χαρικιοπούλου
Social Media:
Λαυρεωτική Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία
Λιμήν Φανάρι Πούντα Ζέζα - 19500 Λεγραινά Σουνίου
email: [email protected], τηλ.: +30 6980 86 7971
- Facebook
- Twitter
- E-mail
0