Στη νύχτα του χαρτιού

Μια έκθεση με γνωστά και άγνωστα σχέδια του ζωγράφου, συγγραφέα και τραγουδοποιού Νίκου Χουλιαρά θα φιλοξενήσει το φθινόπωρο η Πινακοθήκη Γκίκα. Η έκθεση «Στη νύχτα του χαρτιού», σε επιμέλεια της Ελισάβετ Πλέσσα, θα κάνει εγκαίνια την Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου, στις 20:00, και θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Νοεμβρίου.

Το σχέδιο πρόσφερε στον Νίκο Χουλιαρά (1940-2015) την αυτονομία που πάντα επιδίωκε στη ζωή και στο έργο του, γιατί τον απελευθέρωνε από τους περιορισμούς ενός συγκεκριμένου τόπου και χρόνου της ζωγραφικής πράξης.

Τα σχέδιά του δεν είναι ποτέ σπουδές για μεγαλύτερα έργα, παρά αποτελούν αυτόνομες δημιουργίες και διακατέχονται από τις ίδιες εμμονές με τα ζωγραφικά έργα του: η μνήμη των τοπίων και οι τόποι της μνήμης, οι λέξεις και η γραφή, η βία του έρωτα, το ερημικό ζώο, η σκιά και η νύχτα, η εικόνα του εαυτού εικονίζονται ολοένα στο χαρτί του.

Αρχικά αφαιρετικά, όπως και τα ζωγραφικά έργα του, τα σχέδια κατακλύζονται μετέπειτα από την ανθρώπινη παρουσία, που εμφανίζεται άλλοτε πιο γραμμική κι άλλοτε πιο περίτεχνη.

Τα σχέδια του Νίκου Χουλιαρά αποτελούν επίσης, ιδιαίτερα κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, ένα είδος προσωπικού ημερολογίου όπου αποτυπώνονται ο φιλικός και καλλιτεχνικός του περίγυρος, η πρώιμη ενασχόλησή του με τη σκηνογραφία και το τραγούδι, τα σπίτια όπου έζησε, η ματιά του στην πολιτικοκοινωνική καθημερινότητα, οι γυναικείες φιγούρες και τα ταξίδια του.

Ο Χουλιαράς εξερεύνησε πολυάριθμες τεχνικές και είδη χαρτιού: από τη σινική μελάνη, τον υαλογράφο, το κολάζ και το μεθοδικό κάψιμο με αναπτήρα, μέχρι το πισσόχαρτο, το χαρτόνι συσκευασίας, τα φύλλα από τυπωμένα ημερολόγια και τη συνθετική φόρμα των κόμικς.

Αφορμή για την τωρινή έκθεση στάθηκε η πρόσφατη ανακάλυψη άγνωστων σχεδίων στο αρχείο του εκλιπόντα καλλιτέχνη, τα οποία χρονολογούνται από τα χρόνια του στην ΑΣΚΤ μέχρι τις τελευταίες δημιουργικές του στιγμές.

Στο πλαίσιο της ανάδειξης της σημασίας του σχεδίου στο έργο του Νίκου Χουλιαρά, συμπεριλαμβάνονται επίσης σχέδια από μερικές ενότητες-σταθμούς στην εκθεσιακή και εκδοτική ιστορία της ζωγραφικής του πορείας. Η έκθεση θα πλαισιωθεί από εικονογραφημένο κατάλογο, καθώς και από εκδηλώσεις που θα ανακοινωθούν σύντομα.