Εκδόσεις Μεταίχμιο: Ένα βιβλίο για το ανοσοποιητικό σύστημα από τον Philipp Dettmer

ADVERTORIAL

Με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού, θυμηθήκαμε πράγματα που είχαμε ξεχάσει ή τηρούσαμε πλημμελώς, όπως τα μέτρα προσωπικής και γενικότερης υγιεινής, μάθαμε κάποια άλλα, τα οποία γνωρίζαμε από λίγο έως καθόλου - η τεχνολογία των εμβολίων, για παράδειγμα - και εμβαθύναμε, θέλοντας και μη, σε έννοιες που ξέραμε μεν, αλλά ως τώρα παρέμεναν σε θεωρητικό επίπεδο. Μία από αυτές είναι το ανοσοποιητικό, ένα σύστημα του οποίου την περιπλοκότητα ξεπερνά μόνο ο εγκέφαλος.

Αυτό αποτελεί και το θέμα του βιβλίου του Γερμανού Philipp Dettmer «Ανοσοποιητικό: Ένα ταξίδι στο μυστηριώδες σύστημα που σε κρατάει ζωντανό», best seller των «New York Times». Σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα «είναι λίγο σαν τον καιρό, με την έννοια πως είναι τελείως απρόβλεπτο και το αντικείμενο ατελείωτων θεωριών και απόψεων, ενώ συχνά καταλήγει σε δράσεις που μας φαίνονται στερούμενες λογικής». Και επειδή ξέρει ότι οι περισσότεροι δεν έχουμε μια σαφή και κατανοητή εικόνα γι’ αυτό, αναλαμβάνει να μας το εξηγήσει με απλό τρόπο, μέσα από τις γλαφυρές περιγραφές του, με τη βοήθεια και της εντυπωσιακής έγχρωμης εικονογράφησης του creative director Philip Laibacher, που κάνουν συναρπαστικό και ενδιαφέρον το ταξίδι στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και την ανοσολογία γενικότερα. Ο τρόπος που είναι δομημένο το ανοσοποιητικό, οι «εχθροί» μας, η λειτουργία των κυττάρων, οι φλεγμονές, οι ιοί, τα εμβόλια, τα αντισώματα, ο καρκίνος, ο λόγος που η «τόνωση» του ανοσοποιητικού συστήματος στην πραγματικότητα είναι χαζομάρα, o τρόπος που τα παράσιτα ξεγλιστρούν απ’ τις άμυνες του σώματος και λειτουργούν οι ιοί, τι συμβαίνει στις πληγές μας όταν κοβόμαστε είναι μερικά από τα θέματα που αναπτύσσονται στα κεφάλαια του βιβλίου.

O Dettmer ωστόσο ξεκαθαρίζει πως δεν είναι «ανοσολόγος αλλά επιστημονικός εκλαϊκευτής» και αυτό τον οδήγησε στη δημιουργία του δημοφιλούς επιστημονικού καναλιού Kurzgesagt / In a Nutshell (https://www.youtube.com/c/inanutshell) στο YouTube, στο οποίο ανεβάζει βίντεο για να επεξηγήσει περίπλοκες ιδέες από ολιστική σκοπιά. Όταν το κανάλι απογειώθηκε, ο Dettmer αφιερώθηκε στη μετατροπή σύνθετων ιδεών σε πληροφορίες προσιτές και συναρπαστικές. Έχει πάνω από δεκαεννιά εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες σε όλο τον κόσμο και, μεταξύ άλλων, είναι αγαπητό και για τα χαρακτηριστικά του animations. Ο ίδιος ξέρει από πρώτο χέρι πόσο σημαντικό είναι να πυροδοτείς το ενδιαφέρον κάποιου για γνώση με τον σωστό τρόπο, αφού επέστρεψε στο σχολείο, που είχε παρατήσει στα δεκαπέντε, χάρη σε έναν δάσκαλο που ξύπνησε μέσα του το πάθος για τη μάθηση και την κατανόηση του κόσμου.

Σε μια περίοδο που ο κορωνοϊός είναι ακόμα παρών στην παγκόσμια κοινότητα, ένα βιβλίο σαν κι αυτό ‒όπως και «Το σώμα: Ένα ταξιδιωτικός οδηγός» του Bill Bryson, που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Μεταίχμιο‒ είναι διαφωτιστικό επειδή, εξηγώντας με κατανοητό τρόπο, μέσα από εύληπτες παρομοιώσεις και με αστείρευτο χιούμορ, πώς λειτουργεί ένα ζωτικής σημασίας για την υγεία σύστημα μπορεί να μειώσει την άγνοια, τον φόβο και να μας βοηθήσει να αντιμετωπίζουμε περίπλοκες καταστάσεις βάσει της λογικής, αποφεύγοντας την παγίδα της κινδυνολογίας και των θεωριών συνωμοσίας. Χωρίς να καταφεύγει στην υπεραπλούστευση, που θα στερούσε από τον αναγνώστη τη μαγεία της λειτουργίας που κρύβει ένα από τα βασικότερα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, ή σε υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες, μας προσφέρει ένα ταχύρρυθμο μάθημα με έναν πολύ διασκεδαστικό τρόπο.

Ο Dettmer συνοψίζει τον στόχο του ως εξής: «Αυτό που ελπίζω να αποκομίσουν οι αναγνώστες από το βιβλίο είναι μια ειλικρινά διαφορετική θεώρηση του σώματος και του τι σημαίνει να είσαι άρρωστος. Έτσι, την επόμενη φορά που θα αρρωστήσουν να είναι λιγότερο τρομακτικό. Να είναι πιο συγκεκριμένο και να αισθάνονται ότι έχουν μεγαλύτερο έλεγχο. Επίσης, ελπίζω να έχουν μαγευτεί από τη βιολογία του σώματος, από αυτό το σύμπαν που βρίσκεται μέσα σε ένα άλλο σύμπαν κι αυτό με τη σειρά του μέσα σε ένα άλλο, και κάπως συνεννοούνται μεταξύ τους με αποτελεσματικό, τις περισσότερες φορές, τρόπο».

Philipp Dettmer

Ανοσοποιητικό: Ένα ταξίδι στο μυστηριώδες σύστημα που σε κρατάει ζωντανό

Mτφρ.: Κωστής Πανσέληνος

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Σελ.: 408