Λολίτα για πάντα

Σχεδιάζοντας ένα εξώφυλλο για ένα αμφιλεγόμενο βιβλίο είναι πάντα μια πρόκληση. Για όσους επιχειρούν να σχεδιάσουν εξώφυλλο για τη Λολίτα του Ναμπόκοφ, η πρόκληση μοιάζει μεγαλύτερη.
Οταν πρωτοεκδόθηκε το 1955 η τολμηρή ιστορία είχε ένα απλό και συντηρητικό πράσινο εξώφυλλο. Ετσι άλλωστε είχε απαιτήσει ο ίδιος ο συγγραφέας Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ.

Από τότε μέχρι σήμερα, στις δεκαετίες που μεσολάβησαν, η Λολίτα, έπλεξε τομ μύθο της και συνδέθηκε στενά με συγκεκριμένες εικόνες. Πολλές από αυτές δημιουργήθηκαν κυρίως από την αφίσα της ταινίας του Στάνλεϊ Κιούμπρικ που προβλήθηκε το 1962. Το νυμφίδιο, το κόκκινο χρώμα, τα γυαλιά ηλίου σε σχήμα καρδιάς. Αυτό το στερεότυπο της σεξι προκλητικής παιδούλας που διαιωνίζεται μέσα από μια σχεδόν ποπ κουλτούρα, πολύ λίγη σχέση έχει με το κείμενο του Ναμπόκοφ.

Ενα νέο βιβλίο με τίτλο "Λολίτα: Η ιστορία ενός κοριτσιού", έρχεται να δώσει τη δική του εκδοχή στο μύθο της ανήλικης ηρωίδας. Γι' αυτό το βιβλίο, νέοι γραφίστες ετοίμασαν τις προτάσεις τους. Οι περισσότεροι, λέει ο εκδότης του βιβλίου Τζον Μπέρτραμ, ήταν πολύ ευαίσθητοι και απέφυγαν να χρησιμοποιήσουν ένα παιδί στο εξώφυλλο του βιβλίου τους.

Το ίδιο αυστηρός ήταν και ο ίδιος ο Ναμπόκοφ όταν εξέδωσε το βιβλίο του, το οποιό είναι μια εξαιρετικά σύνθετη ψυχολογικά ιστορία. Οταν, όμως, αργότερα προέκυψε η κινηματογραφική επιτυχία, η οποία του επέτρεψε να γράφει χωρίς να είναι αναγκασμένος να βιοπορίζεται με τη διδασκαλία, ο συγγραφέας άλλαξε λίγο στάση. Στην πραγματικότητα για τη σεξουαλικοποίηση της Λολίτας ευθύνονται οι ταινίες. Παρόλο που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην ταινία το κορίτσι είναι δεκάξι ετών όχι δώδεκα, όπως στο βιβλίο.

Η Λολίτα γράφτηκε στο Λονδίνο το 1955 και εκδόθηκε την ίδια χρονιά στο Παρίσι και το 1958 στο Λονδίνο. Μεταφράστηκε και στα ρώσικα από τον ίδιο το Ναμπόκοφ. Στον κινηματογράφο μεταφέρθηκε από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ και τον Αντριαν Λιν. Θεωρείται ως ένα από τα πιο διάσημα κι πιο αμφιλεγόμενα βιβλία του 20ου αιώνα.
Οι Τάιμς συμπεριέλαβαν το βιβλίο στα 100 καλύτερα αγγλόφωνα βιβλία που γράφτηκαν από το 1923 έως το 2005.

Οι προτάσεις για τα καινούργια εξώφυλλα:

Και αυτό είναι ένα σχέδιο του Ναμπόκοφ, ένας χάρτης που έφτιαξε για τον Οδυσσέα του Τζέϊμς Τζόϊς. Δεν είναι τόσο καλός, όσο αυτός που έφτιαξε ο Ματίς, αλλά δείχνει έναν άνθρωπο με ισχυρή αισθητική κλίση.

Προς ενημέρωσίν σας, αυτό είναι το σχέδιο του Ματίς για τον Οδυσσέα του Τζόϊς. Μαζί με άλλα, δεμένα σε βιβλίο και υπογεγραμμένα από τον ζωγράφο και τον συγγραφέα πωλούνται (τα λίγα συλλεκτικά αντίτυπα) έναντι 30.000 ευρώ.

*****