«Μαύρη ψυχή»: η αυτοβιογραφία της Νίνα Σιμόν μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά

Μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Σέλας η «Μαύρη ψυχή», η αυτοβιογραφία της Νίνα Σιμόν, σε μετάφραση του Γιάννη Περδικογιάννη. Το βιβλίο, που ο πρωτότυπος τίτλος του είναι «I put a spell on you», προλογίζει ο εκ των ιδρυτών του Jazz Fm και γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός, Ιλάν Σολομών.

Γεννημένη στις 21 Φεβρουαρίου του 1933 στην πόλη Τράιον της Νότιας Καρολίνας, η Νίνα Σιμόν -η Eunice Waymon, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα- φανέρωσε το ταλέντο της στο πιάνο από πολύ μικρή ηλικία, παίζοντας γκόσπελ σε εκκλησίες και σε κοινωνικές εκδηλώσεις, σε βαθμό που χαρακτηρίστηκε παιδί-θαύμα.

Μεγαλωμένη σε μια θρησκευόμενη οικογένεια, ήρθε πολύ νωρίς αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα των φυλετικών διακρίσεων, όταν στην πρώτη συναυλία που έδωσε, σε ηλικία δέκα χρονών, οι διοργανωτές απαίτησαν από τους γονείς της να σηκωθούν από τις πρώτες θέσεις για να καθίσει μια οικογένεια λευκών. Αυτή ήταν και η πρώτη πολιτική της πράξη: απαίτησε να μείνουν οι γονείς της στις θέσεις τους αλλιώς δεν ήταν διατεθειμένη να παίξει.

Έχοντας στόχο να γίνει η πρώτη μαύρη ερμηνεύτρια κλασικής μουσικής στην Αμερική, παρακολούθησε μαθήματα στο Allen School of Music στο Άσβιλ και κέρδισε υποτροφία στο Juilliard School of Music της Νέας Υόρκης. Είδε τα όνειρά της να γκρεμίζονται όταν της αρνήθηκαν υποτροφία στο Ινστιτούτο Κέρτις λόγω του χρώματός της και άφραγκη και απογοητευμένη βρήκε δουλειά ως πιανίστρια στο  μπαρ Midtown στην Atlantic City.

Τότε είναι που η Eunice Waymon θα γίνει η Νίνα Σιμόν και, αν και η ίδια θεωρούσε αυτό το επάγγελμα προσωρινό, δε θα αργήσει να κερδίσει το κοινό, πρώτα ως πιανίστρια που συνδυάζει την κλασική μουσική με τη τζαζ και στη συνέχεια ως δραματική κοντράλτο. Παρότι η φήμη της γίνεται όλο και μεγαλύτερη, δεν είναι λίγες οι φορές που εξοργισμένη  τσακώνεται με θορυβώδεις θαμώνες του μπαρ.

Το 1959 τραγουδά σε διασκευή το «I Loves You Porgy» του Τζωρτζ Γκέρσουϊν, το οποίο εισέρχεται στο αμερικανικό Top 40, και ακολουθεί το «My Baby Just Cares For Me». Κάνει έναν αποτυχημένο γάμο με τον Ντον Ρος το 1958, ενώ χάνει εκατομμύρια δολάρια εξαιτίας δισκογραφικών εταιριών που εκδίδουν κομμάτια της παράνομα. Το 1960 παντρεύεται τον Άντυ Στρουντ και αποκτούν μία κόρη, τη Λίζα. Δέκα χρόνια αργότερα παίρνουν διαζύγιο.

Αρχίζει να αισθάνεται ότι όλοι θέλουν να την εκμεταλλευθούν και παρότι η καριέρα της εκτινάσσεται, η ψυχική της υγεία συνεχώς χειροτερεύει. Θα διαγνωστεί με σχιζοφρένεια αλλά καθώς έχει ανάγκη τα χρήματα θα εξακολουθήσει να τραγουδά οπουδήποτε την καλούν, συχνά εξοργίζοντας το κοινό με τις πολύωρες καθυστερήσεις της, χωρίς όμως ποτέ να σταματήσει να το μαγεύει με τη φωνή της.

Η Νίνα Σιμόν αφιέρωσε την καριέρα της στην υπόθεση της φυλετικής ισότητας, πολλές φορές με κίνδυνο της σωματικής της ακεραιότητας και της ψυχικής της ισορροπίας. Αγκάλιασε και συμμετείχε ενεργά στα κινήματα διαμαρτυρίας στις δεκαετίες του '60 και του '70 και το τραγούδι της «Young Gifted and Black» καθιερώθηκε ως ύμνος του κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα.

Το 1992 εκδίδεται η αυτοβιογραφία της. Το 1993 αποφασίζει να εγκατασταθεί κοντά στο Αιξ-αν-Προβάνς, στη νότια Γαλλία. Θα πεθάνει στον ύπνο της, στο Καρρύ-λα-Ρουέτ στις 21 Απριλίου 2003, σε ηλικία εβδομήντα ετών.

Στην αυτοβιογραφία της «Μαύρη ψυχή», η ανυπέρβλητη, χαρισματική Νίνα Σιμόν -η αρχιέρεια της σόουλ και μια από τις σημαντικότερες τραγουδίστριες του 20ού αιώνα, κατά το περιοδικό Rolling Stone- μιλάει με αμεσότητα για την ταραγμένη, συναρπαστική και γεμάτη πάθος ζωή της, για τη μουσική, τους έρωτές της, την πολιτική της δράση, για τα όνειρά της και τις διαψεύσεις τους.

Info:

Νίνα Σιμόν, «Μαύρη ψυχή»

Εκδόσεις Σέλας

Μετάφραση: Γιάννης Περδικογιάννης