«Ο έρωτας είναι παιχνίδι, μωρό μου»: Το πρώτο μυθιστόρημα της Δήμητρας Παπαδοπούλου από τις εκδόσεις Διόπτρα

ADVERTORIAL

Μέχρι τώρα το κοινό γνώριζε τη Δήμητρα Παπαδοπούλου ως ηθοποιό, σεναριογράφο και θεατρική συγγραφέα. Ένα οικείο πρόσωπο με δυνατό και εδραιωμένο πλέον στίγμα στον καλλιτεχνικό χώρο, συνεργασίες που άφησαν εποχή και έθεσαν τις βάσεις για τους επόμενους. Ξεχώρισε ασχολούμενη με το πολύ δύσκολο είδος της κωμωδίας ‒οι τηλεοπτικοί «Απαράδεκτοι», των οποίων υπήρξε δημιουργός, είναι αναμφίβολα μία από τις δημοφιλέστερες κωμικές σειρές που σφράγισαν το ξεκίνημα της ιδιωτικής τηλεόρασης και παραμένουν υποδειγματικοί στο είδος τους‒ κι αυτό από μόνο του αποδεικνύει πως πρόκειται για μια καλλιτέχνιδα που γνωρίζει ουσιαστικά το είδος και τον τρόπο που λειτουργεί, με εφόδια το σωστό αισθητήριο, την παρατηρητικότητα, το καλό timing και, φυσικά, το ποιοτικό χιούμορ.

Αυτά τα στοιχεία κρατά και στην πρώτη της απόπειρα στην πεζογραφία με το μυθιστόρημα «Ο έρωτας είναι παιχνίδι, μωρό μου». Ο τίτλος προοικονομεί τη βασική θεματική ‒ δεν την προεξοφλεί όμως. Όλα περιστρέφονται γύρω από έναν μεγάλο, άβολο, αποπροσανατολιστικό, περιπετειώδη, «ακριβό», όπως αποδεικνύεται από τις επιπτώσεις του, και, φυσικά, αδιέξοδο έρωτα. Γύρω από αυτόν, όμως, η ηρωίδα προσπαθεί, μέσα από τη «θολούρα της ύπαρξης», να βρει τον χώρο της, μια αφετηρία και έναν σκοπό, δηλαδή την ενηλικίωση. Φοιτήτρια, έρχεται σε επαφή με ανθρώπους και κόσμους που την αποπροσανατολίζουν από τον αρχικό, σαφή στόχο, για την εκπλήρωση του οποίου ετοιμαζόταν όλη της την ανήλικη ζωή: να τελειώσει τις σπουδές και να τακτοποιηθεί. «Στ’ αλήθεια, μάλλον δεν ζητούσαμε πολύ περισσότερα από ευκαιρίες για ανάσες και πανηγύρια», γράφει με αφοπλιστική ειλικρίνεια η Παπαδοπούλου και παρακολουθεί το επαναστατημένο κορίτσι να μπαίνει σε παρέες, να ξεμακραίνει απ’ αυτές, να ερωτεύεται, να κάνει σχέσεις και να τις διαλύει, να τσακώνεται με τους δικούς της, να ορθώνει το ανάστημά της γενικώς σε οτιδήποτε στερεοτυπικό θέλει να την κρατήσει σταθερή, προσπαθώντας να απαντήσει το αιώνιο ερώτημα «τι θα γίνει όταν μεγαλώσει».  

Σε όλη αυτήν τη διαδικασία την απασχολεί ο χρόνος και το ότι δεν έχει μάθει να τον χειρίζεται ‒ τουλάχιστον αυτό της προσάπτουν, εφόσον δεν ακολουθεί την πεπατημένη. Όλα είναι σοβαρά, και δεν είναι, ο χρόνος μπορεί να είναι σύμμαχος, μπορεί να είναι και εχθρός, είναι θέμα οπτικής. Η ηρωίδα, πάντως, μέσα από το ταξίδι της προς την ωρίμανση και με μόνη σταθερά τις πραγματικές της επιθυμίες «σιγουρεύτηκε πως στη ζωή δεν υπάρχει χαμένος χρόνος. Όσο πάρει στον καθένα για να καταλάβει…».

Όλα αυτά διαδραματίζονται στα Εξάρχεια των αρχών του ’80, οπότε η γειτονιά αρχίζει να μπαίνει στη φάση της δικής της ενηλικίωσης, αποκτώντας όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έφτιαξαν τον μύθο της, τον οποίο όσοι γνώρισαν νοσταλγούν μέσα από τις γενναιόδωρες περιγραφές του μυθιστορήματος και όσοι δεν τον πρόλαβαν προσπαθούν να τον ταυτοποιήσουν στη γειτονιά που γνώρισαν χρόνια μετά. Η πλατεία, τα κουτούκια, τα μπαρ, οι ταβέρνες, ο αυθορμητισμός και η αυτάρκεια του ακομπλεξάριστου τρόπου ζωής, η αμφισβήτηση και η θεωρητικοποίηση των πάντων, οι θεότρελοι τύποι, οι ξέμπαρκοι, οι αναρχικοί, τα επεισόδια και ο κλεφτοπόλεμος με την αστυνομία στο Πολυτεχνείο, τα ναρκωτικά και άλλα πολλά που ήταν τα Εξάρχεια εκείνη την εποχή συντονίζουν τους ήρωες του βιβλίου, δίνοντάς του χώρο να αναπτυχθούν και να ζήσουν.

Αν και μοιάζει, το μυθιστόρημα αυτό δεν είναι αυτοβιογραφικό. Η συγγραφέας έχει ζήσει τα φοιτητικά της χρόνια στον ίδιο χρόνο και τόπο, αλλά μάλλον αυτό που κρατάει και μεταφέρει τελικά στον αναγνώστη είναι το πνεύμα της περιόδου και όχι το γράμμα του δικού της βίου και πολιτείας. Η ηρωίδα, της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται, εκπροσωπεί ένα συλλογικό βίωμα, μια συνισταμένη χαρακτηριστικών προσώπων και ψυχισμών που κατοικοέδρευαν στην περιοχή εκείνη την εποχή, «όλα τα ταλαιπωρημένα πρόσωπα μιας γενιάς σε αναζήτηση της προσωπικής υπαρξιακής ταυτότητας και στο χάσιμο του μεγάλου αληθινού ψέματος. Του Έρωτα».